«هک وبسایتهای نهادهای حکومتی» در ایران؛ «فروپاشی اطلاعاتی» یا «بزرگنمایی نفوذ»
«هک وبسایتهای نهادهای حکومتی» در ایران؛ «فروپاشی اطلاعاتی» یا «بزرگنمایی نفوذ»
- برنامه ۶۰ دقیقه
- بیبیسی فارسی
در حالی که پایگاهها و وبسایتهای نهادهای حکومتی در ایران یکی بعد از دیگری هک میشوند و این به رویهای تکراری تبدیل شده است، در جدیدترین مورد، یک گروه سایبری به نام «قیام تا سرنگونی» وابسته به سازمان مجاهدین خلق ادعا کرده که وبسایت سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی را هک کرده و به ۲۰۰ هزار فایل و سند دست یافته است. این تنها یک نمونه از نفوذ در تشکیلات جمهوری اسلامی است که مجموعهای از حملات سایبری، عملیات خرابکاری و ترور را در بر میگیرد و نشان از حفرههای امنیتی در دستگاههای اطلاعاتی ایران دارد.
این وضعیت موجب تغییراتی در مدیران ارشد دستگاههای اطلاعاتی سپاه شده است که مهمترین آنها برکناری حسین طائب، رئیس سازمان اطلاعات سپاه، بود که روز دوم تیر ماه به شکل رسمی اعلام شد. اما با گذشت چند روز، رسانههای نزدیک به سپاه از جمله روزنامه جوان و خبرگزاری فارس دفاع از عملکرد او و دستگاه امنیتی این نهاد نظامی را آغاز کردهاند و میگویند سازمان اطلاعات سپاه «کمبودهای نهادهای امنیتی دیگر» را پوشش میدهد و در بسیاری مواقع از دیگر نهادهای امنیتی «کارآمدتر» بوده است.
این رسانهها حتی پای افراد و گروههای دیگر از جمله محمود احمدی نژاد، رئیس جمهور پیشین ایران، و افراد نزدیک به او را به میان کشیدهاند و میگویند که یک «شبکه انگلیسی-آمریکایی» در دولت او نفوذ کرده بود و سازمان اطلاعات سپاه در آن زمان به یکی از خطرناکترین جریانهای سیاسی-امنیتی تاریخ معاصر «ضربه» زد.
اشاره آنها به پروندههای قضایی اسفندیار رحیم مشایی و حمید بقایی، معاونان وقت محمود احمدی نژاد است که هر دو به اتهام فساد اقتصادی احکام طولانی مدت زندان گرفتند، اما جاسوسی آنها در دادگاه ثابت نشد. این در حالی است که محمود احمدینژاد در دوره دوم ریاست جمهوری خود با حسین طائب اختلافهای جدی داشت و بعد از پایان ریاست جمهوریاش درباره او افشاگری کرد.
آقای احمدینژاد درباره رئیس سابق سازمان اطلاعات سپاه گفته بود که او «تعادل» ندارد و کارش «پروندهسازی» است و او به عنوان رئیس جمهور با آقای طائب مخالف بوده است. او همچنین شورای امنیت کشور را «شورای حفظ امنیت مقامات و آلت دست باند فاسد امنیتی» خواند و در مصاحبه دیگری تاکید کرد کسانی که باید با فساد برخورد کنند، خودشان فاسد شدند.
البته عبدالرضا داوری که در دولتهای محمود احمدینژاد مقام دولتی داشت و در مقطعی مشاور وزیر وقت کشور بود، در مصاحبه با برنامه ۶۰ دقیقه بیبیسی فارسی میگوید رئیس جمهور پیشین از سال ۹۶ به بعد همیشه تلاش کرده با موضع رسمی جمهوری اسلامی و نهادهای حاکمیتی «زاویه» داشته باشد و حرفهای رئیس جمهور پیشین با تحولات اخیر مرتبط نیست.
منبع تصویر،
.
توضیح تصویر،
احمدی نژاد و مشایی
او معتقد است سازمان اطلاعات سپاه در بخش مهمی از پروندههای فساد در دولتهای نهم و دهم و در اطرافیان آقای احمدینژاد «ضابط» بوده و بخشی از انتقادهای او از این سازمان به همین دلیل بوده است.
پادکست چشمانداز بامدادی رادیو بیبیسی – دوشنبه ۱۹ اردیبهشت ۱۴۰۱
پادکست
پایان پادکست
اما رئیس جمهور اسبق ایران تنها مقامی نیست که درباره نفوذ در دستگاههای امنیتی ایران هشدار داده است.
"او سقوط اقتصادی و اخلاقی را زمینهساز این باخت میداند و تاکید میکند که دامنه «سقوط» به شهروندان محدود نمیشود: «این سقوط بیشتر دامن فرماندهان ارشد را گرفت"علی یونسی، وزیر اطلاعات دولت سیدمحمد خاتمی، در یک سخنرانی صریح از فعالیت موساد در ایران گفت و هشدار داد «نفوذ» سازمان اطلاعات اسرائیل در ایران به حدی رسیده که «جا دارد همه مسئولین جمهوری اسلامی برای جان خودشان نگران باشند.» او در ادامه از سازمانهای اطلاعاتی و امنیتی انتقاد کرد که به جای شناسایی ماموران موساد، «به جان خودیها افتادهاند.»
محسن رضایی، فرمانده پیشین سپاه هم یک بار خواستار خانه تکانی در سازمانهای امنیتی ایران شده و گفته بود «آلودگی امنیتی» داریم و بیش از سی سال است که «پاکسازی امنیتی» انجام نشده است.
هرچند که جمهوری اسلامی در چند سال گذشته با مسائلی از سرقت اسناد محرمانه هستهای تا ترور فرماندهان سپاه و متخصصان صنایع هوا فضا دست به گریبان بوده، اما در دفاع رسانههای نزدیک به نهادهای نظامی و امنیتی از کارنامه سازمان اطلاعات سپاه، این مشکلات و ناکامیها جایی ندارد، احتمالا به دلیل حمایت مداوم شخص رهبر جمهوری اسلامی از سپاه و تشکیلات امنیتیاش.
«بهشت جاسوسان»
منبع تصویر،
MEHR
توضیح تصویر،
از راست: محمدعلی جعفری (فرمانده پیشین سپاه)، حسین طائب (رئیس سابق سازمان اطلاعات سپاه) و محمدرضا نقدی (معاون فرهنگی- اجتماعی فرمانده سپاه در سالهای ۱۳۹۵ تا ۱۳۹۸)
با این حال، فصل مشترک مجادله میان حامیان و مخالفان عملکرد مدیران دستگاه های امنیتی، تایید وجود جریان نفوذ در میان آنهاست.
مسعود سفیری روزنامهنگار و تحلیلگر سیاسی در گفتوگو با برنامه ۶۰ دقیقه به دو نوبت «فروپاشی اطلاعاتی» اشاره میکند که یکی در ابتدای انقلاب و بعد از منحل شدن ساواک و ناشی از نفوذ «حزب توده و کاگب» بود و نوبت دوم وقتی که محمود احمدینژاد به قدرت رسید و قرار بود قدرت اطلاعاتی از نهاد دولت به بیت رهبری و سپاه پاسداران منتقل شود. او میگوید در دولتهای نهم و دهم ضریب امنیت به دلیل مشکلات اقتصادی و دشمنتراشیهای رئیس جمهور و مشاورانش از اسرائیل و سایر کشورها، ایران به «بهشت جاسوسان» تبدیل شد.
او معتقد است حسین طائب بعد از آن که به مدت سیزده سال جامعه مدنی، روزنامهنگاران و فعالان سیاسی را سرکوب کرد، همراه با مدیرانش «بازی اطلاعاتی» را به اسرائیل باخت. او سقوط اقتصادی و اخلاقی را زمینهساز این باخت میداند و تاکید میکند که دامنه «سقوط» به شهروندان محدود نمیشود: «این سقوط بیشتر دامن فرماندهان ارشد را گرفت. وگرنه کارمند عادی به اطلاعاتی دسترسی ندارد که اسرائیل ادعا میکند به دست آورده و در مجامع جهانی به نمایش میگذارد.»
آقای سفیری کنار گذاشته شدن حسین طائب را نوعی پاکسازی در بیت رهبری توصیف میکند و میگوید او شاید در آینده محاکمه هم بشود.
اما عبدالرضا داوری در بخش دیگری از مصاحبه با ۶۰ دقیقه بیبیسی فارسی میگوید مساله «نفوذ» محدود به یک دهه اخیر نیست و به روزهای اول انقلاب و حتی پیش از آن برمیگردد.
او با انتقاد از «بزرگنمایی» بعضی چهرهها و نسبت دادن نفوذ به ضعف عملکرد آنها معتقد است مساله نفوذ در جریانهایی که میخواستند قدرت را بعد از دوران پهلوی به دست بگیرند، از سالها پیش از پیروزی انقلاب در دستور کار سرویسهای جاسوسی کشورهای مختلف بوده و در مقاطع مختلف چهل سال اخیر نشانههایش دیده شده است.
او قتلهای زنجیرهای در دهه ۱۳۷۰ را یکی از نمونههای این نفوذ میداند که «با محوریت سعید امامی» در وزارت اطلاعات انجام شد: «خیلی عجیب است که آقای یونسی کل مساله نفوذ را به یک دهه اخیر محدود میکند. آلوده کردن نهادهای امنیتی از روز اول در دستور کار سرویسهای جاسوسی مخالفان جمهوری اسلامی بود.»
او تاکید میکند آنچه امروز درباره نهادهای امنیتی جمهوری اسلامی و تحولات سازمان اطلاعات سپاه گفته میشود، روایت خود آنها نیست و روایت دیگران است.
نفوذ یا جنگ اطلاعاتی کشورها؟
منبع تصویر،
UGC
توضیح تصویر،
تصویر یکی از شهروندان از تابلوی شهری در اصفهان
مسعود سفیری در پاسخ به این پرسش که آیا برکناری حسین طائب و دفاع از او در روزهای اخیر آیا نشانه آن است که نهادهای امنیتی بتوانند خود را دوباره سازماندهی کنند، میگوید شکی نیست که میکوشند خود را سازماندهی مجدد کنند. اما این که موفق شوند سیستم امنیتی خود را پاکسازی کنند، مشخص نیست.
او بر خلاف عبدالرضا داوری قتلهای زتجیرهای را طرحی میداند که در داخل وزارت اطلاعات تصویب شده بود و سعید امامی آن را اجرا میکرد و زیر نظر رهبر جمهوری اسلامی اداره میشد: «این که بعدها حرف و حدیثهای دیگری ساختند، یک ماجرای جدا و ساده سازی مساله است.»
این روزنامهنگار درباره اتفاقهای بعد از تحولات اخیر در سازمان اطلاعات سپاه از نوعی «سردرگمی» میگوید و پیشبینی میکند به همین دلیل و برای آن که قدرت خود را نشان دهند، جامعه مدنی و منتقدین خود را سرکوب میکنند: «صحبت آقای خامنهای که میگوید خدای سال ۶۰ خدای امسال هم هست، ناظر بر همین مساله بوده و یعنی برمیگردیم به دهه ۶۰.»
عبدالرضا داوری در دفاع از سیستم امنیتی ایران به نفوذ آن در سیستم امنیتی اسرائیل اشاره میکند و میگوید مشابه اتفاقی که در زیرساختهای تهران رخ داد، در تلآویو هم رخ داد: «اینها روال عادی است. دستگاههای امنیتی در سراسر دنیا در نبرد اطلاعاتی هستند. نفوذ هم یک پدیده یک شبه نیست و بستر تاریخی دارد که مهرهها برکشیده میشوند، مثل سعید امامی.»
مسعود سفیری با طرح این سوال که آیا جمهوری اسلامی توان مقابله با این نفوذ را دارد یا نه، جملهای از گراهام گرین نویسنده مشهور را نقل قول میکند که فساد نظام سیاسی از فساد سیستمهای امنیتی روشن میشود و در ادامه تاکید میکند سیستم اطلاعاتی جمهوری اسلامی فاسد شده است: «نمیتوانند آن را تصفیه کنند، چون به کسی اعتماد ندارند.»
او با اشاره به خانههای میلیاردی، ماشینهای گران قیمت و سفرهای خارجی آقازادههایی که به گفته او در سراسر ایران رشد میکنند، میگوید: «آنها حاضر نیستند منافع خود را از دست بدهند، بنابراین نفوذ پایان نخواهد یافت.».
- برنامه ۶۰ دقیقه
- بیبیسی فارسی
در حالی که پایگاهها و وبسایتهای نهادهای حکومتی در ایران یکی بعد از دیگری هک میشوند و این به رویهای تکراری تبدیل شده است، در جدیدترین مورد، یک گروه سایبری به نام «قیام تا سرنگونی» وابسته به سازمان مجاهدین خلق ادعا کرده که وبسایت سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی را هک کرده و به ۲۰۰ هزار فایل و سند دست یافته است. این تنها یک نمونه از نفوذ در تشکیلات جمهوری اسلامی است که مجموعهای از حملات سایبری، عملیات خرابکاری و ترور را در بر میگیرد و نشان از حفرههای امنیتی در دستگاههای اطلاعاتی ایران دارد.
این وضعیت موجب تغییراتی در مدیران ارشد دستگاههای اطلاعاتی سپاه شده است که مهمترین آنها برکناری حسین طائب، رئیس سازمان اطلاعات سپاه، بود که روز دوم تیر ماه به شکل رسمی اعلام شد. اما با گذشت چند روز، رسانههای نزدیک به سپاه از جمله روزنامه جوان و خبرگزاری فارس دفاع از عملکرد او و دستگاه امنیتی این نهاد نظامی را آغاز کردهاند و میگویند سازمان اطلاعات سپاه «کمبودهای نهادهای امنیتی دیگر» را پوشش میدهد و در بسیاری مواقع از دیگر نهادهای امنیتی «کارآمدتر» بوده است.
این رسانهها حتی پای افراد و گروههای دیگر از جمله محمود احمدی نژاد، رئیس جمهور پیشین ایران، و افراد نزدیک به او را به میان کشیدهاند و میگویند که یک «شبکه انگلیسی-آمریکایی» در دولت او نفوذ کرده بود و سازمان اطلاعات سپاه در آن زمان به یکی از خطرناکترین جریانهای سیاسی-امنیتی تاریخ معاصر «ضربه» زد.
اشاره آنها به پروندههای قضایی اسفندیار رحیم مشایی و حمید بقایی، معاونان وقت محمود احمدی نژاد است که هر دو به اتهام فساد اقتصادی احکام طولانی مدت زندان گرفتند، اما جاسوسی آنها در دادگاه ثابت نشد. این در حالی است که محمود احمدینژاد در دوره دوم ریاست جمهوری خود با حسین طائب اختلافهای جدی داشت و بعد از پایان ریاست جمهوریاش درباره او افشاگری کرد.
آقای احمدینژاد درباره رئیس سابق سازمان اطلاعات سپاه گفته بود که او «تعادل» ندارد و کارش «پروندهسازی» است و او به عنوان رئیس جمهور با آقای طائب مخالف بوده است. او همچنین شورای امنیت کشور را «شورای حفظ امنیت مقامات و آلت دست باند فاسد امنیتی» خواند و در مصاحبه دیگری تاکید کرد کسانی که باید با فساد برخورد کنند، خودشان فاسد شدند.
البته عبدالرضا داوری که در دولتهای محمود احمدینژاد مقام دولتی داشت و در مقطعی مشاور وزیر وقت کشور بود، در مصاحبه با برنامه ۶۰ دقیقه بیبیسی فارسی میگوید رئیس جمهور پیشین از سال ۹۶ به بعد همیشه تلاش کرده با موضع رسمی جمهوری اسلامی و نهادهای حاکمیتی «زاویه» داشته باشد و حرفهای رئیس جمهور پیشین با تحولات اخیر مرتبط نیست.
او معتقد است سازمان اطلاعات سپاه در بخش مهمی از پروندههای فساد در دولتهای نهم و دهم و در اطرافیان آقای احمدینژاد «ضابط» بوده و بخشی از انتقادهای او از این سازمان به همین دلیل بوده است.
اما رئیس جمهور اسبق ایران تنها مقامی نیست که درباره نفوذ در دستگاههای امنیتی ایران هشدار داده است. علی یونسی، وزیر اطلاعات دولت سیدمحمد خاتمی، در یک سخنرانی صریح از فعالیت موساد در ایران گفت و هشدار داد «نفوذ» سازمان اطلاعات اسرائیل در ایران به حدی رسیده که «جا دارد همه مسئولین جمهوری اسلامی برای جان خودشان نگران باشند.» او در ادامه از سازمانهای اطلاعاتی و امنیتی انتقاد کرد که به جای شناسایی ماموران موساد، «به جان خودیها افتادهاند.»
محسن رضایی، فرمانده پیشین سپاه هم یک بار خواستار خانه تکانی در سازمانهای امنیتی ایران شده و گفته بود «آلودگی امنیتی» داریم و بیش از سی سال است که «پاکسازی امنیتی» انجام نشده است.
هرچند که جمهوری اسلامی در چند سال گذشته با مسائلی از سرقت اسناد محرمانه هستهای تا ترور فرماندهان سپاه و متخصصان صنایع هوا فضا دست به گریبان بوده، اما در دفاع رسانههای نزدیک به نهادهای نظامی و امنیتی از کارنامه سازمان اطلاعات سپاه، این مشکلات و ناکامیها جایی ندارد، احتمالا به دلیل حمایت مداوم شخص رهبر جمهوری اسلامی از سپاه و تشکیلات امنیتیاش.
«بهشت جاسوسان»
با این حال، فصل مشترک مجادله میان حامیان و مخالفان عملکرد مدیران دستگاه های امنیتی، تایید وجود جریان نفوذ در میان آنهاست.
مسعود سفیری روزنامهنگار و تحلیلگر سیاسی در گفتوگو با برنامه ۶۰ دقیقه به دو نوبت «فروپاشی اطلاعاتی» اشاره میکند که یکی در ابتدای انقلاب و بعد از منحل شدن ساواک و ناشی از نفوذ «حزب توده و کاگب» بود و نوبت دوم وقتی که محمود احمدینژاد به قدرت رسید و قرار بود قدرت اطلاعاتی از نهاد دولت به بیت رهبری و سپاه پاسداران منتقل شود. او میگوید در دولتهای نهم و دهم ضریب امنیت به دلیل مشکلات اقتصادی و دشمنتراشیهای رئیس جمهور و مشاورانش از اسرائیل و سایر کشورها، ایران به «بهشت جاسوسان» تبدیل شد.
او معتقد است حسین طائب بعد از آن که به مدت سیزده سال جامعه مدنی، روزنامهنگاران و فعالان سیاسی را سرکوب کرد، همراه با مدیرانش «بازی اطلاعاتی» را به اسرائیل باخت. او سقوط اقتصادی و اخلاقی را زمینهساز این باخت میداند و تاکید میکند که دامنه «سقوط» به شهروندان محدود نمیشود: «این سقوط بیشتر دامن فرماندهان ارشد را گرفت. وگرنه کارمند عادی به اطلاعاتی دسترسی ندارد که اسرائیل ادعا میکند به دست آورده و در مجامع جهانی به نمایش میگذارد.»
آقای سفیری کنار گذاشته شدن حسین طائب را نوعی پاکسازی در بیت رهبری توصیف میکند و میگوید او شاید در آینده محاکمه هم بشود.
اما عبدالرضا داوری در بخش دیگری از مصاحبه با ۶۰ دقیقه بیبیسی فارسی میگوید مساله «نفوذ» محدود به یک دهه اخیر نیست و به روزهای اول انقلاب و حتی پیش از آن برمیگردد. او با انتقاد از «بزرگنمایی» بعضی چهرهها و نسبت دادن نفوذ به ضعف عملکرد آنها معتقد است مساله نفوذ در جریانهایی که میخواستند قدرت را بعد از دوران پهلوی به دست بگیرند، از سالها پیش از پیروزی انقلاب در دستور کار سرویسهای جاسوسی کشورهای مختلف بوده و در مقاطع مختلف چهل سال اخیر نشانههایش دیده شده است.
او قتلهای زنجیرهای در دهه ۱۳۷۰ را یکی از نمونههای این نفوذ میداند که «با محوریت سعید امامی» در وزارت اطلاعات انجام شد: «خیلی عجیب است که آقای یونسی کل مساله نفوذ را به یک دهه اخیر محدود میکند. آلوده کردن نهادهای امنیتی از روز اول در دستور کار سرویسهای جاسوسی مخالفان جمهوری اسلامی بود.»
او تاکید میکند آنچه امروز درباره نهادهای امنیتی جمهوری اسلامی و تحولات سازمان اطلاعات سپاه گفته میشود، روایت خود آنها نیست و روایت دیگران است.
نفوذ یا جنگ اطلاعاتی کشورها؟
مسعود سفیری در پاسخ به این پرسش که آیا برکناری حسین طائب و دفاع از او در روزهای اخیر آیا نشانه آن است که نهادهای امنیتی بتوانند خود را دوباره سازماندهی کنند، میگوید شکی نیست که میکوشند خود را سازماندهی مجدد کنند. اما این که موفق شوند سیستم امنیتی خود را پاکسازی کنند، مشخص نیست.
او بر خلاف عبدالرضا داوری قتلهای زتجیرهای را طرحی میداند که در داخل وزارت اطلاعات تصویب شده بود و سعید امامی آن را اجرا میکرد و زیر نظر رهبر جمهوری اسلامی اداره میشد: «این که بعدها حرف و حدیثهای دیگری ساختند، یک ماجرای جدا و ساده سازی مساله است.»
این روزنامهنگار درباره اتفاقهای بعد از تحولات اخیر در سازمان اطلاعات سپاه از نوعی «سردرگمی» میگوید و پیشبینی میکند به همین دلیل و برای آن که قدرت خود را نشان دهند، جامعه مدنی و منتقدین خود را سرکوب میکنند: «صحبت آقای خامنهای که میگوید خدای سال ۶۰ خدای امسال هم هست، ناظر بر همین مساله بوده و یعنی برمیگردیم به دهه ۶۰.»
عبدالرضا داوری در دفاع از سیستم امنیتی ایران به نفوذ آن در سیستم امنیتی اسرائیل اشاره میکند و میگوید مشابه اتفاقی که در زیرساختهای تهران رخ داد، در تلآویو هم رخ داد: «اینها روال عادی است. دستگاههای امنیتی در سراسر دنیا در نبرد اطلاعاتی هستند. نفوذ هم یک پدیده یک شبه نیست و بستر تاریخی دارد که مهرهها برکشیده میشوند، مثل سعید امامی.»
مسعود سفیری با طرح این سوال که آیا جمهوری اسلامی توان مقابله با این نفوذ را دارد یا نه، جملهای از گراهام گرین نویسنده مشهور را نقل قول میکند که فساد نظام سیاسی از فساد سیستمهای امنیتی روشن میشود و در ادامه تاکید میکند سیستم اطلاعاتی جمهوری اسلامی فاسد شده است: «نمیتوانند آن را تصفیه کنند، چون به کسی اعتماد ندارند.»
او با اشاره به خانههای میلیاردی، ماشینهای گران قیمت و سفرهای خارجی آقازادههایی که به گفته او در سراسر ایران رشد میکنند، میگوید: «آنها حاضر نیستند منافع خود را از دست بدهند، بنابراین نفوذ پایان نخواهد یافت.»
- برنامه ۶۰ دقیقه
- بیبیسی فارسی
در حالی که پایگاهها و وبسایتهای نهادهای حکومتی در ایران یکی بعد از دیگری هک میشوند و این به رویهای تکراری تبدیل شده است، در جدیدترین مورد، یک گروه سایبری به نام «قیام تا سرنگونی» وابسته به سازمان مجاهدین خلق ادعا کرده که وبسایت سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی را هک کرده و به ۲۰۰ هزار فایل و سند دست یافته است. این تنها یک نمونه از نفوذ در تشکیلات جمهوری اسلامی است که مجموعهای از حملات سایبری، عملیات خرابکاری و ترور را در بر میگیرد و نشان از حفرههای امنیتی در دستگاههای اطلاعاتی ایران دارد.
این وضعیت موجب تغییراتی در مدیران ارشد دستگاههای اطلاعاتی سپاه شده است که مهمترین آنها برکناری حسین طائب، رئیس سازمان اطلاعات سپاه، بود که روز دوم تیر ماه به شکل رسمی اعلام شد. اما با گذشت چند روز، رسانههای نزدیک به سپاه از جمله روزنامه جوان و خبرگزاری فارس دفاع از عملکرد او و دستگاه امنیتی این نهاد نظامی را آغاز کردهاند و میگویند سازمان اطلاعات سپاه «کمبودهای نهادهای امنیتی دیگر» را پوشش میدهد و در بسیاری مواقع از دیگر نهادهای امنیتی «کارآمدتر» بوده است.
این رسانهها حتی پای افراد و گروههای دیگر از جمله محمود احمدی نژاد، رئیس جمهور پیشین ایران، و افراد نزدیک به او را به میان کشیدهاند و میگویند که یک «شبکه انگلیسی-آمریکایی» در دولت او نفوذ کرده بود و سازمان اطلاعات سپاه در آن زمان به یکی از خطرناکترین جریانهای سیاسی-امنیتی تاریخ معاصر «ضربه» زد.
اشاره آنها به پروندههای قضایی اسفندیار رحیم مشایی و حمید بقایی، معاونان وقت محمود احمدی نژاد است که هر دو به اتهام فساد اقتصادی احکام طولانی مدت زندان گرفتند، اما جاسوسی آنها در دادگاه ثابت نشد. این در حالی است که محمود احمدینژاد در دوره دوم ریاست جمهوری خود با حسین طائب اختلافهای جدی داشت و بعد از پایان ریاست جمهوریاش درباره او افشاگری کرد.
آقای احمدینژاد درباره رئیس سابق سازمان اطلاعات سپاه گفته بود که او «تعادل» ندارد و کارش «پروندهسازی» است و او به عنوان رئیس جمهور با آقای طائب مخالف بوده است. او همچنین شورای امنیت کشور را «شورای حفظ امنیت مقامات و آلت دست باند فاسد امنیتی» خواند و در مصاحبه دیگری تاکید کرد کسانی که باید با فساد برخورد کنند، خودشان فاسد شدند.
البته عبدالرضا داوری که در دولتهای محمود احمدینژاد مقام دولتی داشت و در مقطعی مشاور وزیر وقت کشور بود، در مصاحبه با برنامه ۶۰ دقیقه بیبیسی فارسی میگوید رئیس جمهور پیشین از سال ۹۶ به بعد همیشه تلاش کرده با موضع رسمی جمهوری اسلامی و نهادهای حاکمیتی «زاویه» داشته باشد و حرفهای رئیس جمهور پیشین با تحولات اخیر مرتبط نیست.
او معتقد است سازمان اطلاعات سپاه در بخش مهمی از پروندههای فساد در دولتهای نهم و دهم و در اطرافیان آقای احمدینژاد «ضابط» بوده و بخشی از انتقادهای او از این سازمان به همین دلیل بوده است.
اما رئیس جمهور اسبق ایران تنها مقامی نیست که درباره نفوذ در دستگاههای امنیتی ایران هشدار داده است. علی یونسی، وزیر اطلاعات دولت سیدمحمد خاتمی، در یک سخنرانی صریح از فعالیت موساد در ایران گفت و هشدار داد «نفوذ» سازمان اطلاعات اسرائیل در ایران به حدی رسیده که «جا دارد همه مسئولین جمهوری اسلامی برای جان خودشان نگران باشند.» او در ادامه از سازمانهای اطلاعاتی و امنیتی انتقاد کرد که به جای شناسایی ماموران موساد، «به جان خودیها افتادهاند.»
محسن رضایی، فرمانده پیشین سپاه هم یک بار خواستار خانه تکانی در سازمانهای امنیتی ایران شده و گفته بود «آلودگی امنیتی» داریم و بیش از سی سال است که «پاکسازی امنیتی» انجام نشده است.
هرچند که جمهوری اسلامی در چند سال گذشته با مسائلی از سرقت اسناد محرمانه هستهای تا ترور فرماندهان سپاه و متخصصان صنایع هوا فضا دست به گریبان بوده، اما در دفاع رسانههای نزدیک به نهادهای نظامی و امنیتی از کارنامه سازمان اطلاعات سپاه، این مشکلات و ناکامیها جایی ندارد، احتمالا به دلیل حمایت مداوم شخص رهبر جمهوری اسلامی از سپاه و تشکیلات امنیتیاش.
«بهشت جاسوسان»
با این حال، فصل مشترک مجادله میان حامیان و مخالفان عملکرد مدیران دستگاه های امنیتی، تایید وجود جریان نفوذ در میان آنهاست.
مسعود سفیری روزنامهنگار و تحلیلگر سیاسی در گفتوگو با برنامه ۶۰ دقیقه به دو نوبت «فروپاشی اطلاعاتی» اشاره میکند که یکی در ابتدای انقلاب و بعد از منحل شدن ساواک و ناشی از نفوذ «حزب توده و کاگب» بود و نوبت دوم وقتی که محمود احمدینژاد به قدرت رسید و قرار بود قدرت اطلاعاتی از نهاد دولت به بیت رهبری و سپاه پاسداران منتقل شود. او میگوید در دولتهای نهم و دهم ضریب امنیت به دلیل مشکلات اقتصادی و دشمنتراشیهای رئیس جمهور و مشاورانش از اسرائیل و سایر کشورها، ایران به «بهشت جاسوسان» تبدیل شد.
او معتقد است حسین طائب بعد از آن که به مدت سیزده سال جامعه مدنی، روزنامهنگاران و فعالان سیاسی را سرکوب کرد، همراه با مدیرانش «بازی اطلاعاتی» را به اسرائیل باخت. او سقوط اقتصادی و اخلاقی را زمینهساز این باخت میداند و تاکید میکند که دامنه «سقوط» به شهروندان محدود نمیشود: «این سقوط بیشتر دامن فرماندهان ارشد را گرفت. وگرنه کارمند عادی به اطلاعاتی دسترسی ندارد که اسرائیل ادعا میکند به دست آورده و در مجامع جهانی به نمایش میگذارد.»
آقای سفیری کنار گذاشته شدن حسین طائب را نوعی پاکسازی در بیت رهبری توصیف میکند و میگوید او شاید در آینده محاکمه هم بشود.
اما عبدالرضا داوری در بخش دیگری از مصاحبه با ۶۰ دقیقه بیبیسی فارسی میگوید مساله «نفوذ» محدود به یک دهه اخیر نیست و به روزهای اول انقلاب و حتی پیش از آن برمیگردد. او با انتقاد از «بزرگنمایی» بعضی چهرهها و نسبت دادن نفوذ به ضعف عملکرد آنها معتقد است مساله نفوذ در جریانهایی که میخواستند قدرت را بعد از دوران پهلوی به دست بگیرند، از سالها پیش از پیروزی انقلاب در دستور کار سرویسهای جاسوسی کشورهای مختلف بوده و در مقاطع مختلف چهل سال اخیر نشانههایش دیده شده است.
او قتلهای زنجیرهای در دهه ۱۳۷۰ را یکی از نمونههای این نفوذ میداند که «با محوریت سعید امامی» در وزارت اطلاعات انجام شد: «خیلی عجیب است که آقای یونسی کل مساله نفوذ را به یک دهه اخیر محدود میکند. آلوده کردن نهادهای امنیتی از روز اول در دستور کار سرویسهای جاسوسی مخالفان جمهوری اسلامی بود.»
او تاکید میکند آنچه امروز درباره نهادهای امنیتی جمهوری اسلامی و تحولات سازمان اطلاعات سپاه گفته میشود، روایت خود آنها نیست و روایت دیگران است.
نفوذ یا جنگ اطلاعاتی کشورها؟
مسعود سفیری در پاسخ به این پرسش که آیا برکناری حسین طائب و دفاع از او در روزهای اخیر آیا نشانه آن است که نهادهای امنیتی بتوانند خود را دوباره سازماندهی کنند، میگوید شکی نیست که میکوشند خود را سازماندهی مجدد کنند. اما این که موفق شوند سیستم امنیتی خود را پاکسازی کنند، مشخص نیست.
او بر خلاف عبدالرضا داوری قتلهای زتجیرهای را طرحی میداند که در داخل وزارت اطلاعات تصویب شده بود و سعید امامی آن را اجرا میکرد و زیر نظر رهبر جمهوری اسلامی اداره میشد: «این که بعدها حرف و حدیثهای دیگری ساختند، یک ماجرای جدا و ساده سازی مساله است.»
این روزنامهنگار درباره اتفاقهای بعد از تحولات اخیر در سازمان اطلاعات سپاه از نوعی «سردرگمی» میگوید و پیشبینی میکند به همین دلیل و برای آن که قدرت خود را نشان دهند، جامعه مدنی و منتقدین خود را سرکوب میکنند: «صحبت آقای خامنهای که میگوید خدای سال ۶۰ خدای امسال هم هست، ناظر بر همین مساله بوده و یعنی برمیگردیم به دهه ۶۰.»
عبدالرضا داوری در دفاع از سیستم امنیتی ایران به نفوذ آن در سیستم امنیتی اسرائیل اشاره میکند و میگوید مشابه اتفاقی که در زیرساختهای تهران رخ داد، در تلآویو هم رخ داد: «اینها روال عادی است. دستگاههای امنیتی در سراسر دنیا در نبرد اطلاعاتی هستند. نفوذ هم یک پدیده یک شبه نیست و بستر تاریخی دارد که مهرهها برکشیده میشوند، مثل سعید امامی.»
مسعود سفیری با طرح این سوال که آیا جمهوری اسلامی توان مقابله با این نفوذ را دارد یا نه، جملهای از گراهام گرین نویسنده مشهور را نقل قول میکند که فساد نظام سیاسی از فساد سیستمهای امنیتی روشن میشود و در ادامه تاکید میکند سیستم اطلاعاتی جمهوری اسلامی فاسد شده است: «نمیتوانند آن را تصفیه کنند، چون به کسی اعتماد ندارند.»
او با اشاره به خانههای میلیاردی، ماشینهای گران قیمت و سفرهای خارجی آقازادههایی که به گفته او در سراسر ایران رشد میکنند، میگوید: «آنها حاضر نیستند منافع خود را از دست بدهند، بنابراین نفوذ پایان نخواهد یافت.»