هزینه های خشونت در امور فرهنگی و اجتماعی؟/ ابتدای انقلاب حبس و شلاق برای تهیه کنندگان سینما زیر دفتر وزیر فرهنگ و ارشاد

رسول سلیمی: در سال های بعد از انقلاب اسلامی، سیاستگذاران فرهنگی با توجه به تغییر نظام سیاسی، دست به تغییرات بنیادین در ساختار فرهنگی کشور زدند. ساختار فرهنگی کشور در فردای انقلاب۵۷ تابعی از ارزش های اسلامی و برگرفته از شریعت فقه شیعه شد. از این رو تعیین مصادیق حلال، حرام، واجب، مستحب، مکروه، به یکی از مهمترین معیارهای سیاستگذار فرهنگی در قانونگذاری علیه تکنولوژی های جدید تبدیل شد.

تکنولوژی های رسانه ای به مرور به تهدیدی علیه بنیان های فرهنگی تبدیل شد تا آنجا که مصطفی میرسلیم وزیر وقت فرهنگ و ارشاد، در دفاعیه خود از ضرورت تدوین قانون برای ممنوعیت ماهواره، از شعار «مقابله با تهاجم فرهنگی» برای جلب نظر نمایندگان مجلس شورای اسلامی استفاده کرد. برآیند این سیاست ها در دهه۶۰ و ۷۰، به ممنوعیت ویدئو و ماهواره منجر شد. ممنوعیت هایی که برای خرید و فروش و نگهداری ویدئو و ماهواره، مجازات شلاق، زندان و جریمه نقدی در نظر گرفته شد.

خشونت فرهنگی در دهه۶۰: فیلم سوزی و شلاق برای ویدئوهای خارجی

مدیران فرهنگی دهه۶۰، از جمله فخرالدین انوار و سیدمحمد بهشتی ، تندروی در اجرای سیاست های فرهنگی را به دلیل فضای حاکم بر در آن دهه و تصویر نادرست عامه مردم از سینما می دانستند.

"رسول سلیمی: در سال های بعد از انقلاب اسلامی، سیاستگذاران فرهنگی با توجه به تغییر نظام سیاسی، دست به تغییرات بنیادین در ساختار فرهنگی کشور زدند"سیاست هایی که به تعبیر آنها «بعضی تصمیم هایمان برای خودمان هم خنده دار بود». اما این تصمیم ها، حرکت بر ریل گذاری سیاستگذار فرهنگی در مجلس شورای اسلامی به عنوان قانونگذار و شورای عالی انقلاب فرهنگی در نقش سیاستگذار عالی بود که سیاست های کلی نظام را تئوریزه می کرد.

مشروح مصاحبه فخرالدین انوار و سیدمحمد بهشتی را اینجا ببینید

فلک کردن، جوجه کردن در طبقه منفی یک وزارت ارشاد

حسین فرح بخش ، از تهیه کنندگان سینما در توصیف تندروی مدیران وزارت ارشاد در آن دوره می گوید: «از دفتر مدیرکل وقت حراست وزارت فرهنگ و ارشاد، در دفتر من ریختند و من را به حراست وزارت فرهنگ و ارشاد ـ که یک طبقه پایین دفتر وزیر وقت فرهنگ و ارشاد اسلامی بود ـ بردند و برای مدت یک هفته حبس کردند. البته تنها من نبودم و اشخاص دیگری را هم گرفتند.» او درباره وقایعی که در این یک هفته رخ داد، به تلخی ‌می‌گوید: «در این مدت، بنده را جوجه کبابی (یک روش خاص که فرد را مانند جوجه می‌بندند تا مضروب نتواند از ضربه بگریزد) کردند. علاوه بر این، کف پایم شلاق می‌زدند و می‌گفتند، روی موزاییک راه برو تا خونمردگی به وجود نیاید. باورم نمی‌شد که در وزارت فرهنگ و ارشاد چنین اتفاقی برای من می‌افتد.»

فرح بخش درباره ممنوعیت نگهداری ویدئو فیلم های سینمایی می گوید: «متأسفانه برخی از مدیران دهه ۶۰، آقای عبدالله علیخانی را در طبقه بالای حراست وزارت ارشاد فَلک کردند! ‌ سند آن موجود است.

این در حالی است که این مدیران مدعی هستند ما در آن زمان به کسی کاری نداشتیم. آنان با کدام حکم و به چه جرأتی به دفتر کار یک سینماگر می‌ریختند، هم فیلم‌هایش را می‌بردند و هم خودش را فلک می‌کردند!؟»

عبدالله اسفندیاری از دیگر مدیران وزارت ارشاد، درباره فیلم سوزی و شلاق زدن ها می گوید «معاونت سینمایی آقای انوار تصمیم گرفت انبارهای دفاتر سینمایی را بررسی کند. ابتدا جلسه ای گذاشت با صاحبان فیلم ها که خودشان فیلم های بنجل را بیاورند تحویل بدهند. وقتی نیاوردند دولت تصمیم گرفت به انبارها حمله کند. به دستور وزارت ارشاد و با هماهنگی نیروهای مسئول به دفاتر سینمایی حمله شد و فیلم های خارجی را جمع آوری کردند.

"ساختار فرهنگی کشور در فردای انقلاب۵۷ تابعی از ارزش های اسلامی و برگرفته از شریعت فقه شیعه شد"بعد، در یک عمل نمادین در حیاط وزارت ارشاد فیلم های خارجی بنجل را آتش زدند و سوزاندند.»

گزارش مجله گردون بعد از رفع ممنوعیت ویدئو
برای دیدن متن گزارش کلیک کنید

محمد مهدی حیدریان ، دیگر مدیر وزارت ارشاد دهه۶۰ است که در توجیه خشونت ورزی در اجرای سیاست های فرهنگی و ممنوعیت ویدئو گفته «در آن دوران، جامعه‌ فیلمساز ما اندک، جوان و کم‌تجربه بود که نیاز به حمایت داشت و همچنین باید مراقبت می کردیم تا نگاه اصیل خودمان در سینما شکل بگیرد».

حیدریان اکنون با محدود کردن فضای مجازی مخالف است، این در حالی است که با توجه به استدلال‌هایی او برای ممنوع کردن ویدیو در دهه شصت به بهانه حمایت از تولید داخلی، عدم وجود محتوای بومی کافی برای رقابت با محتوای خارجی و...، می توان امروز اینترنت را برای یک دوره حداقل ده ساله به سال های ممنوعیت ویدیو قطع کرد، تا به اندازه کافی محتوای بومی تولید شود و سپس اینترنت را وصل کرد!

نمونه های تندروی در اجرای سیاست های فرهنگی را می توانیم در گفته های پرویز پرستویی ببینیم. پرستویی در ویدئویی توضیح می دهد چگونه عباس قادری را در دهه ۶۰ شلاق زدند.

برای دیدن خاطره پرویز پرستویی درباره شلاق خوردن عباس قادری روی تصویر کلیک کنید