اختلال پیکا یا زباله خواری؛ دردی روانی که درمان آن شاید توجه باشد

خبرگزاری میزان - اختلال پیکا، زباله خوری، آشغال خوری، هرزه خواری و ... این‌ها همه صفت‌هایی است که می‌توان به افرادی که درگیر این بیماری و اختلال هستند نسبت داد.

اختلالی که بیشتر جنبه روانی دارد و فرد عادت می‌کند تا به خوردن هر آنچه که غیرمعمول است روی بیاورد از خاک گرفته تا مو و..

موضوعی که سبب نگرانی اطرافیان می‌شود و باید برای آن راه چاره‌ای اندیشید، اما چگونه؟!

اختلال پیکا چیست؟

بسیاری از افراد تمایل به خوردن مواد غیر خوراکی دارند که این اختلا از سوی روانشناسان به اختلال پیکا شهرت یافته و اطلاق کلمه‌ی پیکا به این اختلال بدلیل شباهت کار این افراد به زاغ است که از زباله تغذیه می‌کند.

ویژگی مهم اختلال پیکا عادت داشتن به خوردن غیر خوراکی‌ها نظیر رنگ، کاغذ، گل، تکه‌های لباس و پارچه، مو و حشرات است و تقریبا می‌توان گفت؛ این اختلال در تمام کودکان از طبقات اجتماعی متفاوت مشاهده می‌شود.

اما جالب است بدانید که؛ شیوع این اختلال در کودکان سیاهپوست بیشتر از سفیدپوستان و در پسران اندکی بیشتر از دختران است.

سبب شناسی و علل بروز اختلال پیکا

شاید بتوان گفت محرومیت شدید، عامل فرهنگی، اختلال رابطه‌ی مادر و کودک، عقب‌ماندگی ذهنی و سایکوز از جمله علل ابتلا به این اختلال محسوب می‌شود و با توجه به گزارش‌های بالینی عدم توجه والدین و نظارت آنان علت عمده بروز اختلال پیکا است.

به این صورت که با این عمل کودک خشنودی حاصل از پرخوری را جایگزین عطوفت و توجه والدین می‌کند.

از سوی دیگر نیز بسیاری از پژوهشگران معتقدند علت بروز اختلال پیکا و افزایش تمایل به خوردن مواد غیر خوراکی در حقیقت نوعی پاسخگویی به کمبود‌های غذایی است، اما از بسیاری نیز با رد این نظریه معتقدند اختلال پیکا در حقیقت یک بیماری فقر عاطفی محسوب می‌شود.

اگر بخواهیم این موضوع را ارتباط بدهیم به اختلال رابطه‌ی مادر و کودک، می‌توان گفت؛ گاهی پیکا در کودکانی مشاهده می‌شود که در محیط‌های مرفه زندگی می‌کنند و از نظر غذا و وسایل بازی کمبودی ندارند.

از سوی دیگر نیز، گروهی علت اصلی بروز اختلال پیکا را ادامه روش کودکانه و نارس رشد کودک می‌دانند که در کودکان عقب‌مانده ذهنی مشاهده شده است.

در حقیقت می‌توان گفت؛ اختلال پیکا در بیماران سایکوتیک نشانه‌ای از تثبیت در یک سطح ابتدایی ارتباط با اشیاء و اتکا به روش‌های حسی - لمسی کشف اشیاء محیط و یا نشانه‌ی بازگشت شدید روانی است.

علائم بالینی اختلال پیکا

طبق گزارش‌های منتشر شده اختلال پیکا اغلب در ساکنان محله‌ها کثیف بروز پیدا می‌کند، بدین معنا که وجود رنگ‌های پوسته شده و نخاله‌های ساختمانی و گچ و کاغذ پاره و مواد دیگر در محیط زندگی این افراد زیاد بوده و کودک به علت مشکلات تغذیه‌ای به اختلال پیکا دچار شده است.

اگر بخواهیم سایر علائم اختلال پیکا را نام ببریم، می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:

• تحریک‌پذیری ترسناکی
• ضعف
• گوشه‌گیری
• گریه که قبل از حمله‌ی حاد دیده می‌شود که در حمله حاد بازگشت شدید عاطفی بروز می‌کند

مشکلات ناشی از بروز اختلال پیکا

اختلال پیکا در کودکان می‌تواند به آن‌ها آسیب برساند و منجر به عوارض مختلفی شود، از جمله:

• سمیت سرب (که منجر به مشکلات خونی، کلیوی، عروقی، غدد درون ریز و نقص‌های عصبی می‌شود)
• مشکلاتی در دستگاه گوارش (از موارد خفیف مانند یبوست گرفته تا موارد شدید و مضر مانند خونریزی)
• کمبود مواد مغذی (به خصوص روی و آهن)
• مشکلات دندانی (مانند دندان‌های پوک و شکسته)

اقداماتی برای پیشگیری از بروز اختلال پیکا

برخی معتقدند که پیش گیری از بروز اختلال پیکا تا زمانی که رفتارش شکل گیرد و انجام شود، امکان پذیر نیست، اما بهترین استراتژی که می‌توان برای پیشگیری یا تشخیص این اختلال در مراحل اولیه بکار گرفت شامل موارد زیر می‌شود:

• گسترش آگاهی

درمورد عادت‌های مختلف غذایی سالم و در مورد خود اختلال، باید به زوج‌ها و بچه‌ها آموزش داده شود.

•  به رژیم غذایی اش توجه کنید

به کودک رژیم غذایی سالم و مغذی بدهید.

• ارتباط کلید کار است

به طور موثر با کودک خود ارتباط برقرار کنید.

•  ارزیابی معمولی یک ضرورت است

برای تشخیص هر گونه مشکلات سلامتی که می‌تواند رفتار پیکا را نشان دهد، به طور مرتب به پزشک مراجعه کنید.

• سلامت بمانید

کودک را تشویق کنید که وعده‌های سالم بخورد و در مقابل آیتم‌های غیر خوراکی پرهیز و مقاومت کند.

•  بدانید چه کار باید بکنید

در صورت تشخیص هرگونه مسئله سلامت روان، به طور مؤثر در معالجه این مسئله شرکت کنید، زیرا غفلت از آن می‌تواند به پیشرفت اختلال پیکا منجر شود.

اما چه زمانی باید درباره اختلال پیکا به پزشک مراجعه کنیم؟

این نکته را باید مدنظر قرار دهید که باید بلافاصله پس از مشکوک شدن به کودکتان در رابطه با ابتلا به اختلال پیکا به پزشک مراجعه کنید.

اختلال پیکا سبب بروز مشکلات دندانی، عفونتی، مشکلات هاضمه و مسمومیت شود و از این رو به محض اینکه این مشکل را تشخیص دادید به پزشک مراجعه کنید.

عوارض حمله‌ی حاد اختلال پیکا

کنترل حرکات، تکلم رشد فکری اختلال یافته و مشاهده ضایعه مغزی خفیف

عوارض بعدی بازگشت عاطفی، وابستگی شدید، اختلال روابط، حواس پرتی و کم شدن توجه دیده می‌شود.

نحوه‌ی درمان اختلال پیکا

در برخی موارد، رهایی از شر اختلال پیکا می‌تواند بسیار آسان باشد در حالی که برخی کودکان ممکن است نیاز به کمک حرفه‌ای و روش‌های پیشرفته برای کاهش پیکا داشته باشند.

به این نکته توجه کنید که؛ صبر یک فضیلت بسیار مهم است که در طول این فرآیند باید از آن استفاده کنیم و در حقیقت باید به طور مداوم مثبت باشید و کودکان را به طور مداوم برای درمان موثر تشویق کنید.

اختلال پیکا بسیار سریع و ایجاد یک محیط مساعد و مطلوب در کودکان سالم از میان خواهد رفت، اما درمان اصلی باید مبتنی بر این اصل باشد که مادران از خطرات اختلال پیکا آگاه باشند.

در حقیقت باید مادران را تشویق کنیم تا نظارت و مراقبت کامل از کودک مبتلا به اختلال پیکا را انجام داده و برای رفع مشکلات وی بکوشد.

البته باید به این نکته توجه داشت که اگر علت ابتلاء کودک به اختلال پیکا کمبود توجه و محبت باشد، باید رابطه‌ی والدین و کودک را بهبود بخشید و یا از سوی دیگر در صورت عدم امکان چنین عملی کودک باید از محیط نامساعد دور شود.

• بیشتر بخوانید:
• دختری که تمام اشیاء زمین را می خورد +عکس
• این ۷ علامت نشانه بیماری هستند

راه کار‌های موثر برای درمان اختلال پیکا

هنگامی که پیکا از عدم تعادل در مواد غذایی ایجاد می‌شود، پزشکان مکمل‌های معدنی و ویتامین‌ها را تجویز می‌کنند و علاوه بر این برخی از روش‌های مرسوم درمانی که برای حل پیکا به کار گرفته می‌شوند نیز وجود دارند که عبارتند از:

• در مواردی که پیکا به دلیل مشکلات بهداشت روانی مانند OCD ایجاد می‌شود، تراپی یا دارو و یا هر دو توسط پزشکان تجویز می‌شوند.
• از آنجا که غفلت از کودک می‌تواند دلیلی برای پیکا باشد، توصیه می‌شود که بر روی مهارت‌های ارتباطی کودک کار کنید و ارتباط با آن‌ها را افزایش دهید.
• یک جعبه خاص تهیه کنید که پر از خوراکی است تا کودک بتواند آن‌ها را جایگزین کند.
• وقتی کودک چنین رفتاری را از خود نشان می‌دهد از اعمال کار‌های منفی مانند مجازات‌های سخت خود داری کنید و برای اجتناب از رفتار پیکا کودک اقدامات تقویت کننده مثبت انجام دهید.

انتهای پیام/
خبرگزاری میزان: انتشار مطالب و اخبار تحلیلی سایر رسانه‌های داخلی و خارجی لزوماً به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفاً جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه‌ای منتشر می‌شود.