بررسی ظرفیت‌های مشترک سینمای ایران و چین

به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو به نقل از روابط‌عمومی فرهنگستان هنر، نشست تخصصی «ظرفیت‌های مشترک سینمای ایران و چین» به مناسبت پنجاهمین سالگرد روابط دیپلماتیک ایران و چین، عصر روز پنجشنبه ۱۱ آذر ۱۴۰۰، با حضور بهمن نامورمطلق، رئیس فرهنگستان هنر؛ چانگ هوآ، سفیر چین در تهران؛ مجید مجیدی، رئیس گروه تخصصی سینمای فرهنگستان هنر؛ جوزی هاوو، رایزن فرهنگی سفارت چین و جمعی از مدیران و اهالی فرهنگ و هنر و صاحب‌نظران حوزه سینما در فرهنگستان هنر برگزار شد.

جهان نیازمندِ وحدت شرقی‌هاست

در ابتدای این نشست بهمن نامورمطلق، رئیس فرهنگستان هنر، ایران و چین را نماینده دو تمدن بسیار بزرگ خواند و گفت: این دو کشور بزرگ مشرق زمین، در طول تاریخ، در سرنوشت انسانیت و سرنوشت جهان بسیار تأثیرگذار بوده‌اند و امروز هم با اتحاد می‌توانند این نقش را ایفا کنند.

وی جهان امروز را نیازمند وحدت شرقی‌ها دانست و تصریح کرد: ایران، چین و هند، سه تمدن بزرگ آسیایی هستند که خاستگاه بسیاری از تفکرات و به‌ویژه هنر بوده‌اند و ما خوشحالیم که روابطمان با چین در حال گسترش است؛ امیدواریم که با هند هم همین‌گونه شود.

او همچنین افزود: به نظر من شاید اگر زیبایی‌شناسی شرقی حاکم می‌شد وضع طبیعت این‌گونه نمی‌شد. نگاه ما به طبیعت با نگاهی که در غرب بود، کاملاً متفاوت است. نقاشی‌های ایرانی، چینی و هندی، در مقایسه با نقاشی‌های رومی و یونانی، در نوع تناسبی که انسان با طبیعت دارد بسیار متفاوت است.

نامورمطلق داشتن «نگاه مشترک» و «منافع مشترک» را دو اصل لازم برای استمرار رابطه با چین بیان کرد و گفت: فرهنگستان هنر آمادگی همکاری در زمینه نگاه مشترک و در حوزه زیبایی‌شناسی شرقی را که توأم با معنویت، روشنگری و خردورزی است، دارد و متفکران، اندیشمندان و نظریه‌پردازان، می‌توانند در کارگروه مشترکی که در فرهنگستان هنر تشکیل می‌شود روی موضوعات زیبایی‌شناسی بطور پیوسته کار کنند. اگر زیبایی‌شناسی ما به هم نزدیک نشود، روابطمان کوتاه‌مدت خواهد شد.

وی در خصوص اصل «منافع مشترک» نیز گفت: باید به ملت‌هایمان نشان دهیم که منافع مشترک دوجانبه وجود دارد و اگر این مفهوم انتقال پیدا نکند، باز این روابط پایدار نخواهد ماند.

رئیس فرهنگستان هنر در جمع‌بندی سخنانش گفت: خوشحالیم که تفاهم‌نامه‎‌ای در حوزه سینمایی با کشور چین منعقد شده و امیدواریم که در ابعاد مختلف گسترش پیدا کند. در حوزه نگارگری و نقاشی هم می‌توانیم فعالیت داشته باشیم و در مورد سفال، تاریخ شاهد است که چقدر کار مشترک با هم داشته‌‎ایم.

"در حوزه نگارگری و نقاشی هم می‌توانیم فعالیت داشته باشیم و در مورد سفال، تاریخ شاهد است که چقدر کار مشترک با هم داشته‌‎ایم"اما بحثِ امروز، بحث سینماست؛ ما در حوزه سینما آماده‌ایم تا با تمام ظرفیت با هم گفتگو کنیم و تجربیات مشترکمان را به هم منتقل کنیم. آرزو می‌کنم این مناسبات، با همین دو اصلی که گفتم پایدار باشد.

استفاده از ظرفیت سینما در توسعه مناسبات جامع راهبردی چین و ایران

سپس چانگ هوآ، سفیر چین در تهران برگزاری این نشست را حرکتی با معنا، حائز اهمیت و رخدادی بزرگ در تاریخ مناسبات سینمایی چین و ایران دانست و از حضورش در جمع سینماگران ایرانی ابراز خرسندی کرد.

وی با بیان اینکه سینما پل دوستی ملت‌ها، سفیر پیوند دهنده احساسات مردمان با یکدیگر و پنجره‌ای برای نمایش فرهنگ اقوام و شمایل روحیات آنهاست گفت: سینمای چین و ایران هر دو ریشه در خاک تمدن‌های کهن داشته که با بهره‌گیری از احساسات انسانی مشرق زمین، به دو درخت تنومند و سر به فلک کشیده در باغ سینمای جهان مبدل شده‌اند.

سفیر چین در تهران به سابقه فعالیت مشترک سینمایی چین و ایران اشاره کرد و گفت: چندی قبل که دومین هفته فیلم چین برگزار شد، هنرمندان دو کشور در کارگاه‌هایی که به صورت حضوری و همچنین برخط برگزار شد به گفتگو با یکدیگر پرداختد و در همین برنامه هفت فیلم سینمایی برگزیده از سینمای چین به مخاطبان ایرانی معرفی شد.

چانگ هوآ با بیان اینکه عرصه سینمای چین و ایران ظرفیت‌های گسترده‌ای برای همکاری دارد، به امضای تفاهم‌نامه همکاری‌های سینمایی میان «اداره ملی سینمای چین» و «سازمان سینمایی ایران» در سال جاری اشاره کرد و گفت: این حرکت علاوه بر تقویت تعاملات سینمایی دو طرف، به‌مثابه گامی در راستای ترویج مناسبات تمدنی و یادگیری متقابل و همچنین تحکیم متقابل بنای پیوند‌های مردمی بین دو کشور است.

سفیر چین در تهران از درخشش فیلم‌های ایرانی در جشنواره‌های سینمایی چین مانند شانگ‌های ابراز خرسندی کرد و گفت: حضور فیلم‌های ایرانی در سال‌های اخیر در پهنه جشنواره‌های چینی به منظره‌ای زیبا و ثابت تبدیل شده و بسیاری از کارگردانان ایرانی از جمله جناب آقای مجید مجیدی برای ساخت فیلم به چین دعوت شده‌اند.

وی در همین زمینه افزود: فیلم‌های چینی نیز در سال‌های اخیر، به یکی از میهمانان ثابت جشنواره فیلم فجر ایران تبدیل شده و در مجموع، عرصه سینمایی تعاملات دو کشور به استقبال بهار همکاری‌های متقابل و سودمند برای طرفین رفته است.

وی بر امضاء تفاهم‌نامه جدید همکاری میان فرهنگستان‌های هنر چین و ایران تأکید و آن را موجب ارتقاء همکاری نزدیک دو طرف در حوزه آفرینش‌های سینمایی، پژوهش‌های تطبیقی و آموزش و پرورش بیان کرد.

چانگ هوآ در انتهای صحبت‌های خود برگزاری سلسله برنامه‌های فرهنگی و هنری میان دو کشور را علاوه بر افزایش جذابیت دوستی سنتی چین و ایران، موجب تقویت شناخت متقابل ملت‌های دو کشور دانست و تصریح کرد: این موضوع نیروی مضاعفی در عرصه مبادلات فرهنگی بوجود آورده و نقشی جدید در جهت پیشبرد و توسعه مناسبات مشارکت جامع راهبردی چین و ایران ایفا خواهد نمود.

در حوزه سینمای کودک و خانواده می‌توانیم همکاری‌های خوبی داشته باشیم

در ادامه نشست مجید مجیدی، رئیس گروه تخصصی سینمای فرهنگستان هنر با اشاره به مشترکات تاریخی و فرهنگی دو کشور، گفت: من از سال ۲۰۰۸ وارد همکاری با چین شدم؛ هم در حوزه سینما و هم در حوزه دانشگاهی. ظرفیت‌های بسیار خوبی در حوزه‌های دانشگاهی وجود دارد. امروزه در دانشگاه‌های بزرگ سینمایی چین، سینمای ایران تدریس می‌شود و این نشانگر ظرفیت همکاری، برای تبادل فکری، نظری و فرهنگی است.

وی افزود: بر کسی پوشیده نیست که سینمای ایران، نه تنها در چین، که در همه جهان پیشتاز بوده است. همه می‌دانیم که جشنواره‌ها پلی هستند برای اینکه آثار سینمایی در میان مردم برود و تأثیرات فرهنگی و اقتصادی بر جای بگذارد.

یکی از نکات مهم سینما، اقتصادش است. سینما هم هنر است و هم صنعت؛ رونق سینما به واسطه چرخه اقتصادی می‌تواند بیش از پیش حرکت کند.

کارگردان نام آشنای کشورمان ادامه داد: امیدواریم با پروتکل‌های فرهنگی که منعقد شده است، بتوانیم هم در خصوص تولیدات مشترک و هم در عرصه حضور اکران سینمای ایران در چین قدم‌هایی را برداریم و امیدوارم که چنین محفل‌هایی منجر به تولیدات مشترک شود.

او گفت: در حوزه سینمای کودک، خانواده و موضوعات اجتماعی می‌توانیم همکاری‌های خوبی داشته باشیم. نوع نگاه، سلیقه و ارتباطمان با مقوله خانواده، با چین بسیار نزدیک است و از این نقاط اشتراک، می‌توان بهره بسیار برد.

عضو پیوسته فرهنگستان هنر در انتهای صحبت‌های خود گفت: یکی از دغدغه‌های اصلی ما به‌عنوان سینماگران این است که بتوانیم زمینه‌هایی را فراهم کنیم تا با تولیداتی مشترک، سهمی را از بازار سینمای چین داشته باشیم.

ادبیات مقاومت دو کشور می‌تواند محور مشترک آثار سینمایی باشد

در ادامه مراسم امین بذرافشان، رئیس مرکز کنفسیوس دانشگاه تهران، از تولیدات، کارنامه و دستاورد‌های سینمایی دو کشور صحبت کرد و آماری را از سینمای کشور چین و محصولات مشترک آن ارائه داد. او همکاری بین‌المللی ایران و چین را فرصت شناخت متقابل دانست و از قدرت هم‌گرایی دو کشور صحبت کرد.

بذرافشان در انتهای سخنان خود، به شباهت در ادبیات مقاومت دو کشور که می‌تواند محور مشترک آثار سینمایی باشد اشاره کرد و به تشریح قابلیت ساخت فیلم‌هایی با تمرکز در حوزه‌های فناوری دیجیتال و توان استفاده از این بستر پرداخت.

تولیدات سینمایی مشترک چین با سایر کشور‌ها

«یان شو فی»، دبیرکل انجمن سینمایی چین، در ویدئویی، بخشی از آثار شناخته شده سینمای چین را محور سخنانش قرار داد و آن‌ها را به‌عنوان آثار مهم و دارای جایگاهی ویژه در سینمای چین معرفی و تحلیل کرد. او آماری هم از اقتصاد سینمای کشور چین ارائه داد و وضعیت همکاری سینمای این کشور را با کشور‌های دیگر و همچنین قرارداد‌های تولید سینمایی مشترک را، در این ویدئوی ضبط شده توضیح داد.

دو ملت می‌توانند از طریق فیلم، درک عمیقی نسبت به هم پیدا کنند

«جاو وی فانگ»، سرپرست گروه سینمای فرهنگستان هنر چین نیز با ارائه ویدئویی از صحبت‌های خود در جمع سخنرانان حضور داشت.

"اما بحثِ امروز، بحث سینماست؛ ما در حوزه سینما آماده‌ایم تا با تمام ظرفیت با هم گفتگو کنیم و تجربیات مشترکمان را به هم منتقل کنیم"او از فیلم، به‌عنوان نمایشی از فرهنگ و همچنین پُلی از روشنایی میان فرهنگ‌ها نام برد و نقش فیلم را در ارتقاء ارتباط تمدن‌ها مهم خواند.

او همچنین افزود: ارتباط میان تمدن چین و ایران سابقه بسیار طولانی دارد. فعالیت‌های فرهنگی و سینمایی این دو کشور نیز در حال گسترش است. ما پی بردیم که فیلم‌های ایرانی با جذابیت هنری منحصربه‌فردی که دارند، در سینمای جهان بسیار می‌درخشند و ایمان داریم که دو ملت می‌توانند از طریق فیلم، درک عمیقی نسبت به هم پیدا کنند و دوستی خود را ادامه دهند.

رابطه فرهنگی، مبتنی بر گفتگو است

سخنران بعدی نشست منوچهر شاهسواری، مدیرعامل خانه سینما بود. وی گفت: اگر بپذیریم که برای رفتار فاعلانه در جهان جدید که بنیان تصویر است، به جز صنعت فیلم راهی دیگر وجود ندارد، آن موقع است که تمدن‌های کهن‌سالی، چون ایران و چین، به‌درستی نسبت به صنعت فیلم‌شان حساسیت و توجه دارند و در حال فعالیت هستند.

وی افزود: پیشرفت، امری با اراده‌های سیاسی و مدیران سیاسی است؛ در این تردیدی نیست. هر پیشرفتی در هرجایی از جهان، مبتنی بر این‌چنین اراده‌ای است.

اما نگهداری پیشرفت و قوام دادن به آن، جز با فرهنگ راه دیگری ندارد.

شاهسواری ادامه داد: رابطه فرهنگی مبتنی بر گفتگو و پذیرش نیاز‌های طرفین است. ما سینمایی در کشور داریم که مبتنی بر اعتقادات و آمال‌های مردم است و از نیاز‌هایی حرف می‌زند که ممکن است برای بخشی از مخاطبین چین نیز گیرا باشد و همینطور بالعکس. ما گفتگو و ارتباطاتمان را می‌توانیم ابتدا با پخش آثار سینمایی دو کشور، که به‌عنوان یک فرآیند جهانی تعریف شده است، برای هم ثابت کنیم.

چین و ایران: در جستجوی فرصت‌های بازیافته

حسین شیخ‌الاسلامی، عضو گروه تخصصی سینمای فرهنگستان هنر، با ارائه مقاله «چین و ایران: در جستجوی فرصت‌های بازیافته» آخرین سخنران جمع بود و مطالب خود را به‌عنوان نقشه راه برای ایجاد پیوند راهبردی میان صنعت تصویر ایران و چین ارائه داد.

امکان و بسترسازی و تحقق پیوند‌های استراتژیک میان صنعت تصویر در چین و ایران، از جمله مطالبی بود که ایشان به آن پرداخت.

این پژوهشگر با عنایت به مزیت‌های رقابتی و فرصت‌های دوگانه و متقابل، خاطرنشان کرد: باید از این فرصت، در جهت رشد صنعت تصویر در ایران قدم برداشت و دامنه‏ی تحت نفوذ (Territory) را وسعت‏ بخشید. او همچنین آشنایی با صنعت تصویر در ایران و چین را بررسی کرد و ساختار سیاست‌گذاری صنعت تصویر چین را با محور‌هایی چون: عملیات و تولید، کنترل بازار و سیاست‌گذاری و نظارت، بررسی کرد.

شیخ‌الاسلامی در پایان سخنانش به اولویت‌ها و نیاز‌های فعلی دو کشور پرداخت و محور‌های عملیاتی رابطه سینمایی ایران و چین را با ارائه یک بسته پیشنهادی مشخص کرد.

در بخش پایانی این نشست تخصصی، رائد فریدزاده، عضو گروه تخصصی سینمای فرهنگستان هنر؛ جوزی هاوو، رایزن فرهنگی سفارت چین و میثم یزدی، دبیرعلمی هم‌اندیشی دیپلماسی هنر فرهنگستان هنر، سخنانی را در جمع‌بندی مباحث ارائه کردند و نشست با گفت‌وگوی میان صاحب‌نظران حوزه سینما که در نشست حضور داشتند به پایان رسید.

همچنین قبل از این نشست جلسه‌ای میان رئیس فرهنگستان هنر و سفیر چین برگزار شد و پس از آن آقای چانگ هوآ از موزه آثار منتخب اعضای پیوسته و جاوید فرهنگستان هنر بازدید کرد.