تیک بیماری است؟

امین ماهورام، با بیان اینکه "تیک" یکی از شایع‌ترین اختلالات در کودکان است، توضیح داد: مجموعه‌ای از حرکات تکراری که در بدن، صورت، چشم‌ها، سرو گردن، شانه‌ها، دست و پا و یا صوت توسط فرد انجام می‌شود در طیف تیک می‌گنجد، حتی این حرکات تکراری می‌تواند به صورت سرفه‌های متعدد، ایجاد برخی صداها در گلو یا گفتن برخی کلمات بدون کنترل باشد.

ماهورام با بیان اینکه ماهیت تیک متغیر است، ادامه داد: ممکن است در بازه‌های زمانی متفاوت تظاهرات و علائم تیک تغییر پیدا کند و یا گاهی به طور کلی محو یا دوباره ظاهر شود.

این فوق تخصص روانپزشکی کودک و نوجوان دانشگاه خاطرنشان کرد که تیک یک بیماری است، عمدی در کار نیست و با هدف جلب توجه از سوی کودک انجام نمی‌شود بنابراین والدین هرگز نباید برای پیشگیری از تکرار این حرکات کودک را تنبیه کنند یا حساسیت و اضطراب زیاد در زمان بروز تیک از خود نشان دهند.

وی تاکید کرد: در زمانی که کودک حرکات تکراری دارد بر چهره و یا مشخصاً نقطه‌ای که دچار تیک است تمرکز نکنید، در بیشتر موارد حفظ آرامش کودک به بهبود و یا حتی درمان تیک منجر می‌شود.

ماهورام با بیان اینکه چنانچه اختلال تیک مشکلاتی در ارتباطات اجتماعی و یا درسی کودک ایجاد کند برای بهبود آن باید به روانپزشک متخصص کودک مراجعه کرد یادآوری کرد: نشانه‌های تیک ممکن است در برخی موارد کمتر و یا در شرایط متفاوتی بیشتر شود، سیر متغیر درباره تیک مطرح است.

وی در ادامه با اشاره به اینکه اختلال اضطراب یکی از شایع‌ترین اختلالات در کودکان است، اظهار کرد: ۶ نوع اختلال شایع در کودکان وجود دارد که فوبیا یا ترس‌های اجتماعی از مهم‌ترین آنها است.

ماهورام با اشاره به اینکه ترس بیش از حد از یک شیء، موقعیت و یا حیوانی خاص در کودکان می‌تواند از نشانه‌های ترس مرضی باشد، افزود: زمانی که کودک در مواجه با حیوان دچار خشک‌شدگی، جیغ زدن‌های زیاد، از حال رفتگی می‌شود و به عبارت متداول‌تر، خشک می‌شود، احتمال ابتلاء به فوبیا یا ترس مرضی وجود دارد.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با بیان اینکه اختلال ترس اجتماعی نیز، طیف دیگری از اختلالات اضطرابی را به خود اختصاص می‌دهد، ادامه داد: در این شرایط کودک تمایلی به حاضر شدن در جمع ندارد و سریعاً شروع به گریه کردن می‌کند، بدن کودک در این شرایط سفت شده و یا کودک به والدین خود می‌چسبد.

ماهورام اضافه کرد: کودکان مبتلا به اختلال اضطرابی "فوبیای اجتماعی" زمانی‌که در جمع افراد غریبه وارد می‌شوند، اعضای بدنشان منقبض می‌شود، یعنی در این موراد احتمال ترس اجتماعی مطرح است.

وی به والدین توصیه کرد: در موقعیت‌هایی که کودک شما دچار ترس‌های اضطرابی است از اجبار و الزام او برای مواجه شدن با شرایط اضطراب‌آور خودداری کنید، به بیان ساده‌تر تلاش نکنید به رغم مقاومت کودک در حال تقلای خود با اعمال زور و فشار او را با ترس روبه‌رو کنید چرا که این‌کار می‌تواند شرایط روانی فرزند شما را حادتر کند.

فوق تخصصی روانپزشکی کودک و نوجوان گفت: در صورت مشاهده نشانه‌های ابتلاء به ترس‌های اضطرابی در کودک، هرگز اقدامات خودسرانه انجام ندهید و فوراً به روانپزشک کودک و نوجوان مراجعه کنید تا کودک ارزیابی شده و اصول علمی مقابله با این موقعیت‌ها نیز به والدین آموزش داده شود.

وی به اختلال نقص توجه یا بیش فعالی به عنوان یکی دیگر از شایع‌ترین اختلالات اشاره کرد و افزود: این اختلال به دو گروه تقسیم بندی می‌شود، به این شکل که برخی از علامت‌ها مربوط به بیش فعالی هستند و دسته‌ای دیگر در گروه نقص توجه می‌گنجند و به طور کلی با عنوان اختلال بیش فعالی و نقص توجه معرفی می‌شوند.

ماهورام به دیگر نشانه‌های ابتلاء به بیش فعالی در کودکان اشاره کرد و گفت: این کودکان معمولاً زیاد صحبت می‌کنند، کم صبر و تحمل هستند (نمی‌توانند صبر کنند تا نوبتشان فرا برسد) و دائماً وسط حرف دیگران می‌پرند.

وی تاکید کرد: کودکانی که مبتلا به اختلال نقص توجه‌اند از انجام فعالیت‌هایی که نیاز به تمرکز دارد گریزانند و مشخصاً در انجام تکالیف درسی دچار مشکل می‌شوند، بنابراین اغلب این کودکان نسبت به درس خواندن و انجام تکالیف بی‌علاقه هستند. همچنین اگر فعالیتی چند مرحله‌ای از این کودکان درخواست کنید توانایی انجام آن را ندارند و در وسط انجام کار، ادامه آن را فراموش می‌کنند.

ماهورام، در نظر گرفتن جریمه‌های سنگین و رفتارهای خشونت آمیز با کودکان مبتلا به اختلال بیش فعالی یا نقص توجه را مورد انتقاد قرار داد و گفت: این اختلالات نیز بیماری به‌حساب می‌آید که با مراجعه به پزشک باید درمان شود، بنابراین تحت فشار قرار دادن کودک برای اصلاح رفتار می‌تواند به ضرر سلامت روان فرزند ما منجر شود.

لکنت زبان، سکوت طولانی و استفاده از کلمات تکراری ضمن پلک‌زدن‌های مداوم و تغییراتی در ماهیچه صورت هنگام صحبت کردن یکی دیگر از رایج‌ترین اختلالات ارتباطاتی است که عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی به آن اشاره کرد و ادامه داد: به طور کلی مشکلاتی که در صوت و در زمان صحبت کردن کودک ایجاد می‌شود لزوماً به معنای وجود اختلال نیست. خانواده‌ها زمانی‌که با این موضوع روبه‌رو می‌شوند باید استرس و نگرانی مضاعفی برای کودک ایجاد نکنند، چرا که ممکن است این مشکل مقطعی باشد و حفظ آرامش والدین به برطرف شدن این موضوع کمک قابل توجهی می‌کند.

وی در پایان با بیان اینکه پایه و اساس رفتارها در بزرگسالی به ابتدای کودکی و نوجوانی بر می‌گردد از ارائه خدمات تخصصی و فوق تخصصی در مراکز تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی خبر داد و افزود: روانپزشکان و روانشناسان در بیمارستان‌های امام حسین (ع) و کودکان مفید با تعرفه دولتی در این زمینه فعالیت می‌کنند.

بیشتر بخوانید:

این همه خشونت در متن جامعه و مدارس حاصل چیست؟

۴۷۴۷