دلیل درگیری‌های گاه و بیگاه طالبان و مرزبانان ایران

به گزارش «تابناک» به نقل از ایسنا، مساله درگیری میان نیروهای مرزبانی ایران و افغانستان موضوع جدیدی نیست، بارها اتفاق افتاده و پس از رفع سوء تفاهم ها خاتمه یافته، اخیرا نیز خبر درگیری میان مرزبانان ایران و طالبان در پایانه میلک رخ داد که بنا به اظهارات مسئولان با رفع اختلاف و سوء تفاهم‌ها مساله برطرف شد.

موضوع از این قرار بود که تصاویر و ویدئویی منتشر شد و محتوای آن دستگیری یک نیروی مرزبانی جمهوری اسلامی ایران توسط نیروی طالبان بود.

براساس آن‌چه منابع مطلع در استان سیستان و بلوچستان اعلام کردند یک خودرو حامل کالای قاچاق در مرز ایران توسط نیروهای مرزبانی متوقف می‌شود و نیروهای مرزبانی نیز اقدام به بازرسی می‌کنند در همین حین راننده اقدام به فرار می کند و خودرو حامل کالای قاچاق را در حالی که نیروی مرزبانی داخل آن بوده به سمت مرز کشور افغانستان می‌برد.

در حالی که نیروهای مرزبانی ایران با رعایت همکاری با نیروهای مرزبانی افغانستان از تیراندازی به سمت خودرو خودداری می کنند اما از آن طرف مرزبانی طالبان خودرو را متوقف و اقدام به بازداشت سرنشینان آن از جمله نیروی مرزبانی ایران می‌کند.

در همین راستا پس از گفت‌وگوهای انجام شده میان نیروهای دو کشور و رفع سوء تفاهم نیروی مرزبانی کشورمان آزاد می شود.

در پی انتشار این خبر، وزارت کشور جمهوری اسلامی ایران به ضرب و شتم نیروی مرزبانی توسط طالبان واکنش نشان داد و میراحمدی، معاون امنیتی انتظامی وزارت کشور تاکید کرد: ضرب و شتم نیروی مرزبانی ایران برای ما به هیچ وجه قابل پذیرش نیست.

وی تصریح کرد:  یک کامیون افغانستانی تحت پوشش یک شرکت بین‌المللی در محل پل ابریشم پایانه مرزی میلک توسط مرزبانی ایران برای بازرسی متوقف شد.

معاون امنیتی انتظامی وزارت کشور تاکید کرد که نیروی مرزبانی ایران داخل کامیون می رود ولی راننده کامیون چون تحت پوشش حمل لوازم خانگی در حال قاچاق سوخت بوده است، به سمت افغانستان فرار می‌کند و نیروی مرزبانی هم که داخل کامیون بود با کامیون به آن طرف مرز می رود و طالبان او را دستگیر می کند. آن نیروی مرزبانی آزاد شده و به کشور بازگشته است اما مسأله ضرب و شتم برای ما به هیچ وجه قابل پذیرش نیست.

همچنین ناصر کنعانی سخنگوی وزارت خارجه در ارتباط با درگیری‌های مرزی اخیر بین ایران و طالبان اظهار داشت: در ارتباط با افغانستان اخیرا شاهد برخی از رخدادهای مرزی بودیم و هیات‌های ذیربط دو کشور در این ارتباط ورود پیدا کردند. موضوع را بررسی کردیم و حل و فصل شد. در ارتباط با مسائل مرزی بین دو کشور کمیته‌های مشترک و رابطانی داریم که تلاش می‌کنند مسائل را مدیریت کنند و دستگاه دیپلماتیک نیز بر اساس وظایف ذاتی خود به این مسائل ورود و محدودیت‌های خود را انجام می‌دهد، ما به وظایف و مسئولیت‌های خود در این زمینه واقف هستیم و به آن عمل می‌کنیم.
وی با بیان اینکه با توجه به وضعیت خاص افغانستان و شرایط این کشور بعضا مشکلاتی در مسیر پیگیری‌ها ایجاد می‌شود و به دلیل شرایط خاص مرزی این اتفاقات گاه و بیگاه رخ می‌دهد، تصریح کرد: این اتفاقات از نظر ما پسندیده نیست و ما برای حفظ امنیت مرزی خود اهتمام جدی داریم. اقدام به موقع می‌کنیم و از ظرفیت‌های دیپلماتیک خود نیز در این زمینه استفاده می‌کنیم.

همچنین احمد وحیدی وزیر کشور نیز در ارتباط با آخرین وضعیت مرز ایران و افغانستان، تصریح کرد: مرز ایران و افغانستان مرز امنی است ولی چندین بار شاهد بودیم کسانی در مرز به دلیل عدم توجیه و سوء‌نظری که در برخی از آن‌ها بوده، دست به اقداماتی زده‌اند که از طریق مسئولان به آنان تذکر داده شده و اصلاح شده و بابت اتفاق رخ داده نیز عذرخواهی شده است.
وی با بیان اینکه حاکمان در افغانستان باید مراقبت کرده و افراد خود را توجیه کنند که مرتکب این اشتباهات نشوند، خاطرنشان کرد: گفتنی است برنامه کلی اسناد مرزی که از سابق بوده، ادامه خواهد داشت.
علی رغم تاکیداتی که بر حسن همجواری و همسایگی با کشور افغانستان از سوی مسئولان مطرح شده اما بارها شاهد بودیم که طالبان نسبت به این موضوع چه از سر آگاهی و یا نا آگاهی توجهی نداشته و موجب درگیری و برخوردهایی میان نیروهای مرزبانی دو کشور شده است.

جمهوری اسلامی ایران تاکید بر حفظ امنیت مرزی خود دارد و در صورتی که چنین اتفاقاتی رخ دهد از طریق مجاری مربوطه و دیپلماتیک اقدام می کند.

اما تا چه اندازه می‌توان امیدوار بود که بار دیگر شاهد نقض حریم از سوی عاملان حکومت امارت اسلامی افغانستان نباشیم. در هر حال درگیری اخیری که بین طالبان و مرزبانان کشور در مرز میلک شهرستان هیرمند واقع در شمال استان سیستان و بلوچستان رخ داد نشان داد که باید به طور جدی این مساله پیگیری شود.

به گزارش ایسنا، برخی تحلیلگران عدم آگاهی طالبان بر کنترل مرزها را عامل افزایش تنش میان مرزبانان دو کشور می‌دانند.
رئیس پیشین ستاد امور افعانستان وزارت خارجه معتقد است از آن جایی که طالبان شاکله یک حکومت را نداشته و مقررات کنترل مرزها را نمی‌دانند، این مساله موجب افزایش تنش و درگیری میان نیروهای طالبان با مرزبانان ایران شده است.

محسن روحی صفت درگفت‌وگو با ایسنا در تحلیل خود از درگیری های اخیر میان نیروهای مرزبانی طالبان با ایران گفت: از زمان روی کار آمدن طالبان بر افغانستان شاهد افزایش متعدد درگیری های مرزی بودیم که بخشی از این مساله بر می گردد به این که طالبان شاکله یک دولت را ندارد و براساس قومی، قبیله ای و طایفه ای عمل می کنند، در واقع توانایی لازم برای تشکیل یک حکومت را ندارند به همین ترتیب مقررات کنترل مرزی را نمی‌دانند.
وی ادامه داد: دلیل دیگر افزایش درگیری ها این است؛  برخی افرادی که با طالبان ارتباط دارند از قاچاقچیان هستند چه مواد مخدر و چه مسائل دیگر، درواقع عناصری هستند که گاهی با طالبان ارتباط قوم و خویشی و همچنین مالی دارند و همین مساله موجب شده تنش ها در مرز افزایش پیدا کند.
رئیس پیشین ستاد امور افغانستان وزارت خارجه با تاکید بر این که مسؤلیت پیگیری این مسائل با مرزبانی است، گفت: همان طور که مرزبانی ایران و پاکستان ماهانه جلسه داشته و با یکدیگر در ارتباط هستند، باید با افغانستان نیز اینگونه باشد.
روحی صفت خاطرنشان کرد: آن هایی که به عنوان نیروی طالبان در افغانستان سر کار آمدند آشنایی چندانی در حوزه مرزبانی نداشتند چندین بار با آن‌ها گفت‌وگو صورت گرفت و مسئولان مرزبانی دو کشور گفت‌وگوهایی داشتند، در نتیجه در صورتی که نیاز به پیگیری‌ها از طریق دیپلماتیک باشد سفارت ایران در کابل مساله را پی‌گیری می کند.