قمار غنی سازی ۶۰ درصدی؛ اثر تحفه تازه نطنز بر سرنوشت ایران

قمار غنی‌سازی ۶۰ درصدی؛ اثر تحفه تازه نطنز بر سرنوشت ایران 

دو روز پس از انفجار در سیستم برق تاسیسات اتمی نطنز، جمهوری اسلامی اعلام کرد غنی‌سازی ۶۰ درصدی اورانیوم را آغاز خواهد کرد.

عباس عراقچی گفته است علاوه بر جایگزینی ماشین‌های صدمه دیده، هزار سانتریفیوژ دیگر با ۵۰ درصد ظرفیت بیشتر به ماشین‌های موجود در نطنز اضافه می‌شود.

آیت‌الله «علی خامنه‌ای» قبل از توافق هسته‌ای برجام و بار دوم کمتر از دو ماه پیش گفته بود که جمهوری اسلامی در سال‌های آینده نیاز به غنی‌سازی ۶۰ درصدی دارد.
چهارشنبه, ۱۴ آوریل ۲۰۲۱

دو روز پس از انفجار در سیستم برق تاسیسات اتمی نطنز، جمهوری اسلامی اعلام کرد غنی‌سازی ۶۰ درصدی اورانیوم را آغاز خواهد کرد.

«سیدعباس عراقچی»، معاون سیاسی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی که برای ادامه گفت‌وگوها و نشست کمیسیون مشترک «برجام» امروز به وین رفته، این خبر را روز سه‌شنبه ۲۴فروردین۱۴۰۰ اعلام کرده است.

عباس عراقچی گفته است علاوه بر جایگزینی ماشین‌های صدمه دیده، هزار سانتریفیوژ دیگر با ۵۰ درصد ظرفیت بیشتر به ماشین‌های موجود در نطنز اضافه می‌شود. غنی‌سازی ۶۰ درصدی چیست؟ به چه دردی می‌خورد و چه اثری روی زندگی ایرانیان می‌گذارد؟

***

سرنوشت ایرانیان بیست سالی است که با اورانیوم غنی‌شده در نطنز گره زده شده است.

دو روز پس از عملیات خرابکاری در تاسیسات غنی‌سازی اورانیوم ایران در نطنز که به خسارت گسترده‌ای منجر شده، جمهوری اسلامی اعلام کرده است که غنی‌سازی ۶۰ درصدی را در این تاسیسات آغاز کرده است.

کشورهایی که دارای موافقتنامه پادمان با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هستند، باید پیش از هرگونه اقدامی که در آن کار با مواد رادیواکتیو و اورانیوم انجام می‌شود، موضوع را در «پرسشنامه اطلاعات طراحی» به اطلاع آژانس برسانند.

جمهوری اسلامی ایران نامه آغاز غنی‌سازی ۶۰ درصدی را از طریق نماینده دائم خود به آژانس داده و گفته است که دو آبشار از ماشین‌های غنی‌سازی اورانیوم از نسل آی‌ار-۴ و آی‌ار-۶ فرایند تولید تا سقف ۶۰ درصد را آغاز کرده‌اند که انتظار می‌رود، محصول آن تا هفته آینده به دست بیایید. جمهوری اسلامی کاربرد اورانیوم ۶۰ درصد غنی‌شده را استفاده در «رادیوداروها» عنوان کرده است.

«رافائل گروسی» مدیرکل آژانس موظف است که موضوع را هرچه زودتر به طور رسمی به اعضای شورای حکام اطلاع دهد و موضوع را در گزارش بعدی خود از جمله به شورای امنیت سازمان ملل درج کند.

غنی‌سازی ۶۰ درصدی مهم‌ترین تحول در برنامه اتمی جمهوری اسلامی در ۱۲ سال گذشته است. این میزان سومین مرحله از غنی‌سازی اورانیوم در جمهوری اسلامی ایران است که اواسط دهه ۱۳۸۰ با خلوص ۵ درصد آغاز شد و اواخر آن به ۲۰ درصد رسید.

آیت‌الله «علی خامنه‌ای» قبل از توافق هسته‌ای برجام و بار دوم کمتر از دو ماه پیش گفته بود که جمهوری اسلامی در سال‌های آینده نیاز به غنی‌سازی ۶۰ درصدی دارد. وعده آیت‌الله خامنه‌ای با چاشنی تهدید، به سال و ماه نکشید که هیچ، در چند هفته در حال عملی شدن است.

مقام‌های دولتی ایران گفته بودند که کاربرد این درصد از اورانیوم غنی‌شده در موتور کشتی‌هایی است که از سوخت اتمی استفاده می‌کنند.

"هر چه‌قدر که میزان خلوص غنی‌سازی بیشتر باشد، ساخت سلاح‌های سنگین اتمی در زمان سریعتری خواهد بود"از آنجا که پیش‌ران موتورهایی که چنین سوختی نیاز دارند، هنوز در ایران به استفاده نرسیده است؛ جمهوری اسلامی در توجیه شروع تولید اورانیوم با غنای ۶۰ درصد، کاربرد آن در رادیوداروها را به آژانس اعلام کرده است.

ایالات متحده آمریکا و فرانسه از قصد جدید ایران ابراز نگرانی جدی کرده‌اند. بر خلاف غنی‌سازی ۵ و ۲۰ درصدی، غنی‌سازی ۶۰ درصدی اقدامی بی‌سابقه است.

اساسا اورانیوم غنی‌شده دو نوع کاربرد کلی دارد: به عنوان جایگزینی برای سوخت‌های فسیلی، مصارف پزشکی و استفاده در صنایع کشاورزی که کاربرد صلح‌آمیز آن است و به‌کارگیری آن در انواع سلاح‌های مرگبار اتمی. هر چه‌قدر که میزان خلوص غنی‌سازی بیشتر باشد، ساخت سلاح‌های سنگین اتمی در زمان سریعتری خواهد بود. جمهوری اسلامی ایران می‌گوید هدف صنایع اتمی آن کاربردهای گروه اول است؛ هرچند که به دلیل مخفی‌کاری‌های گسترده در سال‌های قبل، قصور از همکاری با آژانس و پیدا شدن نمونه‌هایی از احتمال و نیت انحراف به سوی برنامه نظامی، این حکومت را در معرض سوءظن و اتهام مداوم نگه داشته است.

پیش از آشکار شدن پنهان‌کاری جمهوری اسلامی در برنامه اتمی خود، مقام‌های این کشور ستایش‌کننده برنامه اتمی نظامی همسایگان بودند. «کمال خرازی» وزیر خارجه سابق و رییس کنونی شورای راهبری روابط خارجی که منصوب آیت‌الله خامنه‌ای است؛ بمب اتمی پاکستان را که در واکنش به هسته‌ای شدن هند ساخته شد، «بمب اتمی اسلامی» و متعلق به جهان اسلام در برابر برنامه اتمی اسرائیل خوانده بود.

توسعه برنامه اتمی در ایران در دو دهه اخیر واکنش به فشارهای بین‌المللی بوده است.

به‌طور مثال وقتی پرونده اتمی جمهوری اسلامی به شورای امنیت ارجاع شد، غنی‌سازی ۵ درصدی را که قبلا در سطح آزمایشگاهی انجام می‌داد، به سمت تولید صنعتی سوق داد؛ بدون اینکه ایران راکتور هسته‌ای برای استفاده از آن داشته باشد.

ایران غنی‌سازی ۲۰ درصدی را زمانی آغاز کرد که ایالات متحده با فروش آن برای تامین سوخت راکتور تحقیقاتی تهران مخالفت کرد. تحقیق و توسعه روی ماشین‌های جدید غنی‌سازی را در سالگرد خروج آمریکا از برجام در پیش گرفت. افزایش ذخایر اورانیوم ۵ درصد غنی‌شده را وقتی شروع کرد که ایالات متحده در یک حمله هوایی «قاسم سلیمانی» فرمانده وقت نیروی قدس شاخه برون مرزی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را ترور کرد و غنی‌سازی ۲۰ درصدی را زمانی دوباره به جریان انداخت که «جو بایدن» رییس‌جمهور آمریکا شد که وعده بازگشت ایالات متحده به برجام را مطرح کرده بود.

حالا هم پس از حملات خرابکارانه به تاسیسات نطنز که همزمان با مذاکرات و احتمال رفع تحریم‌های ایالات متحده انجام شده و نشانه‌هایی از دست داشتن اسرائیل در آن دیده می‌شود، غنی‌سازی ۶۰ درصدی را آغاز کرده است. جمهوری اسلامی با اصرار بر بالا بردن سطح غنی‌سازی تلاش کرده است، جامعه بین‌المللی را وادار به پذیرش آن کند و به بیان مقام‌های جمهوری اسلامی با این کار «بازدارندگی» ایجاد کرده و «قدرت چانه‌زنی» نظام در برابر دولت‌های اروپایی و ایالات متحده را بالا ببرد.

این مشابه سیاست کره شمالی است که با استفاده از برنامه اتمی خود، اما در شاخه نظامی، نیت و تلاش مشابهی را دنبال می‌کند. جمهوری اسلامی درست در همین مسیر برنامه اتمی‌اش را پیش می‌برد؛ اما هرچند کاربرد رسمی آن صلح‌آمیز است؛ ولی زمانی که این دانش توسعه پیدا می‌کند، تغییر فاز آن به سمت نظامی به تصمیم سیاسی بستگی دارد.

واقعیت این است که جمهوری اسلامی در مقاطعی توانسته با توسعه برنامه اتمی و همکاری بین‌المللی مثل دوره توافق برجام، طرف‌های خود را وادار به پذیرش اصل برنامه هسته‌ای کند؛ اما تردیدی نیست که این سیاست باعث دو دهه فشار بین‌المللی مداوم، تحریم‌های بین‌المللی و ملی مختلف، خرابکاری و نبرد سایبری و امنیتی شدن فضای پیرامون جمهوری اسلامی شده که نتیجه فوری آن بر کاهش رفاه و سخت شدن معیشت ایرانیان محسوس بوده است.

غنی‌سازی ۵ درصدی در دوره‌ای باعث تحریم‌های اولیه شورای امنیت سازمان ملل متحد شد، سپس شروع غنی‌سازی ۲۰ درصدی به یکی از سنگین‌ترین تحریم‌های شورای امنیت انجامید و مقدمه تحریم‌های فراگیر ایالات متحده و اتحادیه اروپا بود.

"تحقیق و توسعه روی ماشین‌های جدید غنی‌سازی را در سالگرد خروج آمریکا از برجام در پیش گرفت"هرچند کشورهای گروه ۱+۵ (آمریکا، بریتانیا، فرانسه، چین، روسیه به علاوه آلمان) با غنی‌سازی ۵ درصدی اورانیوم موافقت کردند؛ اما موافقت با ادامه تولید اورانیوم غنی‌شده با خلوص ۲۰ درصدی که سرعت احتمالی دستیابی به سلاح اتمی را به طور چشم‌گیری افزایش می‌داد، حاصل نشد و ایران اجبارا آن را تا مقطع شروع ریاست‌جمهوری بایدن متوقف کرد.

حالا احتمال اینکه غنی‌سازی ۶۰ درصدی مورد پذیرش نهایی ایالات متحده و حتی کشورهای اروپایی در این شرایط تنش‌آلوده باشد، زیاد نیست.

تصمیم تازه تهران یک نمونه دیگر «سیاست واکنش‌های اتمی» دو دهه اخیر است. اگر قمار غنی‌سازی ۶۰ درصدی جمهوری اسلامی در «افزایش قدرت چانه‌زنی» موفق نشود، اثر باخت آن از غنی‌سازی ۵ و ۲۰ درصدی یقینا بیشتر است؛ چرا که ضریب و سرعت دستیابی احتمالی به سلاح اتمی با آن، بالاتر است.

در دوره‌ای که تنش‌های لفظی و سایبری جمهوری اسلامی و اسرائیل به مرز درگیری مستقیم، بیش از همیشه نزدیک‌تر شده، تحفه تازه‌ای از نطنز رسیده است.

منبع: فرامرز داور - ایران وایر

فیلمها و خبرهای بیشتر در کانال تلگرام پیک ایران