درگذشت محمود خوشنام؛ از توفیق تا آوازه

محمود خوشنام در سال ۱۳۱۴ در تهران زاده شد و پس از گذراندن دبیرستان در دانشکده حقوق دانشگاه تهران رشته علوم سیاسی را تا مقطع کارشناسی به پایان رساند و بعدها در آلمان و اتریش این رشته را تکمیل کرد: «تعجب می‌کنید ولی من از ۱۹ سالگی روزنامه‌نگاری را با نوشتن مطالب انتقادی طنزآمیز با نام مستعار "بی مُخ" آغاز کردم».

مطالب طنز خوشنام در نشریه فکاهی "توفیق" چاپ می‌شد.

۲۴ ساله بود که سردبیری مجله "موزیک ایران" را پذیرفت و دو سال پس از آن مجله "موسیقی" را اداره می‌کرد و در هر شماره آن نقدها و معرفی‌هایی از اجراهای آن روزها داشت.

۳۶ ساله بود که سرپرستی روابط عمومی تالار رودکی (وحدت کنونی) را پذیرفت. او همزمان "ماهنامه رودکی" را به مدت پنج سال سردبیری می‌کرد.

محمود خوشنام یک سال نیم پس از انقلاب اسلامی اجبارا به آلمان مهاجرت کرد و از همان آغاز زندگی تبعیدی، به نقد و پژوهش در رشته موسیقی ادامه داد، "ماهنامه رودکی" را باز گشود و با روزنامه "کیهان لندن" و رسانه‌های دویچه وله، بی‌بی‌سی فارسی و رادیو فردا همکاری پیوسته داشت.

افزون بر این او همواره به همراهی همسرش، الهه خوشنام که از گزارشگران فرهنگی پرکار است، محفل‌های ادبی و موسیقی برپا می‌کرد که آخرین آنها "انجمن آوازه" برای بزرگداشت سرایندگان و موسیقیدانان بنام ایران بود.

او صدها مقاله و گزارش در نقد و معرفی آثار ماندگار موسیقی ایرانی نوشته که بخشی از آنها را در کتاب "در قلمرو موسیقی" در سوئد به چاپ رسانده است.

آخرین کار بزرگ او کتاب "از نجوای سنت تا غوغای پاپ" است که در سال ۱۳۹۷ در انتشارات "فرهنگ جاوید" در تهران به چاپ رسیده است.

این کتاب حاصل کار چند دهه او است و نگارنده گواه است که او علیرغم بیماری‌های سخت، هرگز حوصله و دقت را در فراهم‌ساختن مطالب فصل فصل کتاب از دست نمی‌داد.

محمود خوشنام در این اثر همپای معرفی سازندگان آثار ماندگار موسیقی ایرانی در سبک‌های گوناگون، به کاستی‌های آثار هم پرداخته و عامل‌های اجتماعی و سیاسی آسیب‌رسان به موسیقی را هم برشمرده است: «اختناق ۱۴۰۰ ساله موسیقی ما را بیش از هر هنر دیگری آسیب‌پذیر کرده است».

دکتر محمود خوشنام در ۸۵ سالگی در شهر بُن آلمان درگذشت.

یادش زنده و گرامی.