تحلیل اربعین جز با نظریه «نظام اجتماعی ولایت» امکان ندارد

خبرگزاری مهر - گروه دین و اندیشه-سمانه نوری زاده قصری: کنگره بین‌المللی اربعینی حسینی، که خیزشی مردم‌نهاد، معنوی، حماسی و دارای ابعاد تمدنی است، با میزبانی مردم مخلص عراق و حضور میلیون‌ها انسان دلداده حضرت سیدالشهدا علیه‌السلام از مذاهب، ادیان و ملل مختلف جهان، تعجب متفکرین، سیاست‌مداران و فرهنگ‌پژوهان جهان را برانگیخته است.

این حرکت مردمی مملو از شور، ایثار، عشق و حماسه در دوران معاصر، هیچ بدیل و مانندی ندارد و بایسته است قبل از روایت‌ها و تحلیل‌های ضعیف و ناقص، به‌صورت عالمانه، دقیق و عمیق مورد مطالعه و واکاوی و تبیین قرار گیرد تا از رهگذر آن، ضمن تقویت و توسعه این حماسه متعالی، الگوی راهگشایی برای حل مسائل تمدنی جهان اسلام استخراج گردد.

کتاب مغناطیس حسین علیه‌السلام اثر حجت الاسلام عباس عبداللهی که به تازگی از سوی انتشارات پژوهشکده تبلیغ و مطالعات اسلامی باقرالعلوم علیه‌السلام منتشر و بر پیشخوان نشر قرار گرفته، تحلیلی است بر بزرگ‌ترین اجتماع تاریخی و حماسی بشر در اربعین که مسلمانان و حتی غیرمسلمانان محبّ حضرت اباعبدالله‌الحسین علیه‌السلام از سراسر جهان با رنگ‌ها و مذاهب گوناگون، در آن حضور دارند.

نویسنده اثر معتقد است که این امنیت ویژه مردمی، این ایثارها و همیاری‌ها، این مدیریت و گردش اقتصادی مردمی که فقط و فقط به سبب ظهور پیوند ملل مسلمان با حقیقت ملکوتی سالار شهیدان، حضرت حسین علیه‌السلام رخ می‌دهد، از عمق تأثیرات فردی و اجتماعی پیوندهای طولی و عرضی «نظام ولایت» حکایت می‌کند و تحلیل آن جز با نظریه «نظام اجتماعی ولایت» امکان‌پذیر نیست.

حجت الاسلام عباس عبداللهی طلبه درس خارج حوزه علمیه و دکترای مدرسی معارف اسلامی با گرایش مطالعات انقلاب اسلامی حدود ده سال در حوزه گفتمان انقلاب اسلامی در حال تحقیق و تألیف بوده و به تازگی کتاب مغناطیس حسین (ع) را رونمایی کرده است.

وی قبل از کتاب مغناطیس حسین علیه السلام دو کتاب در موضوعات خانواده و سبک زندگی و موضوع مبانی دیپلماسی انقلابی از منظر گفتمان انقلاب اسلامی با نام جهاد کبیر کار کرده است. فعالیت‌های تبلیغی و آموزشی او بیش از ده سال است که در دانشگاه‌های کشور خصوصاً دانشگاه صنعتی شریف ظهور و بروز داشته است. او مدتی هم به صورت رسمی در کسوت معاونت فرهنگی دفتر نمایندگی نهاد رهبری در دانشگاه صنعتی شریف بوده و حدود چهار سال نیز در خدمت سازمان تبلیغات اسلامی به فعالیت می‌پردازد.

به مناسبت رونمایی از کتاب مغناطیس حسین علیه السلام با حجت الاسلام عبداللهی نویسنده اثر به گفتگو نشستیم که در ادامه حاصل آن را می‌خوانید:

حجت الاسلام عبداللهی در خصوص ایده اولیه نگارش این کتاب در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: ایده نگارش این کتاب بعد از چندسال حضور در پیاده‌روی زیارت اربعین حسینی کشور عراق رقم خورد. در همان زمان مشغول تدریس بحث‌های تفسیری مقام معظم رهبری با رویکرد اجتماعی و نظام سازی بودم که تحلیل اتفاق‌های عجیب و جالب زیارت اربعین که به جرأت می‌توانیم بگویم در ابعاد کمی و کیفی در تاریخ بشریت کم‌نظیر است به ذهنم خطور کرد.

این مدرس گفتمان انقلاب اسلامی ادامه داد: از حدود چهار سال پیش مشغول تفکر، مطالعه و تحقیق در حوزه‌ی تحلیلی حماسه زیارت اربعین و حوزه‌ی آماری این کنگره‌ی بین‌المللی زیارت اربعین شدم.درگیری‌ها اجرایی مانع شروع به نگارش در آوردن این تجربیات می‌شد اما امسال توفیق پیدا کردم که نوع ورود قرآنی مقام معظم رهبری را در بحث‌های تفسیر اجتماعی‌شان در بحث فصل ولایت، که کلیدواژه‌ی عام تر و کلی‌تر از مفهوم امامت است را به عنوان نقطه‌ی ورود و زاویه نگاه تحلیل وقایع شگفت‌انگیز و اعجاز گونه زیارت اربعین حماسه‌ی زیارت اربعین بین دو ملت ایران و عراق و سایر ملل جهان اسلام همه‌ی مذاهب اسلامی و حتی ادیان دیگر مورد نگارش و ثبت و ضبط قرار دهم.

نویسنده کتاب مغناطیس حسین (ع) گفت: در کنار آن، بیانات رهبر معظم انقلاب در حوزه‌ی اربعین حسینی را هم کامل با یک تیم پژوهشی مطالعه کردیم و در حوزه‌ی آماری هم سعی کردیم خبرگزاری‌های رسمی و منابع رسمی داخلی و خارجی را بررسی کنیم. در نتیجه این کار گروهی پژوهشی به کتاب «مغناطیس حسین علیه السلام؛ تحلیلی بر بزرگترین اجتماع سالانه‌ی جهان بشری در اربعین براساس دکترین ولایت» تبدیل شد.

"فعالیت‌های تبلیغی و آموزشی او بیش از ده سال است که در دانشگاه‌های کشور خصوصاً دانشگاه صنعتی شریف ظهور و بروز داشته است"این کلیدواژه‌ی مغناطیس نیز از بیانات مقام معظم رهبری درباره‌ی اربعین برداشت شده است و نگارش کتاب هم در سه بخش انجام شد.

حجت الاسلام عبداللهی اظهار داشت: در بخش اول این کتاب در مقدمه کوتاهی درباره پیشینه و پایه‌گذاری زیارت اربعین به عنوان مرحله‌ی دوم قیام اباعبدالله اشاره شده که بنیانگذاران این حماسه به عنوان جهاد تبیین امام سجاد (ع) زینب کبری (س) و کاروان اسرای کربلا هستند. بعد از آن به آمار توصیفی حماسه‌ی زیارت اربعین در زمینه جمعیت، اطعام، مذاهب شرکت‌کننده و ادیان شرکت کننده و تاب‌آوری فردی پرداخته شده است و طبق آمارها نشان دادیم و اثبات کردیم که این اجتماع با این ابعاد در طول تاریخ بشریت بی‌نظیر است. ممکن است اجتماعات مشابهی وجود داشته باشد که به لحاظ کمی ممکن مساوی جمعیت اربعین باشد اما بعضاً سالانه نیست و مانند این حماسه‌ی اجتماعی ایثار و همدلی در آنها دیده نمی‌شود و در مجموع خصوصیات چنین گردهمایی اجتماعی در طول تاریخ بشریت نظیری نداشته است.

وی با اشاره به محتوای این کتاب در فصل دوم بیان داشت: کتاب به مرورِ اندیشه‌های مقام معظم رهبری در خصوص پیاده‌روی اربعین می‌پردازد و در آن نکاتی در خصوص اهمیت پیاده‌روی اربعین و همچنین ارتباط آن با ظهور مطرح شده و در انتهای فصل نیز توصیه‌های حضرت آیت‌الله خامنه‌ای برای پیاده‌روی اربعین آورده شده است.

حجت الاسلام عبداللهی افزود: عنوان «مغناطیس حسین علیه‌السلام»، با نظر به تحلیل‌های اندیشمندانه حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، بیانات و کلیدواژه‌های استفاده شده معظم‌له در خصوص پیاده‌روی اربعین، برداشت و انتخاب شده است؛ بنابراین در فصل سوم براساس اندیشه مقام معظم رهبری در تبیین و تحلیل اصول اعتقادی اسلام در قرآن کریم‌، به تحلیل وقایع اعجازگونه حماسه اربعین، از آن به عنوان پلی برای ظهور منجی عالم بشریت پرداخته شده است.

وی ادامه داد: در فصل سوم که در واقع اصل کتاب به حساب می‌آید به تحلیل اتفاق‌های اعجاب‌انگیز حماسه‌ی اربعین بر اساس دکترین ولایت پرداخت شده است. در این فصل ولایت در قرآن توضیح داده شده و تبیین شده است. از طرح اجتماعی انبیا و انقلاب نبوت و اهدافش آغاز کردیم و تا ابعاد سه‌گانه‌ی نظام اجتماعی ولایت را از جنبه مردم، ارتباط مردم با قلب جبهه‌ی ایمانی که شخص امام و ولی الله اعظم است توضیح دادیم و در زمینه دیگر که بعد خارجیه اصل ولایت است عدم همبستگی و همجواری با دشمنان راه حق و حقیقت توضیح داده شده است و در ادامه بر اساس این دکترین ولایت تحلیل کردیم که چگونه این انفاق‌ها، این احسان‌ها در این ضیافت حماسی اباعبدالله با محوریت اعتقاد به نور مقدس ولایت و محبت حضرت اباعبدالله و فرزندان طاهرینشان رقم می‌خورد.

نویسنده اثر مغناطیس حسین (ع) اشاره کرد: در فصل آخر پلی زدیم به وقایعی که در روایات ما وجود دارد در خصوص اتفاق‌های پس از استقرار جامعه‌ی مهدوی و حکومت عدل جهانی توسط حضرت بقیه‌الله در جامعه‌ی جهانی و بشری؛ بحث امنیت مردمی، اقتصاد خودگردان مردمی و رفع فقر و تنگ دستی، همگرایی و همیاری ویژه‌ی اجتماعی و اخوت ایمانی، همسانی مردم با هم از جمله سر فصل‌های این مبحث است.

حجت الاسلام عبداللهی گفت: بعد از اینکه این روایات را مرور کردیم، نقش اتفاق‌های اربعین را در تحقق آرزوهای بشر در این حماسه اثبات کردیم که حماسه زیارت اربعین تحقق آرمان‌های بشر در ظهور منجی موعود تمام ادیان و امت‌ها است و هر کسی در پی تعجیل ظهور منجی موعود است یکی از سریع‌ترین راه برای رفع موانع ظهور توسعه‌ی فرهنگ حماسه‌ی زیارت اربعین است.

وی ادامه داد: در این کتاب به عنوان چند مصداق در توسعه‌ی این فرهنگ به سه اتفاق مذهبی در ایران اسلامی و کشور عراق اشاره کردیم که یکی کاروان‌های پیاده روی زیارت امام رضا علیه السلام هم از کشور عراق و هم از کشور ایران و اتفاق‌هایی که در ایام شهادت حضرت رضا علیه السلام در استقرار مواکب و در مسیر مشهد الرضا علیه السلام رقم می‌خورد.

دوم پیاده‌روی نمادین جاماندگان اربعین حسینی در ایران که طبق آمار رسمی سازمان تبلیغات امسال بیش از ششصد شهر کشور با استقرار بیش از هشت هزار و پانصد موکب عزاداری در شهرهای ایران برگزار شد و در آن جمعیت میلیونی حضور داشتند و مدل اربعین حسینی در عراق شبیه سازی شد. اتفاق سوم جشن‌هایی عید غدیر که در بیست و چهار استان در سال جاری برگزار شد. همان مدل همگرایی و ماهیت اجتماعی اربعین حسینی در ایام شادی اهل بیت بین مردم اتفاق افتاد.

نویسنده کتاب مغناطیس حسین (ع) گفت: در انتهای بحث بعد از اینکه اربعین به عنوان پلی برای ظهور و شمه‌ای از جامعه‌ی مهدوی تبیین می‌شود، توصیه‌هایی را به مردم متدین و آزاده جهان اعم از مسلمان و غیرمسلمان داریم. کتاب برای مخاطب عمومی و به عنوان یک خوراک فکری برای عموم زوار اربعین نوشته شده است بنابراین در انتها ما توصیه‌هایی را خطاب به عموم ملل اسلامی و غیراسلامی علاقه‌مند به ظهور منجی و حماسه اربعین مطرح می‌کنیم. یکی از نکات این است که هر کسی به برقراری عدالت برابری، برادری، نوع‌دوستی، همگرای اجتماعی، ایثار و احسان می‌اندیشد در هرجای دنیا باید سفیر فکری و فرهنگی اربعین حسینی باشد و پیش‌بینی کردیم که این حماسه راه تمدنی شکافتن مسیر تاریخ به سمت ظهور منجی است و سال به سال توسعه‌ی کمی و کیفی و خصوصاً فرهنگی و فراجغرافیایی این حماسه‌ی ولایت باعث شود که بشریت با ایده‌ی ظهور منجی و حوادث و و قایع میدانی ظهور منجی آشنا شود و آنها را ملموس‌تر ببیند، بشنود و بچشد تا راه برای رفع موانع ظهور و آماده شدن ذهن‌ها و دل‌ها برای استفاده‌ی کامل و ظاهر از حجت خدا در جهان هموار شود.

وی با استمداد از همه‌ی مبلغین موکب‌ها، ستایشگران، مادحین، شعرا، هنرمندان و اهل اندیشه و فکر برای به جریان انداختن این اندیشه، گفت: حضور ملل اسلامی و غیراسلامی در این پدیده‌ی آخر الزمانی که طبق گفته‌ی بعضی از اساتید بزرگ اخلاق و عرفان راهی به سمت ظهور هست، لازم است.

ما باید خودآگاهانه‌تر در این حماسه شرکت کنیم و با توسعه‌ی این فرهنگ و این اتمسفر اجتماعی لذت زندگی اجتماعی در ذیل سایه‌ی ولی خدا و نظام اجتماعی ولایت را به همه‌ی دنیا بچشانیم.

گفتنی است کتاب مغناطیس حسین علیه‌السلام (تحلیلی بر بزرگ‌ترین اجتماع تاریخی بشر در اربعین براساس دکترین «ولایت») اثر عباس عبداللهی در قطع رقعی، ۱۰۲ صفحه، شمارگان ۳۰۰ نسخه توسط انتشارات پژوهشکده تبلیغ و مطالعات اسلامی باقرالعلوم علیه‌السلام منتشر شده است.