بارداری «ایران» از اعلام تا تکذیب

یوزپلنگ آسیایی گونه‌ای درمعرض انقراض است که در حال حاضر قلمرو آن محدود به بخش‌هایی از ایران شده و جمعیت آن نیز در وضعیت مناسبی قرار ندارد. در سال‌های اخیر با استفاده از روش‌های مختلفی از جمله حفاظت از زیستگاه‌ها و تکثیر در اسارت در منطقه توران سعی در جلوگیری از انقراض این گونه با ارزش شده است. یکی از اقدامات انجام شده تلاش برای باروری «ایران» بود؛ یوزی که سال گذشته سه توله‌اش تلف شدند و امسال نیز خبر بارداری‌ و تکذیش حواشی زیادی به دنبال داشت.

به گزارش ایسنا، سال ۹۶ بود که یک توله یوزپلنگ ماده که از دست قاچاقچیان نجات پیدا کرده بود، برای نگهداری به پارک پردیسان تحویل داده شد. این ماده یوز «ایران» نام گرفت و دامپزشکان در همان مقطع اعلام کردند که «ایران» توان باروری دارد.

"یوزپلنگ آسیایی گونه‌ای درمعرض انقراض است که در حال حاضر قلمرو آن محدود به بخش‌هایی از ایران شده و جمعیت آن نیز در وضعیت مناسبی قرار ندارد"در دی ماه همان سال ایمان معماریان - دامپزشک سابق پارک پردیسان - از معاینه «ایران» خبر داد و گفت: احتمال تولید مثل «ایران» با کوشکی - یوز نر سایت تحقیقات یوزپلنگ آسیایی-  وجود دارد. به گفته او «ایران» قابلیت برگشت به طبیعت را ندارد چراکه این حیوان زمانی که از طبیعت جدا شد، سن کمی داشت و بسیاری از توانایی‌های لازم برای زندگی در طبیعت را نیاموخته است. به همین دلیل «ایران» در سایت نگهداری تحقیقات یوزپلنگ آسیایی در پارک پردیسان در کنار «کوشکی» و «دلبر» نگهداری می‌شد.

۱۷ فروردین ماه ۱۳۹۹ مرحله جدیدی در زندگی «ایران» جوان آغاز شد. قرار بود ماده یوز جوان از پردیسان کوچ کند و به زیستگاه اصلی خود در سمنان بازگردد. با تایید امیر عبدوس- مدیر کل سابق محیط زیست استان سمنان- «ایران» به محل تکثیر در اسارت یوز - که در استان سمنان قرار دارد - منتقل شد.

بیشتر بخوانید: همه با هم برای بقای یوز ایرانی

ابتدای فروردین ماه ۱۴۰۰ «فیروز» - یوز نر ۱۱ ساله منطقه توران - زنده‌گیری و برای جفتگیری با «ایران» - یوزپلنگ ماده - به محیط اسارت واقع در سایت توران منتقل شد.

انتشار این خبر واکنش‌هایی را به‌ دنبال داشت و برخی از کارشناسان اعلام کردند که چنین اقدامی می‌تواند معدود یوزهای باقی مانده در طبیعت را تهدید کند.

بیش از یک سال ازاظهار نظرهای کارشناسان محیط زیست درباره پتانسیل باروری «ایران» گذشته بود که ۶ بهمن ماه ۱۴۰۰  و در روزهای پایانی قرن اخبار خوبی از «ایران» به گوش رسید. ساعت ۷ صبح روز شنبه (۲ بهمن ماه ۱۴۰۰ ) علائم استروس(فحلی) در یوز ماده پارک ملی توران مشاهده شد. سه شبانه روز تلاش یوزپلنگ نر و ماده (ایران) برای انجام عمل لقاح موفقیت آمیز بود. سرانجام ۱۱ اردیبهشت‌ماه سال گذشته سه توله نر به روش سزارین صحرایی متولد شدند اما در همان روزهای ابتدایی دو توله تلف شدند.

به بهانه تولد یک سالگی «پیروز»

توله یوز سوم، تنها توله یوز باقی مانده از «ایران» و «فیروز» بود که نام او را «پیروز» گذاشتند. این توله در پارک پردیسان زندگی می‌کرد و قرار بود در فروردین‌ماه به زیستگاه اصلی خود در پارک ملی توران منتقل شود اما عمر او کفاف نداد چراکه ۱۱ اسفندماه سال گذشته پس از فراز و فرودهای بیشمار و با گذشت ۹ ماه و ۲۸ روز پر استرس تلف شد.

"در سال‌های اخیر با استفاده از روش‌های مختلفی از جمله حفاظت از زیستگاه‌ها و تکثیر در اسارت در منطقه توران سعی در جلوگیری از انقراض این گونه با ارزش شده است"۴ اسفندماه بود که دستگاه گوارش «پیروز» دچار مشکل شد و دفع نداشت بنابراین به بیمارستان دامپزشکی مرکزی انتقال داده شد. معاینات لازم انجام شد و با حال مساعد به پارک پردیسان برگشت اما ۶ اسفند دوباره به علت وضعیت نامساعدی که داشت به بیمارستان منتقل شد.

به گفته غلامرضا ابدالی - مدیرکل دفتر حفاظت و مدیریت حیات وحش سازمان محیط زیست - «پیروز» از ابتدای تولد مشکلات گوارشی و نارسایی کلیوی داشته اما با آن مدارا می‌کرده است. عصر روز ۱۱ اسفندماه بود به علت شرایط نامساعد کلیوی برای دیالیز صفاقی به اتاق عمل رفت اما پسر «ایران» نتوانست طاقت بیاورد. همچنین به گفته بابک باستانی - دامپزشک سازمان حفاظت محیط زیست - «پیروز» متاسفانه وارد فاز حاد نارسایی کلیوی شده بود البته این مشکل بار اول نبود که رخ داد. «پیروز» دو نوبت دچار چنین مشکلی شده بود.

بار اول دکتر پیتر کالدول - دامپزشک یوزهای آفریقایی - اعلام کرد که حیوان با مشکل نارسایی کلیه مواجه است. درنتیجه ما در تمام مدت درحال درمان بودیم. بار دوم که این مشکل رخ داد خودم توانستم مسئله را مدیریت کنم اما این دفعه بدترین حالت ممکن بود که اتفاق افتاد.