پشت‌صحنه 'تکان‌دهنده' زندگی کودکان مهاجر

حق نشر عکس

STUDIO SOHO

Image caption

فیلم نامستند تاثیر مهاجرت را بر کودکان چهار خانواده تصویر می‌کند

نمی‌توانید خودتان را جای کسانی بگذارید که در ماشین‌های حمل بار می‌میرند یا کودکانی که جنازه‌شان کنار ساحل پیدا می‌شود.

این را کایلا سیمونه بروس می‌گوید، که فیلمش، نامستند (Undocument) زندگی کودکان چهار خانواده را روایت می‌کند که در تلاش برای رسیدن به سرزمینی جدید هستند. او فیلمش را با این پیش‌فرض آغاز می‌کند که هیچ‌کس تا ضرورتی نباشد خانه و خانواده‌ خود را ترک نمی‌کند.

کایلا معتقد است در شرایط فعلی، خانواده‌های چند‌پاره در کشوری که غیر قانونی وارد آن شده‌اند در کمپ‌ها گرفتار می‌شوند.

حق نشر عکس

KYLA SIMONE BRUCE

Image caption

کایلا سیمونه می‌گوید قاچاقچیان، مهاجران را مجاب می‌کنند مدارک شناسایی خود را نابود کنند.

او می‌گوید این باور غلطی است که آدم‌ها مهاجرت می کنند تا کشور میزبان را ببلعند. آنها مهاجرت می‌کنند تا شرایط بهتری برای خانواده‌ خود فراهم کنند یا چه بسا هدفشان تنها نجات یافتن باشد. اخبار، حکایت از مرگ انسان‌هایی دارند که غیرقانونی سعی در رسیدن به کشوری جدید دارند.

"آنها مهاجرت می‌کنند تا شرایط بهتری برای خانواده‌ خود فراهم کنند یا چه بسا هدفشان تنها نجات یافتن باشد"در اکتبر سال پیش، بدن بی‌جان و یخ‌زده‌ ۳۹ ویتنامی در فریزر یک کامیون در اسکس پیدا شد. قبل از آن، در سال ۲۰۱۵، تصویر کودک سوری که غرق شده و به صورت بر ساحلی در ترکیه افتاده بود، اذهان عمومی دنیا را به بهای زندگی انسان در بحران مهاجرت، معطوف کرد.

کایلا برای ساختن فیلمی تا حد امکان واقعی و صادقانه، بارها و ساعت‌ها به دادگاه‌های مهاجرت لندن رفت. با وکیلی در تماس بود که ماجراهای مهاجرت‌ غیر قانونی را از منظر قانون با او بازخوانی کند. او می‌گوید در دادگاه‌های مهاجرت بسیاری را می‌بینی که واقعا قصد کمک دارند اما فشاری که بر آنان سنگینی می‌کند کار را دشوار می‌کند، بوروکراسی موجود هم خود مشکل مضاعفی است.

• جوایز اسکار؛ 'انگل' برنده بهترین فیلم سال شد
• جنجال‌های جشنواره فیلم فجر؛ از ویدیوی مونتاژ شده ریحانه پارسا تا سانسور تلویزیون
• حیک بابا حیک؛ در جست‌وجوی صداهای اقلیت در خاورمیانه

حق نشر عکس

STUDIO SOHO

Image caption

صحنه‌ بازداشتگاه، کودکی ناامید از دیدار با مادرش

دغدغه‌ی کایلا در فیلم، سیاسی نبود. او می‌گوید برایش مهم بوده که در فیلمش انگشت اتهام به سوی کسی نگیرد.

همکار او در ساخت این فیلم، امین بخشیان، فیلمساز ایرانی بوده است.

ساخت فیلم در سال ۲۰۱۷ به پایان رسید پیش از آنکه مهاجرت‌های غیرقانونی و بازداشتگاه‌ها در صدر اخبار رسانه‌ها قرار بگیرند.

کایلا می‌گوید حالا مردم از این موضوع اطلاع دارند و بی‌خبر نیستند. قبل از آن خود من هم مثلا درباره‌ جنگل‌ کاله چیزی نمی‌دانستم با آن که در آن جا سال‌ها است که این موضوع جدیدی نیست. او و امین که همدیگر را از زمان تحصیل در مدرسه فیلم لندن می‌شناختند، فیلمنامه را با هم نوشتند. امین چیزهایی از داستان مهاجرت از زمان کودکی‌اش در زمان جنگ ایران و عراق به یاد داشت و این، آنها را برآن داشت تا پشت صحنه و واقعیت پشت خبرها را تصویر کنند.

حق نشر عکس

AMIN BAKHSHIAN

Image caption

امین بخشیان، همکار کایلا در ساخت فیلم در زمان جنگ ایران و عراق بزرگ شده است

کایلا دیگر از زمان ساخت فیلم امین را ندید چون گرفتن ویزا برای او بسیار دشوار شده بود.

"اخبار، حکایت از مرگ انسان‌هایی دارند که غیرقانونی سعی در رسیدن به کشوری جدید دارند"آن‌ها نتوانستند فیلم تمام شده را با هم تماشا کنند.

فیلم نامستند از چهار قسمت تشکیل شده است. در قسمت اول داستان زنی باردار از افغانستان روایت می‌شود که بدون اجازه‌ خانواده اش ازدواج کرده و قصد دارد به همسرش در انگلستان بپیوندد. قسمت دوم، ماجرای پسری است که همراه مادرش و چند نفر دیگر در خانه‌ای در یونان، دل‌خوش به وعده‌های قاچاقچی برای رسیدن به شمال، گرفتارند .چیزی که کایلا و امین در فیلم تصویر می‌کنند هولناک‌تر از اخبار رسانه‌ها نیست؟ او معتقد است که آنها ماجرا را به روش خود روایت کرده‌اند و سعی کرده‌اند صادق باشند.او می‌گوید اگر کسی دنبال ایجاد شوک است، ما نیستیم، رسانه‌ها هستند.

فیلم نشان می‌دهد مهاجران تا چه اندازه در مقابل قاچاقچیان ناتوانند؛ قاچاقچیانی کاملا ناشناس.

امین دو قسمت از فیلم را بر اساس اتفاق‌های واقعی در ایران کارگردانی کرده است. مانند فیلمی از تعدادی مهاجر که در کامیون حمل چوب پنهان شده‌اند و قاچاقچیان چمدان‌های آنان را یکی یکی به بیرون پرتاب می‌کنند تا جا برای آدم‌های بیشتری باز شود.

حق نشر عکس

STUDIO SOHO

Image caption

زنی باردار در نبرد مهاجرت تلاش می‌کند به همسرش بپیوندد کامیون‌های بسیار سرد

کایلا می‌گوید کسانی که سعی می‌کنند خود را به این جا برسانند پول زیادی پرداخته‌اند؛ یعنی به هرحال در دست آوردن این پول موفق بوده‌اند. آنها نمی‌دانند تا کی قرار است در کامیون‌ بمانند و در نهایت خود را در شرایطی می‌بینند که باید برای زنده ماندن تقلا کنند.

متوجه نیستند که ممکن است بدون هوا در سرمای شدید کامیون‌ها گیر بیفتند و بمیرند. در چنین شرایطی امکان برقراری ارتباط با وجود ندارد، ناگهان زبان دیگری است و شانسی نداری و حتی نمی‌توانی به عقب بازگردی.

حق نشر عکس

STUDIO SOHO

Image caption

پسری در فیلم نامستند، خود را در شرایطی می‌یابد که در آن واحد او را ترسانده و مجذوب کرده است

او می‌گوید در بسیاری مواقع به مهاجران غیرقانونی گفته می‌شود مدارک شناسایی خود را گم و گور کنند. گفته می‌شود در برخی کشورها اعلام اینکه از کجا آمده‌اند به ضرر آنهاست. خود کایلا از مادری آلمانی زاده شده و در انگلستان بزرگ شده است . بنابراین همیشه هویتش کمی متفاوت به نظر می‌آمده .

"در اکتبر سال پیش، بدن بی‌جان و یخ‌زده‌ ۳۹ ویتنامی در فریزر یک کامیون در اسکس پیدا شد"امین هم در کودکی زندگی واقعی کسانی را درک کرده که از جنگ گریخته و به جاهای دیگر دنیا پناه می‌بردند.

یکی از داستان‌هایی که کایلا در فیلم تعریف می‌کند مربوط به خانواده‌ای است که در لندن زندگی می‌کنند. ماموران مهاجرت ناغافل برای کنترل مدارک سر می‌رسند و پارتنر زن، مدرک شناسایی همراه ندارد.

حق نشر عکس

STUDIO SOHO

Image caption

کایلا در قسمتی از فیلم خانواده‌ای را نشان می‌دهد که مدارک شناسایی ندارند

کایلا در فیلم دیگرش این سیستم را از زبان مترجم عربی مرکز مهاجران روایت می‌کند و تلاش‌هایش برای کمک به پسری که از مادرش جدا شده است.

یکی از دغدغه‌های هردو فیلمساز، عادی شدن ترس برای کودکان و جوانان است. پسری در یکی از داستان‌هایی که امین روایت می‌کند، شیفته‌ قاچاق می‌شود چون به او پول و احساس قدرت می‌دهد.

آنها از نابازیگرها یا بازیگران تازه‌کار در فیلم استفاده کرده‌اند و از فیلمسازانی چون مایک لی و کن لوچ تاثیر گرفته‌اند. کایلا می‌گوید ما می‌خواستیم انسان بودن کسانی را تصویر کنیم که در چنان شرایطی گرفتار شده‌اند.

ما اخباری را می‌بینیم که از اعداد سخن می‌گویند، از واقعیات و از کشته شدگان. دیدن تک‌تک انسان‌ها در این شرایط بسیار سخت است اما اگر نبینیم، از دیدن واقعیت دور می‌مانیم و نمی‌توانیم با آن ارتباطی پیدا کنیم.

حق نشر عکس

STUDIO SOHO

Image caption

کودک نازاده این زن هم در شرایط او شریک است

وقتی که پای تجربه چنین کسانی می‌نشینیم و به آنان گوش می‌کنیم، می‌بینیم که چه مشابهت‌هایی با هم دارند و آن‌طور که به نظر می‌رسد، متفاوت نیستند.

نامستند از یازده بهمن در سینماهای لندن اکران شد.