خوشخو: زنجیره تولید با دلار ۴۲۰۰ بهم ریخت / یارانه مستقیم به مردم بهترین راهکار جایگزین ارز ترجیحی

مهدی خوشخو؛ کارشناس مسائل اقتصادی در گفتگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری دانشجو گفت: اجرای سیاست ارز ۴۲۰۰ تومانی شکست است و همه اذعان دارند که اجرای این سیاست ارزی تاثیر مثبت بسیار کمی در کنترل قیمت‌ها داشت و فقط در بخش دارو توانست بیشترین اصابت را به اهداف خود داشته باشد. متاسفانه ارز دولتی در میان زنجیره واردات تا مصرف کننده مورد دستبرد قرار گرفت و در حداقل ترین میزان به جامعه هدف رسید.

وی ادامه داد: دولت به واسطه سیاست ارز ترجیحی آیین نامه‌هایی را وضع کرد از جمله اینکه نهاده‌های دامی فقط توسط افرادی که ارز ترجیحی دریافت می‌کنند، امکان پذیر است درحالیکه افراد دیگری بودند که امکان واردات نهاده با ارز آزاد را داشتند و می‌خواستند از این طریق کار تجاری انجام دهند ولی این اجازه به آن‌ها داده نشد و با این ارز امضای طلایی ایجاد شد.

خوشخو دستورالعمل‌های دولتی برای اجرای سیاست ارز ترجیحی را باعث برهم خوردن تنظیم زنجیره تولید عنوان کرد و افزود: بعضی از آیین نامه‌ها در عمل افزایش قیمت را به مرغداران یا دامداران تحمیل کرد و مکانیسم‌های طبیعی فعال در تولید مرغ و گوشت را با اختلال روبرو نمود به طوریکه جوجه‌های گوشتی در دوره‌ای افزایش تولید پیدا کردند و مرغداران آن‌ها را امحا نمودند و در دوره دیگری به علت کمبود جوجه با کسری گوشت مرغ روبرو شدند.

وی با اشاره به بهترین جایگزین برای سیاست ارز ۴۲۰۰ تومانی اظهار کرد: یارانه مستقیم و نقدی بهترین راهکار برای جایگزین کردن ارز ترجیحی است. هدف از دادن ارز دولتی حمایت از اقشار مختلف مردم است پس چرا این حمایت به صورت مستقیم انجام نگیرد و از طریق چند واسطه به مصرف کننده نهایی برسد. با این روش سازوکار طبیعی در چرخه تولید و فروش به کار خود ادامه می دهد و قیمت کالا متناسب با نرخ ارز بالا می رود و یارانه مستقیم هم از محل همان منابع افزایش پیدا می کند. یارانه‌ای که قرار بود از ابتدا تا انتهای زنجیره با ارز ۴۲۰۰ تومانی به مردم داده شود، به دست مصرف کننده نرسید و بسیاری از دلالان به جای مردم از ارز ۴۲۰۰ تومانی سود بردند.

"هدف از دادن ارز دولتی حمایت از اقشار مختلف مردم است پس چرا این حمایت به صورت مستقیم انجام نگیرد و از طریق چند واسطه به مصرف کننده نهایی برسد"درحالیکه باید مبلغ ریالی یارانه دولتی در انتهای زنجیره به دست مردم برسد.

وی با اشاره به واردات ۶ میلیارد دلاری کالا در شش ماهه اول سال جاری و محاسبه یارانه نقدی برای هر فرد در صورت حذف ارز دولتی گفت: باید محاسبات دقیقی از میزان پرداخت یارانه انجام بگیرد اما مسئله مهم این است که یارانه مستقیم تا چه زمانی پرداخت خواهد شد. آیا قرار است به صوت مادام العمر ما به التفاوت ارز دولتی با بازار آزاد به صورت یارانه به مردم داده شود. مسئولان باید این موضوع را تعیین تکلیف کنند. این یارانه مانند یارانه ۴۵ هزار تومانی نیست که از چند سال قبل تاکنون تغییر نکرده باشد بلکه این یک یارانه واقعی است.

وی یادآور شد: در کشور یارانه‌های مختلفی از جمله یارانه معیشتی، یارانه بنزین و ... داده می شود درحالیکه دولت می تواند با تجمیع آنها در هر ماه از طریق کارت‌های اعتباری خرید نیز کالاهای اساسی را میان مردم توزیع کند و در کارت خرید کالا منظور نماید.

دولت باید سیستم حمایتی یکپارچه داشته باشد زیرا مدیریت پرداخت یارانه‌های مختلف با سختی همراه خواهد بود.

خوشخو در پایان به ضربات جبران‌ناپذیر ارز ۴۲۰۰ تومانی به تولید و در نهایت کاهش تولید کالاهای اساسی در کشور اشاره کرد و گفت: قبل از اجرای سیاست ارز دولتی، تولیدکنندگان با روال طبیعی فعالیت می کردند ولی با اجرای این سیاست ارزی و سرکوب قیمت‌ها بسیاری از تولیدکنندگان با مشکل روبرو شدند مانند اجرای سیاست خرید تضمینی گندم که دولت در قبال بسیاری از کشاورزان اجحاف کرد و آن‌ها بالاجبار از تولید گندم انصراف دادند. در صورتیکه سیاست ارز دولتی حذف شود و شرایط به روال قبل بازگردد جای بسیاری از تولیدکنندگان خالی خواهد بود و عرضه هم کاهش خواهد یافت.