چرا کشورهای عربی در برابر ناآرامی ها ایران سکوت کرده اند!؟/ ایران چه هشداری به عربستان داده است؟

بین الملل تابناک: پس از گذشت چهل روز از وقوع ناآرامی ها در ایران، شاهد واکنش هایی در سطح منطقه ای و بین المللی از سوی کشورها و دولت های مختلف بودیم. از یک سو، آمریکا و کشورهای غربی به صورت تمام قد از ناآرامی ها در ایران حمایت کرده اند و در سوی دیگر، کشورهایی مانند روسیه و چین نیز سکوت اختیار کرده اند. در این میان، کشورهای عربی نیز سیاست سکوت را اتخاذ کرده اند. 

در رابطه با اینکه چرا کشورهای عربی به ویژه محور ضد ایرانی به سرکردگی عربستان سعودی واکنشی نشان نداده اند، گمانه زنی ها و تحلیل های متفاوتی وجود دارد.

در همین رابطه، «عرفان پژوهنده» کارشناس مسائل منطقه در گفتگو با تابناک گفت: پس از چند هفته از اعتراضات و اغتشاشاتی که در پی فوت مرحومه مهسا امینی به وجود آمده است، ما شاهد سکوت کشورهای عربی در قبال این تحولات بوده‌ایم. برای فهم چرایی این موضوع نمی‌توان کشورهای عربی را یک کاسه کرده و در مورد آن توضیح دهیم. در این مورد خاص، کشورهای عربی را می‌توان به سه گروه تقسیم‌بندی کرد؛

گروه اول کشورهایی هستند که با ایران روابط حسنه‌ای دارند.

"بین الملل تابناک: پس از گذشت چهل روز از وقوع ناآرامی ها در ایران، شاهد واکنش هایی در سطح منطقه ای و بین المللی از سوی کشورها و دولت های مختلف بودیم"مانند: عمان، قطر، یمن، عراق، سوریه، کویت، الجزایر. طبیعتا این کشورها به سبب همین روابط حسنه، سکوت اختیار کرده‌اند.

گروه دوم شامل کشورهایی است که اگرچه روابط حسنه با جمهوری اسلامی ایران ندارند اما روابط خصمانه‌ای هم نداشته و اغلب در قبال مسائل ایران سکوت کرده‌اند. مانند: اردن، مصر، تونس.

اما گروه سوم را کشورهایی تشکیل می‌دهند که روابط تنش‌آلود و بعضا خصمانه‌ای با جمهوری اسلامی ایران داشته و دارند. مانند: عربستان سعودی، امارات متحده عربی، بحرین و مراکش.

پژوهنده افزود: در وهله اول باید گفت که اغلب این کشورها این احتمال را با درصد بالایی در نظر دارند که جمهوری اسلامی ایران هر قدر هم بر اثر این حوادث تضعیف شود، در نهایت کماکان توان تسویه حساب با رقبای خود را خواهد داشت. با این حال، سکوت گروه سوم دلایل دیگری نیز دارد.

این کارشناس مسائل منطقه ادامه داد: اگرچه بن‌فرحان، وزیر امور خارجه سعودی عنوان کرده است که ما در امور داخلی ایران دخالت نمی‌کنیم و برای ایران دعای خیر می‌کنیم اما این همه واقعیت نیست.

آنچه به طور واضح مشخص است، سعودی‌ها از طریق تلویزیون ایران اینترنشال و ارتباط با برخی گروه‌های تروریستی، در حال نقش بازی کردن در این رویدادها هستند. این تلویزیون و خبرنگاران آن در شبکه‌های مجازی مرجع فیک نیوز، ترویج خشونت، عادی‌سازی تجزیه‌طلبی و تحریک مردم هستند؛ به طوری که می‌توان گفت این شبکه تلویزیونی عملا بدل به اتاق جنگ شده و همراه با خبرنگاران و کارمندان آن، از محورهای اصلی منحرف کردن اعتراض مردم هستند. همچنین، گروه‌های تروریستی تکفیری در شرق کشور که ارتباط آنها با عربستان سعودی برای تهران مسجل است و بارها نیز آن را اعلام کرده است، فعال شده و چندین تن از نیروهای امنیتی/نظامی و بسیاری از مردم را به شهادت رسانده‌اند.

پژوهنده اظهار داشت: در نهایت نیز، حمله به شاهچراغ شیراز توسط داعش را شاهد بودیم که ارتباطات آن با عربستان و دیگر کشورهای حاشیه خلیج فارس قابل انکار نیست. از طرف دیگر، چندی پیش باراک راوید، روزنامه‌نگار مطرح صهیونیست در توییتی به استفاده مداوم موساد از این شبکه به عنوان بازوی عملیاتی خود اشاره کرده بود که نشانه‌ای از همکاری برنامه‌ریزی شده ضد ایرانی سعودی‌ها با دشمنان قسم خورده این خاک و بوم است. عملکرد کشورهایی مثل عربستان سعودی، امارات متحده عربی و بحرین در مسائل مختلف سیاست خارجی خود، عموما با هماهنگی یکدیگر صورت می‌گیرید.

"از یک سو، آمریکا و کشورهای غربی به صورت تمام قد از ناآرامی ها در ایران حمایت کرده اند و در سوی دیگر، کشورهایی مانند روسیه و چین نیز سکوت اختیار کرده اند"خصوصا در پرونده‌های بزرگی مثل یمن، محاصره قطر، مداخله در سوریه و حتی در مقابله با آمریکا بر سر کاهش تولید نفت. بنابراین، همدستی این کشورها در عملکرد سعودی چندان دور از ذهن نیست.

وی ادامه داد: از سوی دیگر، تهران دو مرتبه به صورت علنی توسط فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به سعودی‌ها برای کنترل رفتار خود که مشخصا به عملکرد این شبکه تلویزیونی اشاره دارد، هشدارد داده است؛ بنا بر شنیده‌ها از منابع معتبر، جمهوری اسلامی ایران دو بار هم از طریق یکی از کشورهای عربی به سعودی‌ها هشدار داده و خواهان کنترل عوامل خود شده که مشخصا سعودی‌ها در ابتدا برای آرام کردن اوضاع، حاجی ایرانی زندانی در عربستان را آزاد کرد اما در مورد عملکرد این شبکه تلویزیونی به هیچ روی نرمش نشان نداده است.

پژوهنده تصریح کرد:  بنابراین، سکوت این کشورها در واقع سکوتی ظاهری است زیرا در پشت پرده به شدت مشغول کار هستند تا از اعتراضات بیشترین بهره‌برداری را کرده، آن را منحرف کرده و کشور را در آشوب و ناامنی طولانی مدت فرو برند که در اینجا علاوه بر هوشیاری مردم، نیازمند صبوری و هوشیاری مسئولین در عمل و گفتار خود هستیم.

این کارشناس مسائل بین المللی در نهایت گفت: اگرچه دست تهران برای برخورد با این کشورها بسته نیست اما به دلیل برگزاری جام جهانی فوتبال در قطر که روابط حسنه‌ای با جمهوری اسلامی ایران دارد، به نظر این برخورد به بعد از این رویداد ورزشی موکول شده است اما با توجه به شرایط جدید و تشدید عملکرد گروه‌های تروریستی متعاقب اعمال عقبه‌ی رسانه‌ای آنها، تضمینی برای آن نیست.