سینمای کاغذی

گفت‌وگو با عباس یاری درباره راز موفقیت و شکست نشریات سینمایی

فقط به فیلم‌های خوب باج دادیم

نشریات سینمایی ایران از ابتدا تاکنون در مجموع چقدر موفق و موثر عمل کردند؟

اعتقادم این است که نشریات سینمایی ایران، از ابتدا تاکنون - ولو این‌که زرد یا وابسته به گروه تهیه‌کننده‌ها و استودیوها بودند - از آنجا که یک ارتباطی بین مخاطب سینما و خود سینما برقرار می‌کردند و به سهم خود، نقشی در طرح مقوله‌ای به نام سینما داشتند، حضورشان خیلی موثر بود. خیلی از چهره‌های برجسته نقد مثل پرویز دوایی، پرویز نوری، شمیم بهار، منوچهر جوانفر، جمشید اکرمی، رضا سهرابی و... از همان نشریات قدیمی سینما کار خود را شروع کردند. حتی اگر وجه غالب آن نشریات به سمت زرد می‌رفت، ولی مجلات ناچار بودند در جاهایی نگاهی جدی‌تر هم به سینما و به سمت فیلم‌های خوب و چهره‌ها و کارگردان‌های موفق داشته باشند. به نظرم تاثیر نشریات‌سینمایی ایران از ابتدا تاکنون در مواجهه با مخاطب و تاثیرگذاری در سینما تا حدی خوب بود.

چرا موفقیت نشریات سینمایی در ایران پایدار نیست؟ عمدتا دلایل شکست و پایان کار مجلات و نشریات سینمایی را چه می‌دانید؟

متاسفانه نشریات در این مملکت اعم از سیاسی، اجتماعی، ورزشی و سینمایی گاهی تبدیل به یک نردبان برای مقاصد دیگر می‌شود.

"خیلی از چهره‌های برجسته نقد مثل پرویز دوایی، پرویز نوری، شمیم بهار، منوچهر جوانفر، جمشید اکرمی، رضا سهرابی و.."خیلی از صاحبان این نشریات میل داشتند از این فضا و نشریات‌شان استفاده کنند، فیلم تهیه کنند، فیلم وارد و توزیع کنند و وارد محافلی شوند، عضو سندیکاهایی شوند و... . گاهی خود اهل سینما به نوعی از این افراد مچ‌گیری می‌کردند و می‌گفتند شما که از فلان فیلم حمایت می‌کنی، مشخص است با فلانی شراکت داری یا با او چلوکباب خوردی و... . یکی از دلایل شکست برخی نشریات سینمایی، همین موارد بود.

نکته دیگر این‌که وضعیت‌اقتصادی خیلی از این نشریات، وابسته به برخی تهیه‌کننده‌ها بود. در این شرایط، گاهی اختلاف و قهر پیش می‌آمد و تهیه‌کننده‌ها به صاحبان نشریات، آگهی نمی‌دادند و تبلیغات و خبررسانی خود را قطع می‌کردند و نشریات را گرفتار بحران می‌کردند. یعنی صاحبان نشریات دنبال یک راه‌حل برای نجات موقعیت تجاری و حفظ نشریه خود نبودند.

در وضعیت فعلی، نشریات سینمایی تا چه حد کارایی و مخاطب دارند؟ آن هم در شرایط تاخت و تاز انبوه شبه‌نقدها و فعالیت منتقدنماها در فضای مجازی.
طبیعتا فضای مجازی به دلیل سهل‌انگاری و به دلیل زردبودن و راحت‌الحلقوم بودن تا حدی به کار نشریات تخصصی سینمایی لطمه زده‌است، اما نشریاتی بودند و هستند که همچنان مخاطب خود را حفظ کردند و خیلی وقت‌ها در نظرات و یادداشت‌ها می‌خوانیم تعداد زیادی از خوانندگان هنوز به خاطر بوی کاغذ، به خاطر این‌که مجله را   کنار تختشان می‌گذارند و می‌خوانند، حاضر نیستند نشریات مکتوب را با چیز دیگری عوض کنند. کاری که ما طی ۴۰سال تلاش کردیم در مجله فیلم انجام دهیم. ادعا می‌کنم در همه این سال‌ها عضو هیچ گروه، دسته، باند و حزبی نبودیم و مستقل بودیم و سعی می‌کردیم کارمان را به سلامت پیش ببریم.

"حتی اگر وجه غالب آن نشریات به سمت زرد می‌رفت، ولی مجلات ناچار بودند در جاهایی نگاهی جدی‌تر هم به سینما و به سمت فیلم‌های خوب و چهره‌ها و کارگردان‌های موفق داشته باشند"ما فقط به فیلم خوب باج دادیم و فیلم‌های خوب را مطرح کردیم. اما متاسفانه در پایان نمی‌دانم چه اتفاقی برای مجله فیلم افتاد. در مجموع وقتی متاسفانه شرایط بلبشو می‌شود و دولت، تحمل نشریات مستقل را ندارد و به شکل‌های مختلف آنها را تعطیل می‌کند و جلوی کارشان را می‌گیرد، فعالیت برای کسانی باز می‌شود که اتفاقا بیشترین لطمه را به فضاهای مختلف می‌زنند، چون آدم‌هایی هستند که هیچ پرنسیپ، سواد، دانش و پس‌زمینه‌ای از نظر کاری ندارند و هرچه به دست‌شان می‌رسد، می‌نویسند.