گزارش رسانه‌های عربی از «تحرکات قاآنی در سوریه»

به نوشته رسانه‌های عربی، فرمانده جدید نیروی قدس سپاه پاسداران در هفته‌های اخیر و بعد از کشته شدن قاسم سلیمانی به سوریه سفر کرده و در فرماندهی عملیات نظامی اخیر در منطقه ادلب نیز دخیل بوده است.

بر اساس این گزارش‌ها، در شرایطی که سوریه در حال عملیات علیه آخرین گروه‌های شورشی در استان ادلب است و این امر بحران میان سوریه و ترکیه را نیز تشدید کرد، اسماعیل قاآنی در سوریه بوده است.

اسماعیل قاآنی روز ۱۳ دی امسال، ساعاتی پس از کشته شدن قاسم سلیمانی، فرمانده پیشین این نیرو در عملیات پهپادی آمریکا در فرودگاه بغداد، از سوی علی خامنه‌ای، فرمانده کل نیروهای مسلح ایران، به فرماندهینیروی برون‌مرزی سپاه گمارده شد.

قاسم سلیمانی به‌خصوص در آخرین دوره حیاتش، در راستای پیشبرد سیاست‌های منطقه‌ای جمهوری اسلامی سفرهای متعددی به سوریه، عراق و لبنان داشت؛ دیدارهای مکرر او از منطقه، پس از کشته شدن وی، به ویژه از زبان مقامات و نزدیکانش و هچنین از زبان حسن نصرالله، دبیرکل حزب‌الله لبنان، بیان شد.

از زمان انتصاب اسماعیل قاآنی به فرماندهی نیروی قدس، گزارشی از تردد او در منطقه منتشر نشده بود اما گزارش رسانه «العربی الجدید»، مستقر در لندن، در روز یکشنبه ۱۸ اسفند در خصوص حضور او دستکم یک بار در سوریه در دوره اخیر، در رسانه‌های ایران نیز بازتاب یافته است.

هرچند ایران یا سوریه رسماً این حضور را تأیید نکرده‌اند اما نحوه بازتاب این گزارش در رسانه‌های نزدیک به سپاه پاسداران، با نوعی حس غرور و «ایستادگی در برابر آمریکا و تهدیدات واشینگتن»، همراه است.

کانالی در شبکه‌های اجتماعی موسوم به «سردار قاآنی» نیز عکسی را با توصیف یک «تصویر کمتر دیده شده» از حضور اخیر او در سوریه منتشر کرده که وی را در کنار یک نیروی معمم هم‌پیمان با ایران نشان می‌دهد؛ نام این فرد برده نشده است.

به نوشته العربی الجدید، فرمانده جدید نیروی قدس از جبهه‌های دو شهرک نبل و الزهرا در غرب ادلب، خان طومان در جنوب این استان، که به تازگی دوباره به کنترل ارتش سوریه درآمده است، و نیز از پایگاه جبل عزان، آن نیز در جنوب ادلب، و همچنین از استان‌های حما و لاذقیه در سوریه بازدید کرده است.

رسانه‌های ایران این عبارت از العربی الجدید را برجسته کرده‌اند که این حضور، «پیامی روشن، و تأکید ایران بر ادامه حضور پرقدرت در سوریه است».

به باور این رسانه عربی، مشخص است که برنامه ایران افزایش حضور در سوریه است و سپاه پاسداران به تهدیدها اعتنایی ندارد.

اسماعیل قاآنی در آیین‌های یادبود قاسم سلیمانی تأکید کرده بود که «مسیر مقاومت ادامه خواهد یافت». این سپاهی ۶۲ ساله، که سابقه حضور ۴۱ ساله در این نیروی نظامی را دارد و حتی پیش از قاسم سلیمانی، به علی خامنه‌ای نزدیک بوده، خود در آیین اربعین قاسم سلیمانی وصیت‌نامه فرمانده کشته‌شده‌اش را قرائت کرده بود.

برایان هوک، رئیس گروه اقدام ایران در وزارت خارجه آمریکا، گفته بود که اگر اسماعیل قاآنی به راه سلف خود برود و باعث کشته شدن آمریکایی‌ها شود، سرنوشت سلیمانی در انتظارش خواهد بود.

پس از کشتن قاسم سلیمانی و در پی آن‌که رسانه‌های آمریکا فاش کردند که عملیات پهپادی آمریکا در یمن برای از بین بردن عبدالرضا شهلایی، یکی از مدیران ارشد نیروی قدس، ناکام بوده، این ارزیابی‌ها تقویت شد که کشتن هدفمند فرماندهان نیروی قدس و مهره‌های منطقه‌ای همسو با ایران، در دستور کار است.

از بعد از کشته شدن قاسم سلیمانی، دست‌کم دو فرمانده ارشد نیروی قدس در سوریه کشته شده و شماری از فرماندهان میدانی حشدالشعبی در عراق نیز هدف سوءقصدهای ناکام قرار گرفته‌اند.

فرهاد دبیریان، عضو ارشد نیروی قدس سپاه که در عملیات جنگی سنگین مقابله با داعش در تدمر (پالمیرا) فرمانده این منطقه بود، ۱۶ اسفند در دمشق در سوءقصد مسلحانه کشته شد. او از نزدیک‌ترین فرماندهان شاخه قدس در سوریه به قاسم سلیمانی و نیز به حسن نصرالله بود.

در حالی که هنوز معلوم نیست چه عواملی در سوءقصد به فرهاد دبیریان نقش داشته‌اند، رسانه‌های ایران نوشتند که نیروهای احرارالشام ماه گذشته سر اصغر پاشاپور، یک فرمانده دیگر نیروی قدس در سوریه را از بدنش جدا کردند؛ اصغر پاشاپور که همواره در کنار قاسم سلیمانی دیده شده بود، در حلب ربوده و جسد بی‌سرش در برابر دو اسیر این گروه مبادله شده بود.

۲۱ عضو نیروهای فاطمیون و زینبیون نیز که از سوی ایران به سوریه اعزام شده بودند، در عملیات اخیر ادلب کشته شدند که جسدشان در روزهای گذشته در قم تشییع شد.

«مرکز مستشاری ایران در سوریه» روز ۱۱ اسفند با دادن هشدار به آنکارا، ارتش ترکیه را تلویحاً عامل کشته شدن این شبه نظامیان زیر فرمان ایران در سوریه دانست.

عملیات ترکیه با عنوان «سپر بهار» ۸ اسفند برای حمایت گسترده از شورشی‌های مورد حمایت این کشور، علیه ارتش بشار اسد و نیروهای متحد با سوریه که مورد حمایت هوایی روسیه نیز هستند، آغاز شد اما پس از ملاقات رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه با ولادیمیر پوتین، همتای روس خود، در کاخ کرملین مسکو در روز ۱۵ اسفند دو رهبر در مورد آتش‌بس در ادلب به توافق رسیدند.

ایران در دوران فرماندهی قاسم سلیمانی بر نیروی قدس در طول تمامی جنگ داخلی ۹ ساله سوریه، برای بقای حکومت بشار اسد تلاش گسترده کرد و در تحقق این هدف موفق بود.