متن صحبت‌های نمایندگان جنبش عدالت‌خواه دانشجویی در جلسه دانشجویی با رئیس قوه قضائیه

به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، متن صحبت‌های نمایندگان به نسبت به ادوار گذشته پرنقص ریاست قوه قضائیه، ریاست جدید این قوه در مدت تقریبا دوساله‌ای که به این سمت منصوب شده پیشرفت خوبی در برخی از رویکرد‌های سازنده داشته که موجبات تقدیر و تشکر است. ولی با توجه به چالش‌های زیاد این قوه و همچنین توقعات به‌حق مردم نکاتی که در ادامه عرضه می‌شود ناظر به نقایص و کاستی‌های موجود در این قوه است.

در دوسالی که از زمان آغاز به کار شما می‌گذرد، مکررا راهکار‌ها و پیشنهادات اصلاح‌گرایانه‌ای از جانب گروه‌های اجتماعی مختلف به شما رسیده و به‌جرئت می‌توان گفت که در بسیاری موضوعات کمبود راهکار و راه‌حل وجود ندارد. لکن به نظر می‌رسد رویکرد تحول‌گرایانه‌ای که رهبری انقلاب با نصب راس جدید این قوه آغاز کردند به همان کیفیت به سطوح بعدی قوه قضاییه تسری پیدا نکرده است و عمده رویکرد‌های تحولی فقط در شخص رئیس قوه مشاهده می‌شود.

از دید ما مسئله‌ای که مبدا بسیاری از ضعف‌هاست و در این جلسه قصد تاکید بر آن داریم، مسئله برنامه است. رهبری در حکمی که شما را به عنوان رئیس قوه منصوب کردند شما را ملزم کردند که برای همه فصل‌ها و بند‌های ذیل برنامه تحولی که خدمت ایشان ارائه داده بودید زمان‌بندی دقیق تعیین کنید و به آن نیز پایبند باشید. بی‌شک از اولین جنبه‌های مردمی‌سازی اصلاح دستگاه قضایی انتشار این برنامه به همراه زمان‌بندی‌های دقیق آن برای عموم مردم است.

"بی‌شک از اولین جنبه‌های مردمی‌سازی اصلاح دستگاه قضایی انتشار این برنامه به همراه زمان‌بندی‌های دقیق آن برای عموم مردم است"

پس از از پشت سر گذاشتن چهار دهه پس از انقلاب دیگر مشخص است که مهم‌ترین عامل مصون نگه داشتن دستگاه‌ها و مسئولین از مفاسد و کرختی‌های مدیریتی امکان نظارت مردمی است. اگر بستری فراهم شود که مردم و نخبگان به صورت آزاد و بر اساس معیار و سنجه‌ی مشخص بتوانند عملکرد یک قوه، سازمان و یا یک مدیر را بررسی کنند احتمال لغزش در آن دستگاه و در آن مدیر به حداقل خود خواهدرسید که یکی از لوازم ابتدایی این این امر انتشار همان برنامه دقیق و دارای زمان‌بندی مشخص است.

اینکه پس از گذشت حدود دو سال از آغاز ریاست شما بر قوه قضاییه هنوز علی‌رغم وعده‌های متعدد داده شده‌ی شما و معاونین‌تان برنامه‌ای مدون و دقیق و زمان‌بندی شده به مردم ارائه نشده است، اتفاقی تاسف‌بار و نگران‌کننده است. شایسته بود در همان اوایل آغاز به کارتان این برنامه عرضه می‌شد و پس از چکش‌کاری همه اهالی حوزه قضا، اجرایی شدن گام به گام آن را مردم جامعه به وضوح حس می‌کردند، نه اینکه پس از دو سال مجددا دانشجو‌ها این جا بنشینند و بپرسند که چه شد آن برنامه مدون و زمان‌بندی شده‌ای که وعده دادید..

برای تسری پیدا کردن رویکردی جدید، سازنده و مردم‌مدارانه به تمام سطوح قوه قضائیه راهی جز بازاندیشی در ساختا‌های پرچالش و یاس‌آور ادوار پیشین و همچنین جایگزینی نیرو‌های انسانی و مدیرانِ نابلد و غیرمتعهد وجود ندارد و مشاهدات واقعی از کف دادگاه‌ها و نهاد‌های قوه قضاییه حاکی از آن است که هر دو محور اشاره شده آن قدری که باید محقق نشده است.

در حوزه‌ی ساختار‌ها متاسفانه باید گفت تاکنون بیش از آن که شاهد عمل واقعی و ملموس بوده باشیم، شنوده‌ی حرف‌هایی زیبا بوده‌ایم که جامه عمل به خود ندیده‌اند. صحبتِ حمایت از سوت‌زنان می‌شود، اما همزمان شاهد برخورد‌های بی‌رحمانه با آن‌هاییم. خود را حامی کارگران مظلوم و مدعی احقاق حقوق آنان می‌دانیم، اما گلایه‌ها و تجمعات نجیبانه چند ده روزه آنان راه به جایی نمی‌برد.

ما دو سال است که داریم سخنرانی‌های شما در رابطه با اسناد عادی، شفافیت در قوه قضاییه، لزوم برخورد با ترک‌فعل‌ها و برخورد بدون محدودیت با متخلفین را می‌شنویم، اما میزان عملی که می‌بینیم متناسب با میزان حرف‌های زده شده نیست. آقای رئیسی شما در مراسم شانزده آذر سال گذشته فرمودید که «ما حرف نمی‌زنیم، ما عمل می‌کنیم» قطعاً ما هم از این قبیل شعار‌ها استقبال خواهیم کرد، اما چه کنیم که واقعیت‌های عینی صحنه با حرف‌های پشت تریبون متفاوت است؛ که در اینجا باز هم خلا آن برنامه مدون و زمان‌بندی‌شده به‌شدت احساس می‌شود و شایسته است که ریاست محترم قوه قضا، به همراه طرح چنین صحبت‌هایی که اتفاق‌هایی خوب در ادامه را نوید می‌دهند مدل و راهکار و برنامه اجرایی خود را در آن زمینه‌ها نیز به مردم اعلام نمایند و با اعلام زمان‌بندی دقیق تحقق آن اهداف، امکان مطالبه عینی همگان را از تمام بدنه قوه قضائیه از صدر تا ذیل فراهم آورند.
در مورد رویکرد تحول‌گرایانه در مدیران و نیروی انسانی قوه قضاییه نیز گرچه تحول و جایگزینی بخش زیادی از این نیرو‌ها امری لازم و مطلوب به نظر می‌رسد لکن میسر نبودن تحقق آن به صورت دفعی و ناگهانی قابل درک است.

"پس از از پشت سر گذاشتن چهار دهه پس از انقلاب دیگر مشخص است که مهم‌ترین عامل مصون نگه داشتن دستگاه‌ها و مسئولین از مفاسد و کرختی‌های مدیریتی امکان نظارت مردمی است"اما تحول و جابجایی در چند لایه نخست و تاثیرگذار قوه، امری میسر و دردسترس است که متاسفانه آن را هم شاهد نبوده‌ایم.

در برخی از انتصابات شخص جنابعالی کاستی‌هایی آشکار و عیان به نظر می‌رسد که نسبتی با رویکرد تحول‌گرایانه ندارد. حضراتی همچون آقایان اژه‌ای و منتظری چه کارنامه قابل قبول و درخشانی در ادوار پیشین داشته‌اند که شما نیز آن‌ها در مسئولیت‌هایی مشابه ابقا کرده‌اید؟ آیا واقعا فردی رسانه‌بلد‌تر از قاضی‌اسماعیلی در قوه قضاییه یافت نمی‌شد که ایشان به سمت سخنگویی قوه منصوب شده‌اند و پس از عملکرد تاسف‌بارشان در این مسئولیت نیز همچنان قرص و محکم پیشت تریبون سخنگویی قوه، به کار خود ادامه می‌دهند؟!

فاجعه فساد عظیم اقتصادی شهر صدرای شیراز که برخورد با عوامل آن به یکی از دستاورد‌های مبارزه با مفاسد اقتصادی کلان قوه قضائیه در دوره جدید بدل گشته است و بسیاری از چالش‌های دیگر قضایی استان فارس در زمان دادستانی و ریاست جناب القاصی‌مهر در دادگستری شیراز رخ داده، اما متعجبانه شاهدیم که ایشان به دادستانی تهران منصوب می‌شود! این گونه از انتصابات که در سطوح بالا و موثر و توسط شخص جنابعالی رخ داده است چه نسبتی با رویکرد تحول‌گرایانه‌ای که بار‌ها سفارش رهبری بوده و شما نیز آن را بار‌ها آن را عنوان کرده‌اید دارد؟!

آقای رئیسی این برای اولین بار نیست که نسبت به انتصابات و ابقای این افراد به حضرتعالی شکایت می‌شود. در شانزده آذر سال گذشته در دیدار شما با دانشجویان همین نکات در مورد انتصابات جنابعالی به عرض رسید و گلایه‌هایی طرح شد. اما همواره در این مدت سوال‌کنندگان در این موارد پاسخی از شما دریافت نمی‌کنند و ترتیب اثری نمی‌بینند و همین مسئله منجر به آن شده که این گمان وجود بیاید که جلسات شما با رسانه‌ها و دانشجویان جنبه تشریفاتی پیدا کرده و عزمی برای پاسخ به صحبت‌های دانشجویان و یا ترتیب اثر دادن به صحبت‌های آن‌ها نیست؛ لذا امیدواریم که از این به بعد تجدید نظری در این رویه صورت پذیرد.

اما اگر بخواهیم نظر خود را در ارتباط با محور‌های اصلی‌ای که می‌بایست در رابطه با تحول در قوه قضاییه تدوین شود لیست کنیم پیش از هر چیز به مقوله شفافیت می‌رسیم. شفافیت در فضای فعلی حاکم بر قوه قضاییه به قولی یک نوع ریل‌گذاری و ساختارسازی است که قضات و عوامل قضایی را ملزم می‌کند که در یک ساختار مشخص و به صورت چهارچوب‌مند اقدام کنند. با برپا شدن سازوکار‌های شفافیت‌زا هرگونه تخطی از چهارچوب‌های از پیش تعیین شده برای همه عوامل دستگاه قضایی، هزینه‌ای به‌مراتب بیشتر از اکنون خواهد داشت.

مواردی نظیر شفافیت سازوکار انتصابات، شفافیت آرای قضات، اجازه بازدید سرزده نهاد‌های مدنی از زندان‌ها، مجهز شدن مجتمع‌های قضایی به دوربین‌های مداربسته و اجازه ورود تلفن همراه به دادگاه‌ها برخی از مواردی است که می‌تواند تا حد مطلوبی سازوکار‌هایی دستگاه قضا را شفاف کند و جالب اینجاست که بخش قابل توجهی از این مطالبات مرتبط با شفافیت پیش از این توسط خود شما هم بیان شده، اما همچنان اثری از عملیاتی شدن آن نمی‌بینیم.

در انتها مصادیقی در راستای آنچه گفته شد ذکر می‌گردد. پس از گذشت دوسال از معضل تخریب خانه‌های ده‌ونک همچنان ساکنین آنجا بلاتکلیف و در معرض آزار مستمر دانشگاه الزهرا هستند.

"در حوزه‌ی ساختار‌ها متاسفانه باید گفت تاکنون بیش از آن که شاهد عمل واقعی و ملموس بوده باشیم، شنوده‌ی حرف‌هایی زیبا بوده‌ایم که جامه عمل به خود ندیده‌اند"پس از مطالبه‌گری‌های متعدد اقشار مختلف در این راستا و گذشت یک‌سال از تقدیم لایحه اعاده دادرسی، متاسفانه اقدامی از جانب شما صورت نگرفته است.

در مورد اعتراضات و اتفاقات مربوط به آبان‌ماه سال ۹۸ که بر اساس آمار رسمی ارائه شده ۲۳۰ نفر کشته شده‌اند و مصائب اقتصادی و اجتماعی فراوانی بر ملت تحمیل شده، قوه قضاییه چه مسئولیتی برای خود تعریف کرده و چه کسی و چه نهادی را در این راستا به محاکمه و مجازات کشانده است؟

اساسا نه‌تن‌ها نقش مفیدی در این زمینه از جانب قوه قضاییه ایفا نشده بلکه با دخالت‌های نهاد‌های امنیتی برخورد‌های تاسف‌بار با معترضین آبان‌ماه صورت گرفته و هزینه‌های سنگینی برای بدنه اجتماعی نظام به بار آورده است. قوه قضائیه چه پاسخی برای این کارنامه خالی در این زمینه دارد؟

درمورد محاکمه آقای اکبر طبری نیز علی‌رغم پایان دادگاه‌های ایشان ابهامات موجود در افکار عمومی به قوت باقی و نیازمند رسیدگی است. این سوال هنوز برای اذهان عموم مردم پابرجاست که چگونه ریاست سابق قوه و فرد منصوب‌کننده چنین فرد متخلف و مفسدی که باید همواره بر کار‌های ایشان نظارت داشته باشد از کار‌های او بی‌اطلاع بوده و در محکمه هیج کوتاهی و خطایی به او نسبت داده نمی‌شود!

به‌یقین این خواسته به‌معنی زیر سوال بردن و انکار پاکدستی و سایر اقدامات ایشان نیست لکن ابهامات موجود در افکار عمومی نیز در صورت بی‌پاسخ ماندن نتیجه‌ای جز بر بادرفتن سرمایه اجتماعی نظام نخواهد داشت؛ و در این راستا راهی جز صداقت با مردم و اقناع آنان و یا درصورت کوتاهی محاکمه فرد مقصر وجود ندارد که متاسفانه هیچ‌کدام از این دو اقدام صورت نگرفته است.

در نهایت باید گفت یکی از مهم‌ترین نگرانی‌ها بابت اوضاع دستگاه قضا این است که اصلاحات و تحولاتی که در ابتدای مسیر خود هستند، ناتمام بمانند و شما به‌علت هیجانات سیاسی موجود عزم تصاحب صندلی ریاست قوه مجاور را کنید!.