بازه سامانه علمی ایران در سطح دنیا رتبه اول را دارد / نسبت دو برابری مقالات به جمعیت ایران

به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، غلامحسین رحیمی معاون پژوهش و فناوری وزیر علوم در نشست خبری معاون پژوهشی وزارت عتف که امروز ۱۴ مهر به صورت ویدئو کنفرانس برگزار شد، گفت: ایران در بین کشور‌های اسلامی هم از نظر کیفی و هم از لحاظ کمی دارای رتبه است.

وی با بیان اینکه مقام معظم رهبری به این موضوع که ایران باید به عنوان مرجع علمی شناخته شود و بتواند حالت پیش رو داشته باشد، تاکید دارد؛ اظهار کرد: نمی‌گویم که پیشرویی و مرجعیت علمی ایران خیلی نزدیک اتفاق خواهد افتاد، اما به نظر بنده در آینده این موضوع رخ می‌دهد.

رحیمی ادامه داد: سهم ایران از کل مقالات برتر ۳ درصد است از نظر کمیت نیز ۲ درصد هستیم. جمعیت کشور ایران نسبت به کل دنیا یک درصد و ما نسبت به جمعیت خود دو برابر مقاله در مجلات بین المللی داریم، همچنین سهم استنادات به مقالات علمی ما براساس آمار اعلام شده سه درصد اعلام شده است.

معاون پژوهش و فناوری وزیرعلوم با بیان اینکه بنده از واژه تولید علم استفاده نمی‌کنم؛ تصریح کرد:، زیرا تولید علم به ۴ یا ۵ مولفه وابسته است که اگر آن ۴ یا ۵ مولفه را داشته باشد می‌توان گفت که آن جامعه از تولید علم برخوردار است، مهمترین مولفه‌ها تولید مقاله خواهد بود دو مولفه دیگر به تولید کتاب‌های آموزشی و مرجعیت اختصاص می‌یابد هم چنین تعداد محققان علمی یک کشور نیز از دیگر مولفه‌ها محسوب می‌شود، مولفه چهارم تعداد گزارش‌های علمی است مولفه دیگری که نشان دهنده تولید علم در یک کشور خواهد بود مربوط به اختراعات است شاید نشانه آخر نیز در میزان تولید علم در یک کشور مسئله تدوین استاندارد‌های بومی باشد، اگر این مجموعه به طور همزمان در یک جامعه رخ دهد می‌توانیم بگوییم که تولید علم در آن جامعه وجود دارد.

وی با بیان اینکه در تولید مقالات رتبه خوبی داریم، اما در حوزه چاپ کتاب این رتبه قابل قبول نیست؛ اظهار کرد: برخی سوال می‌کنند که مقالات چاپ شده است، اما آیا جامعه از آن‌ها استفاده می‌کند؟ و اینکه تا چه میزان به تولید محصول منجر شده‌اند؛ اظهار کرد: اصولا بخشی از هدف تولید مقاله حرکت در مرز‌های دانش است این موضوع فارغ از آن است که آن علم کاربرد داشته باشد یا نداشته باشد لذا ما این بخش را محبوس نگه می‌داریم و بخشی که به فعالیت‌های علمی مربوط می‌شوند را معتقد هستیم باید بسترسازی رخ دهد.

رحیمی با بیان اینکه در ده سال آخر نهاد‌های فناورانه با مجوز وزارت علوم در کشور شکل گرفته‌اند؛ اظهار کرد: ۴۳ پارک جامع فناوری در کشور وجود دارد که ۴۰ پارک آن وابسته به وزارت علوم و ۳ پارک آن وابسته به دستگاه‌های اجرایی است. ۱۹۱ مرکز رشد در کشور وجود دارد که ۷ هزار شرکت و پژوهشگاه در آن‌ها به فعالیت می‌پردازند، بیش از ۱۷۵۰ شرکت به عنوان شرکت‌های دانش بنیان محسوب می‌شوند همچنین تعداد افرادی که در این حوزه‌ها مشغول به فعالیت هستند ۵۸ هزار نفر می‌شوند.

معاون پژوهش و فناوری وزیرعلوم با بیان اینکه میزان صادرات ما صد میلیون دلار است؛ اظهار کرد: همه مردم در اوج شیوع ویروس کرونا شاهد بودندکه ما در عرض دوسه ماه توانستیم بیش از ۸۰ درصد محصولات مورد نیاز را در پارک‌های علم و فناوری کشور تولید کنیم.

وی در رابطه با ارتباط دانشگاه و جامعه و صنعت گفت: این موضوع در چند سال اخیر رشد شتابنده‌ای داشته است تعداد دوره‌های کارورزی و مهارت آموزی را طی این چند سال گذشته اگر با ۴، ۵ سال قبل از آن مقایسه کنید شاهد این رشد خواهید بود به طوری که در سال ۹۸ دانشگاه‌هایی که با صنایع ارتباط داشته اند بیش از دو هزار میلیارد تومان رسیده است.

رحیمی با بیان اینکه سامانه‌ای را در جهت ارتباط صنعت و دانشگاه طراحی کرده‌ایم؛ اظهار کرد: ۴۰ درصد بودجه اعتبارات پژوهشی شرکت‌های دولتی و غیردولتی باید از طریق دانشگاه‌ها و عقد قرارداد باشد؛ بودجه اختصاص داده شده در سال جاری ۲۰۰ میلیارد تومان بود.   دستگاه‌ها در این سامانه  نیاز‌های خود را ثبت می‌کنند و دانشگاه‌ها و پارک‌ها می‌توانند اگر توانمندی در رفع آن مشکل داشتند، اعلام کنند به این طریق ارتباط دانشگاه و صنعت شکل خواهد گرفت و از بودجه برخوردار می‌شوند.

معاون پژوهش و فناوری وزیرعلوم گفت: در سال گذشته ۴۰ میلیون یورو به تجهیزات دانشگاهی اختصاص یافت بسیاری از دانشگاه‌ها آزمایشگاه‌های خود را مجهز کردند البته در وزارت علوم نیز تاکید شده دانشگاه‌ها باید در پی احداث آزمایشگاه مرکزی باشند در سال ۹۹ این اعتبارات نیز اختصاص داده شده است، اما مبلغ آن به ۳۰ میلیون یورو کاهش یافت با توجه به ضوابط آن را بین دانشگاه‌ها تقسیم خواهیم کرد.

وی با اشاره به اینکه دو برنامه جدید برای سال ۹۹ پیگیری خواهیم کرد؛ گفت: قصد داریم برنامه‌ای تحت ارتقای علم در علوم پایه انسانی و علوم اسلامی در دستگاه‌هایی که با وزارت علوم وابسته هستند یا توسط آن‌ها به وجود آمده اند داشته باشیم هم چنین گسترش پژوهش دستیاران پژوهشی  و پژوهشگران پسادکترا در پژوهشگاه‌های کشور را خواهیم داشت.

رحیمی با بیان اینکه در دوره‌های دکترا رشد کمی و کیفی داشته‌ایم؛ اظهار کرد: صد هزار دانشجوی دکترا در کشور وجود دارد به این معنی که این تعداد باید در جامعه به عنوان نیروی کار جذب شوند یک راه حل این است رشد کمی را کاهش دهیم و به رشد کیفی بپردازیم، اما در شرایط عادی می‌توانیم ۴ یا ۵ هزار نفر را به عنوان هیئت علمی جذب کنیم برخی دیگر نیز باید در مراکز تحقیقاتی و واحد‌های توسعه استخدام شوند دو برنامه دیگر نیزداریم که براساس آن‌ها این افراد را در نهاد‌های پژوهشی جذب خواهیم کرد.

معاون پژوهش و فناوری وزیرعلوم با بیان اینکه سهم ایران از کل استنادات در دنیا بالای یک و نیم شده است که در سال‌های قبل ۱.۳ بوده است گفت: در میان مقالات برتر دنیا بالای سه درصد هستیم برنامه جدی برای نمایه سازی مقالات داریم به طوری که در علوم انسانی نیز این اتفاق بیفتد.

وی در پایان خاطر نشان کرد: رتبه ما در اسکاپوس چه در جهت کمی و چه در جهت کیفی ۱۵ است و در وب آف ساینس رتبه ما در حوزه کمی و کیفی ۱۵ است بنابراین آن‌هایی که اعلام می‌کنند ما در مقالات فقط به کمیت پرداخته ایم اینجا پاسخ خود را خواهند گرفت، زیرا این موضوع صحت ندارد شاید این موضوع برای اولین بار است که بنده بازگو می‌کنم سازه نظام ایران در دنیا با توجه به مجموعه اعتبارات آموزش عالی که براساس آن درون داد را بر برون داد تقسیم می‌کنیم در ایران از نظر بنده در سطح دنیا کمترین عدد است و بنده این ادعا را دارم که بازه سامانه علمی ایران در سطح دنیا عدد یک است