آیا انتشار ویروس کرونا در دماهای پایین‌، راحت‌تر است؟

یک استاد میکروبیولوژی و علوم زیست پزشکی دانشگاه برایتون گفت: تجربیات آزمایشگاهی بر روی کروناویروس ها و ویروس های مشابه نشان می دهد که آنها نمی توانند بر روی سطوح و هنگامی که دما و رطوبت نسبی بالا باشد، خیلی خوب زنده باقی بمانند اما دمای اتاق می تواند یک محیط ایده آل برای آنها باشد تا بتوانند چندین روز دوام بیاورند ضمن آنکه در دمای یخچال (۴ درجه سانتی گراد) و رطوبت نسبی پایین تر، این ویروس ها می توانند برای یک ماه و حتی بیشتر نیز زنده بمانند.

دکتر "سارا پیت" در گفت‌وگو با ایسنا درباره وضعیت انتشار ویروس در فصل پاییز و در پاسخ به این سوال که چرا آمار تعداد مبتلایان به کووید ۱۹ در کشورهایی مانند ایران و حتی کشورهای اروپایی روند افزایشی پیدا کرده است؟ گفت: در بسیاری از کشورهای دنیا از جمله ایران، از ابتدای تابستان محدودیت های اعمالی و همچنین قرنطینه های تعیین شده پایان یافت اما با آغاز فصل پاییز و بازگشایی ها، مجددا شاهد روند افزایشی شیوع ویروس کرونا بودیم ضمن آنکه با بازگشایی دوباره مدارس و دانشگاه ها با اختلاط بیشتر افراد از خانواده های مختلف با این ویروس نیز روبرو شدیم.

وی در پاسخ به این سوال که "آیا افت دما در خارج از منزل می تواند سهمی در این افزایش روند ابتلا به کووید ۱۹ داشته باشد؟" گفت: ما از گذشته این نکته را می دانستیم که که در فصل زمستان و پاییز بیشتر مردم به بیماری های سرماخوردگی و آنفلوآنزا مبتلا می شوند (البته سرما خوردگی می تواند ناشی از انواع کروناویروس باشد) که این موضوع برای خودش دلایل بالقوه متعددی دارد.

پیت با بیان اینکه اغلب اوقات و زمانی که هوا سردتر شده مردم وقت بیشتری را در خانه می گذرانند افزود: در شرایطی که هوا سردتر و مرطوب شده، به احتمال زیاد برای جابجایی خود در داخل مسیرهای شهری به جای پیاده روی یا دوچرخه سواری از اتوبوس یا قطار استفاده می کنند بنابراین انتخاب های ما در این فصل همگی در مکان های شلوغ، پرخطر و بسته است پس همین امر سبب می شود که شاهد شیوع بیشتر ویروس کرونا و در نتیجه بیماری های سرماخوردگی و حتی آنفلوآنزا و در شرایط کنونی کووید ۱۹ باشیم.

این عضو موسسه علوم پزشکی دانشگاه برایتون به تئوری های دیگر دلایل افزایش سرماخوردگی و آنفلوآنزا در فصل پاییز و زمستان اشاره کرد و گفت: یکی از تئوری های دیگر مطرح شده در این زمینه این است که در این فصول، به دلیل کمبود نور خورشید، بدن کمتر ویتامین D را دریافت و تولید می کند که همین امر سبب می شود در این فصل سیستم ایمنی بدن ضعیف تر شود.

پیت ادامه داد: اگرچه مطالعاتی نشان داده است که افزایش سالانه در موارد سرماخوردگی و آنفلوآنزا به طور خاصی همزمان با کاهش دمای هوا و رطوبت نسبی در محیط داخلی است.

این استاد میکروبیولوژی و علوم زیست پزشکی دانشگاه برایتون با بیان اینکه ویروس‌های آنفلوآنزا به راحتی در دماهای پایین و هوای سرد و خشک زنده باقی مانده و انتقال پیدا می کند اظهار کرد: بنابراین این موضوع می تواند یک دلیل معقول و مستدلی باشد که فکر کنیم چنین چیزی نیز احتمالا برای کووید ۱۹ و کروناویروس SARS-CoV-۲ وجود خواهد داشت زیرا این ویروس هم از لحاظ سایز و هم ساختار شبیه ویروس آنفلوآنزا است.

وی افزود: تجربیات آزمایشگاهی بر روی کروناویروس ها و ویروس های مشابه نشان می دهد که آنها نمی توانند بر روی سطوح و هنگامی که دما و رطوبت نسبی بالا باشد، خیلی خوب زنده باقی بمانند اما دمای اتاق می تواند یک محیط ایده آل برای آنها باشد تا بتوانند چندین روز دوام بیاورند ضمن آنکه در دمای یخچال (۴ درجه سانتی گراد) و رطوبت نسبی پایین تر، این ویروس ها می توانند برای یک ماه و حتی بیشتر نیز زنده بمانند.

این عضو موسسه علوم پزشکی دانشگاه برایتون با اشاره به اینکه گزارش های مکرری در مورد شیوع کووید ۱۹ در بین کارگران کارخانه بسته بندی گوشت که تحت این نوع شرایط (دمای هوای پایین) کار می کنند، مطرح شده است افزود: با این حال در چنین کارخانه هایی شمار نیروهایی که در نزدیکی یکدیگر کار می کنند، زیاد است و حتی بعضا شاهد هستیم به دلیل سر و صدای زیاد در این کارخانه ها بعضی از این افراد با صدای بلند صحبت می کنند که همین امر سبب ترشح قطرات از دهان افراد شده و همین عوامل نیز سبب خواهد شد که احتمال گسترش ویروس نیز بیشتر شود ضمن آنکه شرایط زندگی مشترک آنها نیز ممکن است انتقال ویروس را ترغیب کند.

پیت با بیان اینکه درس هایی از ویروس های کرونا که در قرن ۲۱ ظاهر شده اند (مرس و سارس) داستان کمی متفاوتی را بیان می کنند افزود: مطالعه ای در زمینه ردیابی وضعیت هوا در طی همه گیری سال ۲۰۰۳ «سارس» در چین حاکی از آن است که اوج عفونت های این همه گیری در شرایط آب و هوایی بهاری مانند رخ داده است (از آنجا که ویروس بعدا از بین رفت، هیچ راهی برای تایید این کار از طریق مطالعات پیگیری وجود نداشت).

وی ادامه داد: شیوع منظم بیماری «مرس» اگرچه کمتر با وضعیت آب و هوایی در ارتباط بوده و بیشتر مرتبط با بیولوژی و زیست شترها (شترها منبع اصلی این عفونت هستند) بوده است اما این بیماری نیز در کشورهای خاورمیانه در ماه های «مارچ» و «می» در فصل بهار رخ داده است.

استاد میکروبیولوژی و علوم زیست پزشکی دانشگاه برایتون در بخش دیگری از این گفت و گو با بیان اینکه ما می توانیم به کشورهای نیم کره جنوبی نگاهی داشته باشیم و ببینیم در این کشورها در فصل زمستان چه اتفاقاتی افتاده است اظهار کرد: در آفریقای جنوبی گزارش بیش از ۷۰۰ هزار مورد قطعی ابتلا به کووید ۱۹ و تجربه پیک بزرگ این بیماری را در ماه جولای گزارش شده این در حالی است که در کشور نیوزلند، این عفونت به خوبی تحت کنترل در آمده و کمتر از ۲۰۰۰ مورد ابتلا قطعی اعلام شده است.

پیت با بیان اینکه این دو کشور از بسیاری از جهات با یکدیگر متفاوت بوده و مقایسه مستقیم آنها چندان مفید نیست افزود: اما به نظر می رسد که هوای سردتر در ماه های جولای و آگوست احتمالا عامل اصلی در تعیین میزان آلودگی آنها نبوده است. به نظر می رسد نیوزلند به دلیل جغرافیا، کیفیت سیستم مراقبت های بهداشتی و اثربخشی واکنش بهداشت عمومی توانسته به طور قابل توجهی گسترش کروناویروس را کنترل و حتی از بین ببرد و چه بسا که شاید هوا هم توانسته باشد چنین کاری را انجام دهد.

این عضو موسسه علوم پزشکی دانشگاه برایتون با اشاره به اینکه داده های اولیه از استرالیا نشان می دهد رطوبت پایین می تواند یک فاکتور و عاملی برای آگاه شدن و راهنمای بهتری برای خطر افزایش کووید ۱۹ در دما باشد گفت: با این حال، در شهر ملبورن، شیوع زیاد بیماری کووید ۱۹ در ماه جولای همزمان با آغاز هوای سرد رخ داده که منجر به یک قرنطینه عمومی شد.

وی با تاکید بر اینکه به صورت کلی به نظر می رسد آماده شدن برای موارد بیشتر کووید ۱۹ در ماه های سردتر ایده خوبی است به ایسنا گفت: چیزی که ماه به طور قطع از SARS-CoV-۲ تاکنون یاد گرفته ایم این است که ویروس های جدید می توانند همواره ما را سورپرایز و متعجب کنند.

پیت با بیان اینکه متاسفانه ما فقط می توانیم دقیقا بدانیم که چگونه تغییرات آب و هوایی زندگی در این پاندمیک و همه گیری را تحت تاثیر قرار می دهد خاطر نشان کرد: ما همچنین می دانیم که نزدیک شدن ارتباط و تماس افراد با یکدیگر در هر فصل و آب و هوایی می تواند فرصت مناسبی برای انتقال ویروس ها فراهم کند بنابراین ما همچنان توصیه اکید بر رعایت فاصله فیزیکی بین افرادی که در یک خانه زندگی نمی کنند و در صورت امکان استفاده از ماسک در فضاهای بسته، را داریم.