نتایج امیدوارکننده واکسنی برای سرطان و "ام‌اس"

به گزارش تابناک و به نقل از مدیکال اکسپرس، بر طبق یک مقاله جدید، ۲ واکسن تجربی در برابر عفونت به ویروس "مونو"(mono) که در ابتلا به سرطان نقش دارد و به عنوان یک محرک بالقوه برای بیماری مولتیپل اسکلروزیس (multiple sclerosis) به اختصار "ام‌اس"(MS) در نظر گرفته می‌شود، نتایج امیدوارکننده‌ای در حیوانات نشان داده‌اند.

دکتر گری "نابل"(Gary Nabel)، محقق ارشد، رئیس و مدیر عامل شرکت "ModeX Therapeutics" که یک استارتاپ زیست‌فناوری کوچک است، می‌گوید این واکسن‌ها که تاکنون فقط روی حیوانات آزمایش شده‌اند، دو مسیری که ویروس اپشتین بار(EBV) بوسیله آن‌ها در داخل بدن ریشه می‌دواند را مسدود می‌کنند.

"نابل" می‌گوید: پیشگیری از ویروس اپشتین بار دشوار است زیرا این ویروس در دو نوع سلول مستقر می‌شود. سلول‌های ایمنی B که آنتی بادی تولید می‌کنند و سلول‌های اپیتلیال یا پوششی(epithelial) که سطوح داخلی و خارجی بدن را می پوشانند.

"نابل" افزود: این واکسن‌های جدید به گونه‌ای مهندسی شده‌اند که باعث ایجاد یک واکنش ایمنی برای مسدود کردن مسیر عفونت هر دو نوع سلول می‌شوند.

به گفته‌ی محققان در حال حاضر هیچ واکسن تایید شده‌ای وجود ندارد که از ویروس اپشتین بار که بیش از ۹۵ درصد از بزرگسالان را در سراسر جهان آلوده کرده است محافظت کند.

اپشتین بار در درجه اول به عنوان عامل بیماری مونونوکلئوز عفونی شناخته می‌شود.

"نابل" می‌گوید: این ویروس، سلول‌های B که تولیدکننده آنتی‌بادی هستند را آلوده می‌کند و باعث تکثیرغیرعادی آن‌ها می‌شود. ایجاد التهاب زیاد باعث ابتلا به اختلالات سیستم ایمنی می‌شود که درمان آن چندین ماه به طول می‌انجامد.

به گفته‌ی "نابل"، علاوه بر این، اپشتین بار اولین ویروس انسانی بود که ارتباطش با سرطان‌ها، در درجه اول سرطان لنفوم و سرطان معده مشخص شد. این ویروس هر ساله باعث ابتلای بیش از ۲۰۰ هزار نفر به سرطان می‌شود.

به تازگی نیز محققان دریافته‌اند که خطر ابتلا به مولتیپل اسکلروزیس در صورت آلوده شدن به ویروس اپشتین بار ۳۲ برابر افزایش می‌یابد.

بر اساس مطالعه دیگری که در ماه ژانویه در مجله نیچر منتشر شد، اعتقاد بر این است که اپشتین بار در برخی افراد با فریب دادن سیستم ایمنی برای حمله به سلول‌های عصبی بدن باعث ایجاد بیماری ام اس می‌شود.

به گفته "نابل"، این واکسن‌های آزمایشی با ترکیب ژنتیکی دو نوع پروتئینِ اتصال با پروتئینی مشترک به نام فریتین کار می‌کنند. پروتئین‌های اتصال به اپشتین بار اجازه ورود به سلول‌های B و سلول‌های اپیتلیال را می‌دهند.

"نابل" می‌گوید که وظیفه معمول فریتین حمل آهن در خون است، اما مهندسی ژنتیک به آن ماموریت جدیدی می‌دهد.

"نابل" افزود: سیستم ایمنی پروتئین‌های عفونت ویروسی را می‌بیند و پاسخی نشان می‌دهد که از نظر تئوری می‌تواند در برابر عفونت‌های آینده توسط ویروس واقعی ایمنی ایجاد کند.

بر اساس گزارش جدیدی که در روز ۴ مه در مجله‌ی "Science Translational Medicine" منتشر شد، این واکسن‌ها موفق به ایجاد پاسخ‌های آنتی‌بادی قوی در موش‌ها و میمون‌ها شدند.

"نابل" می‌گوید که محققان امیدوارند بتوان آزمایش‌های بالینی این واکسن‌ها در انسان را ظرف یک سال آینده آغاز کرد.

با این حال، توجه به این نکته مهم است که نتایج به دست آمده از مطالعات حیوانی همیشه در انسان به دست نمی‌آید.