تولد یک جایزه جدید در سینمای ایران/ پژوهش‌ها باید کاربردی باشد

به گزارش خبرنگار مهر، نشست خبری پنجمین جایزه پژوهش سال سینمای ایران صبح امروز ۱۴ آذرماه در وزارت ارشاد برگزار شد.

در این نشست امیررضا مافی دبیر این رویداد، مینو خانی عضو هیات داوری و قادر آشنا معاون توسعه فناوری و مطالعات سازمان سینمایی حضور داشتند.

در ابتدای این نشست آشنا بیان کرد: موضوع جلسه ما درباره پژوهش سال است که آقای مافی و همکاران زحمت کشیدند تا یک برگ زرین دیگر را رقم بزنند.

وی افزود: سازمان سینمایی وظیفه خود می‌داند تا آثار پژوهش سینمایی را ببیند و آن را ارج نهد ما امسال برای توجه به امر پژوهش ابتدا فراخوانی دادیم و از همه پژوهشگاه‌ها، اساتید و … خواستیم که اولویت پژوهشی خود را بگویند از همین رو نزدیک دویست و اندی اولویت را اعلام کردند ما هم موارد را جمع‌بندی و اولویت‌ها را اعلام کردیم، در نهایت ۳۶ طرح نهایی آمد که ۸ طرح را مصوب کردیم که عموماً درباره وضعیت سینمای ایران، اکران فیلم‌های خارجی، نسبت سینما با اقتصاد، نسبت فیلم‌ها با هویت دینی و ملی و… بود. تاکنون ۱۰ جلسه پژوهشی را تشکیل دادیم و به جمع‌بندی خوبی رسیدیم. تلاش بر این است تا پایان سال تمام پژوهش‌هایی که در این چند سال در ارشاد انجام گرفته است در سایت معاونت توسعه فناوری و مطالعات سازمان سینمایی بارگذاری کنیم تا بقیه بهره ببرند. پژوهش‌هایی خوبی انجام گرفته و تلاش ما این است که پژوهش‌های ما عملی باشد.

سپس مافی اظهار کرد: جایزه پژوهش سال سینمای ایران به همت مدیریت و معاونت اسبق ارشاد تاسیس و چهار دوره آن برگزار شد، اساتید نام‌آشنایی دبیری ادوار مختلف را به عهده داشتند؛ این یک سنگ بنای درخشان است که جایش خالی بود. جایزه پژوهش طبق اساسنامه قرار است به پژوهش‌های جاری سینمای ایران بپردازد، رویکردهای کلان خود را دارد و ما امسال به بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی توجه داشتیم این جایزه در هفت بخش برگزار شد.

"تلاش بر این است تا پایان سال تمام پژوهش‌هایی که در این چند سال در ارشاد انجام گرفته است در سایت معاونت توسعه فناوری و مطالعات سازمان سینمایی بارگذاری کنیم تا بقیه بهره ببرند"در مجموع ۹۲ اثر به دبیرخانه این جایزه رسید که به لحاظ تعدادی، آثار مقاله علمی در صدر بود. این را هم باید بگویم امسال اعضای شورای علمی و هیات داوری یکسان بود در ادوار گذشته داوری در اشکال مختلف برگزار شده بود چون جایزه پژوهش شکل جشنواره‌ای ندارد و به همین دلیل شکل‌های مختلف داوری را تجربه کرده به همین ترتیب امسال یک داوری ۷ نفره را تشکیل دادیم، ضمن اینکه هیات داوری و هیات انتخاب یکسان بود. به طور کلی هم ۳۸ اثر منتخب شدند و به داوری نهایی راه پیدا کردند. امسال یک جایزه ویژه هم خواهیم داشت که نام آن دکتر امیرحسن ندایی است؛ ایشان در چند دوره جایزه پژوهش حضور داشت، یک معلم تراز اول بود که رفتنش بهت و اندوه زیادی را برای همه ایجاد کرد. ۲۹ آذرماه اختتامیه جایزه پس از اختتامیه «سینماحقیقت» در موزه سینما برگزار و برندگان معرفی می‌شود.

دبیر این رویداد درباره تاثیر حوادث اخیر بر این جایزه بیان کرد: من تاکنون واکنشی ندیدم البته به دلیل شرایطی که پیش آمده فراخوان پانزده روز تمدید شد به نظرم در ابتدای اطلاع‌رسانی به دلیل تاثیر فضای رسانه‌ای و محدودیت اینترنت اطلاع‌رسانی ما با مشکل همراه بود اما میزان استقبال از این دوره مشابه معدل آن در سال‌های گذشته بوده و اختلاف فاحشی را ندیدیم.

اهدای جایزه «دکتر امیرحسن ندایی»

وی درباره اهدای جایزه ویژه «دکتر امیرحسن ندایی» بیان کرد: به خاطر حضور مستمر دکتر ندایی یک تصمیم جمعی گرفتیم تا دبیر یک جایزه ویژه را به پاس زحمات ایشان اهدا کند.

ویژگی این جایزه این است که ندایی معتقد بود سینما محصول هنرهای مختلفی است پدیدار شدن همه هنرها کنار هم می‌تواند به سینما منجر شود پس اثری که چنین ویژگی دارد و به وجوه مختلف بپردازد این جایزه را دریافت می‌کند.

وی مطرح کرد: ما در داوری ملاحظه زمانی داشتیم یعنی آثاری که از پایان دوره قبل تا دوره فعلی تولید شده بودند، می‌توانستند شرکت کنند.

مافی بیان کرد: درباره رابطه پژوهشگران و سینما باید بگوییم در ادوار مختلف همواره پژوهش به ویژه در ساحت هنر به عنوان یک امر فرعی مورد نظر قرار گرفته بود، به نظر می‌رسد متولیان و هنرمندان گاهی خیلی به اهمیت پژوهش واقف نیستند، هنر را شهودی پیش می‌برند و پژوهش را دست و پاگیر می‌دانند پس مفهومی که از پژوهش داریم گره خورده به دانشگاه است حتی بخشی از پژوهش در دانشگاه انجام می‌شود اما آن تصوری که من از پژوهش دارم صرفاً مربوط به پایان نامه و رساله

نیست ما برای گره خوردن سینما و پژوهشی نیازمند گونه‌های جدید پژوهش هستیم مثل جستار. البته این کار، کار امروز و فردا نیست و زمان‌بر است. هم باید سینماگران آگاه شوند که پژوهش پشتوانه آنهاست و هم پژوهشگران ما باید به سمتی بروند که آنچه تولید می‌کنند به سینمای ایران کمک کند. این را هم باید عنوان کنم که با توجه به اینکه جایزه پژوهش یک جایزه ملی است ما محورها را پیشنهاد می‌دهیم ولی کار موضوعات به معاونت توسعه برمی‌گردد با این حال ما امسال تنوع موضوعی داشته‌ایم که این برای ما مسرت بخش بود هرچند می‌دانم که تنوع موضوعی به معنای غنای موضوعی نیست.

دبیر این رویداد اظهار کرد: عمده آثاری که به این جایزه آمده محصول پایان نامه و رساله است و طرح پژوهشی کمتر به دست ما رسیده است این نشان می‌دهد علاقه‌مندان وارد این حوزه می‌شوند اما اقدامات آنها منفصل است هنوز به این باور نرسیده‌ایم که پژوهش پشتوانه سینمای ماست.

دبیر دخالتی در گزینش آثار نداشت

در ادامه مینو خانی عضو هیات داوری درباره اینکه آیا دبیر دخالتی در گزینش آثار داشت یا نه، بیان کرد: آقای مافی در نظرات ما هیچ‌گونه اعمال نظری نداشت چون مقصود ما این بود که اثری انتخاب شود که به ارتقای سینمای ایران کمک کند. در فرایند داوری ما به پژوهش‌های کاربردی بیشتر اقبال نشان می‌دادیم.

مافی هم گفت: من در این سال‌ها از دریچه علوم انسانی درباره سینما سخن گفته و بارها تاکید کرده‌ام باید به سینما از ابعاد مختلف نظر افکند حتماً علوم انسانی و خاصه فلسفه در تحلیل سینما تاثیرگذار است و حتماً در افق گشایی در مسیر سینما موثر است ولی علوم انسانی نباید دخالتی در زیست طبیعی سینما داشته باشد.

وی ادامه داد: در انتخاب اعضای هیات انتخاب و شورای داوری چند نکته را در نظر قراردادیم، تلاش کردیم آنها جوان و صاحب اندیشه باشند تا مناظر متفاوتی در حوزه داوری قرار دهیم، در نظر داشتیم از دانشگاه‌های مختلف استفاده کنیم حتماً برای شخص من پژوهش‌هایی که مبانی نظری دارند حایز اهمیت است اما در فرایند داوری امسال دخالتی نداشتم، مسیری را نساختم و هیات داوری مستقلاً عمل کردند.

مافی در بخش دیگر از صحبت‌هایش درباره پوستر این رویداد گفت: طراحی پوستر همت جمعی داشت و تلاش کردیم به جوان‌ترها نگاه کنیم، اجرای پوستر بر عهده میلاد جوادی بود که خیلی زحمت کشید، ترکیب رنگ پوستر محصول کتاب نشان واره ماست این رنگ‌ها، رنگ‌هایی بود که برای جایزه مصوب شد، در این تصویر چهل و سه شمع وجود دارد که بنا به گذشت چهل و سه سال از انقلاب است و اگر ریشه این شمع اندیشه باشد نورافشانی بیشتری می‌کند.

مینو خانی هم گفت: به عنوان یک معلم خوشحالم دانشجویان علاقه‌مند به سینما داریم که مترصد فرصت هستند تا پژوهش کنند و پژوهش آنها به سینما کمک کند درواقع اگر پژوهشکده نداریم اما این پژوهش‌های فردی جای قدردانی دارد.

در بخشی از این نشست از پوستر پنجمین جایزه پژوهش سال سینمای ایران رونمایی شد.