چک‌های الکترونیک چه مزایایی دارند؟

۲۶ مهربود که رئیس کل بانک مرکزی در حاشیه رو نمایی از شبکه شفق خبر از صدور چک الکترونیکی و تعیین زمان آن داد.

آقای علی صالح آبادی گفت: یکی از موضوعات مهم در بانک مرکزی تکیه بر سامانه و فناوری بوده و نظارت‌های سنتی دیگر کارایی ندارد.

او گفت: یکی از موارد بسیار مهم ساماندهی پایانه فروشگاهی بود که انجام شد مورد دیگر اصلاح قانون چک بود که اجرایی شد، دو هفته دیگر هم اولین چک الکترونیکی صادر می‌شود.

او می‌گوید: یکی از دغدغه‌های دولت، دسترسی مردم به خدمات بانکی است که در جایگاه علمی به آن شمول مالی می‌گویم. از سال گذشته جلسات متعددی در شورای پول و اعتبار برگزار شده و دستورالعمل‌های جدیدی در این باره صادر شد.

موضوع چک الکترونیک موردی بود که مجلس شورای اسلامی نیز برای اجرایی شدن آن تاکید بسیار داشت.

آقای علی خضریان سخنگوی کمیسیون اصل ۹۰ مجلس گفت:در خصوص چک و قانون آن اقدامات خوبی انجام شد، اما الکترونیکی شدن کامل سیستم صدور چک باقی مانده است که باید با پیگیری‌های دقیق به شکل عملیاتی درآید. موضوعی که در مجلس پیگیر آن هستیم.

در خصوص چک الکترونیک و تفاوت‌های آن با چک کاغذی کارشناس امور بانکی نکاتی را بیان کرد.

چک الکترونیکی نسخه دیجیتال شده چک کاغذی است

آقای اصغر بالسینی گفت:نکته‌ای که در خصوص چک الکترونیکی می‌توان مطرح کرد این که چک الکترونیکی همان چک کاغذی است که در فضا و بستری دیجیتال قرار است فعال شود یعنی هر آن چه که در رابطه با چک‌های کاغذی وجود دارد (بحث اعتبار، نحوه صدور، قوانین مرتبط با صدور و درخواست چک) در زمینه چک‌های الکترونیکی نیز صدق می‌کند. در کل چک الکترونیکی نسخه دیجیتال شده چک کاغذی است.

او می‌گوید:در چک الکترونیکی پیام‌های چک با امضای الکترونیکی صادر کننده اعتبار می‌گیرد و مبلغ چک نیز به صورت آنلاین از حساب صادر کننده برداشت و به حساب دریافت کننده واریز می‌شود فرآیند پردازش چک الکترونیکی نیز در سیستم بانکی دقیقا مانند همان چک‌های کاغذی است.

بالسینی گفت:در چک‌های معمولی یک قسمت به نام اتاق پایاپای مبادلات بانکی وجود دارد که به تعبیر عامیانه بیان می‌شود چک برای کلر رفته است در این اتاق بانک‌ها به صورت روزانه چک‌های بین خود را مبادله می‌کنند در چک‌های الکترونیکی نیز یک بخش مانند اتاق پایاپای مبادلات بانکی وجود دارد که چک‌های الکترونیکی در آنجا مبادله می‌شوند و این فرایند اتوماتیک (خودکار) است.

با چک الکترونیکی نیاز به چک کاغذی از بین می رود

او می‌گوید: چک الکترونیکی در مرحله اول نیاز به چک‌های کاغذی را از بین می‌برد. از سوی دیگر با توجه به این که فرآیند آنلاین است می‌تواند اعتبار بیشتری داشته باشد (زمانی می‌توان چک الکترونیک صادر کرد که امضای الکترونیک داشته باشید) اما در چک‌های کاغذی بعضا با این جمله که این امضا مطابقت ندارد و چک دست کاری شده مواجه هستیم، اما این موضوعات و مشکلات در چک الکترونیک وجود نخواهد داشت.

"موضوعی که در مجلس پیگیر آن هستیم.در خصوص چک الکترونیک و تفاوت‌های آن با چک کاغذی کارشناس امور بانکی نکاتی را بیان کرد"نکته دیگر این که مدیریت ریسک در چنین فرآیندی برای سیستم بانکی و خود مشتری بهتر است.

بالسینی گفت:اما برای فرهنگ سازی چک الکترونیک نیاز است که مدتی از زمان اجرای آن بگذرد و مزایای آن برای مردم آشکار شود تا بتوانند به آن اعتماد کنند.

اما دیگر کارشناس بانکی با اشاره به مزیت‌های چک الکترونیکی  و شفافیت آن مواردی را مطرح  کرد.

آقای حجت الله فرزانی گفت:چک الکترونیکی یکی از ابزار‌های پرداخت است. یعنی همان چک کاغذی است که همه فرآیند آن در بستر‌های الکترونیکی انجام می‌شود.

او می‌گوید:در خصوص مزیت‌های چک الکترونیکی باید گفت این نوع چک جذابیت‌های خودش را دارد تسریع در صدور چک، حذف دخل، تصرف و جعل توسط دارنده چک از مزیت‌های آن محسوب می‌شود. بانک مرکزی در راستای شفاف سازی و توسعه مبادلات در سطح کشور در حال تلاش برای صادر کردن چک الکترونیک است.

کاهش هزینه های مبادلاتی یکی از مزیت های چک الکترونیکی است

او گفت:اقدام به صدور چک‌های الکترونیکی و استفاده از فناوری اطلاعات در مبادلات سبب کاهش هزینه‌های مبادلاتی می‌شود. همچنین تسریع و شفافیت در معاملات را می‌تواند به همراه داشته باشد که این مورد می‌تواند به اقتصاد کشور کمک کنند.علاوه بر این امکان نظارت بانک مرکزی را نیاز افزایش می‌دهد.مورد آخر این که چک الکترونیک  می تواند بحث وصول چک‌های برگشتی که به عنوان یکی از معضل‌های همیشگی مطرح بوده را حل کند و این ویژگی می‌تواند کمک کننده خوبی به کسب و کارها به ویژه تجار محسوب شود.

فرزانی در خصوص تحقق وعده سه هفته آینده نیز گفت: این موضوعی است که در نزد نظام اداره پرداخت بانک مرکزی در حال گذراندن فرآیند است .

به گفته کارشناسان با توجه به مزیت های چک الکترونیکی این چک می تواند جایگزین مناسبی برای چک های کاغذی باشد.حال باید منتطر ماند دید که آیا وعده داده شده در خصوص صدور اولین چک الکترونیکی محقق می شود و مردم می توانند به این چک اعتماد کنند.