بی-۵۲های آمریکا؛ عاملی برای وحشت سپاه قدس و حشد الشعبی در عراق؟

 بی-۵۲های آمریکا؛ عاملی برای وحشت سپاه قدس و حشد الشعبی در عراق؟

روز جمعه ۳۰ آبان ۱۳۹۹، ۲۰ تن از افسران اسکادران ۲۳ بمب‌افکن نیروی هوایی ایالات متحده، برای انجام پروازی فوری، از پایگاهشان یعنی مینوت (Minot) در ایالت داکوتای شمالی، به پایگاه هوایی العدید در قطر فراخوانده شدند. سپس، خدمه زمینی، چهار فروند بمب‌افکن سنگین بی-۵۲اِچ را برای پرواز آماده کرد. از این تعداد، سه فروند، به پرواز درآمده و پس از ۱۵ ساعت به پایگاه هوایی العدید در قطر رسیدند.

چند ساعت بعد، یکی از سه فروند بی-۵۲اِچ اعزامی، به پایگاه مادر خود بازگشت. دو فروند دیگر اما، جهت انجام ماموریت محوله، در العدید باقی ماندند. اعزام این بمب‌افکن‌ها به منطقه خاورمیانه، در پاسخ به یک حمله راکتی غیر موفقیت‌آمیز شبه نظامیان عراقی، وابسته به سپاه قدس در بغداد، در ۲۷ آبان صورت گرفت.

بر اساس دستور رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا، نیروهای ارتش این کشور، در حال خروج آخرین دسته از نفرات باقیمانده خود در عراق و افغانستان هستند.

در حال حاضر، نیروهای مسلح ایالات متحده، کمترین تعداد از هواپیماهای جنگنده و بمب‌افکن خود را در منطقه خاورمیانه مستقر دارند.

"از این تعداد، سه فروند، به پرواز درآمده و پس از ۱۵ ساعت به پایگاه هوایی العدید در قطر رسیدند.چند ساعت بعد، یکی از سه فروند بی-۵۲اِچ اعزامی، به پایگاه مادر خود بازگشت"کاهش شدید نیروهای نظامی آمریکا در منطقه و خروج آخرین ناو هواپیمابر ایالات متحده از منطقه ناوگان پنجم نیروی دریایی ایالات متحده آمریکا در آبان ماه، سبب شد بار دیگر حملات راکتی شبه نظامیان وابسته به سپاه قدس، پس از سه ماه توقف از سر گرفته شود.

اکنون نیروی هوایی آمریکا ۱۸ فروند جنگنده بمب‌افکن ضربتی اف-۱۵ئی، ۳۲ فروند جنگنده سرکوبگر پدافند هوایی اف-۱۶سی جِی و دو فروند بمب‌افکن سنگین و راهبردی بی-۵۲اِچ در پایگاه‌های هوایی العدید در قطر، الظفره در امارات متحده عربی و شاهزاده سلطان در عربستان مستقر دارد.

کاهش هواپیماهای جنگنده و بمب‌افکن آمریکا در منطقه خاورمیانه

نیروی هوایی ایالات متحده، همچون سپاه تفنگداران دریایی و نیروی دریایی این کشور، تعداد قابل توجهی جنگنده رهگیر و جنگنده‌های چند‌منظوره خود را به منطقه خاورمیانه اعزام کرده بود. این اقدام در پی حوادثی که در منطقه رخ داد، اهمیت پیدا کرد. حمله موشکی و پهپادی به تاسیسات نفتی آرامکو در بقیق و خوریس در عربستان در ۲۳ شهریور ۱۳۹۸ و حملات شبه‌نظامیان وابسته به سپاه قدس، به اماکن دیپلماتیک ایالات متحده، در آخرین روزهای سال گذشته میلادی از آن جمله‌‌اند. پس از کشته‌شدن فرمانده سپاه قدس، قاسم سلیمانی، در کنار فرودگاه بین‌المللی بغداد در ۱۳ دی ۱۳۹۸، خطرات ناشی از عملیات‌های تلافی‌جویانه سپاه قدس نیز قوت گرفته‌ بود.

با کاهش فعالیت‌های خصمانه سپاه قدس و شبه‌نظامیان وابسته به آن علیه پایگاه‌ها و اماکن مورد استفاده نیروهای آمریکایی و همچنین کاهش نیروهای نظامی آمریکایی در خاورمیانه با دستور دولت دونالد ترامپ، برای کسب محبوبیت در میان مردم آمریکا، تعداد قابل توجهی از هواپیماهای جنگنده و بمب‌افکن نیروی هوایی و دریایی ایالات متحده، در مهرماه سال جاری از منطقه خاورمیانه خارج شدند.

مهم‌ترین آنها، دوازده فروند جنگنده بمب‌افکن رادارگریز اف-۳۵آ از اسکادران ۴۲۱ شکاری نیروی هوایی آمریکا بودند که در هفته آخر مهرماه سال جاری، پایگاه الظفره را در امارات ترک کرده و پس از حدود شش ماه به پایگاه مادر خود یعنی هیل (Hill) در ایالت یوتا بازگشتند.

همچنین پیش از بازگشت جنگنده‌های اف-۳۵آ، در ۱۲ مهر ۱۳۹۹، تعداد دوازده فروند جنگنده برتر هوایی اف-۱۵سی از اسکادران ۴۴ شکاری نیروی هوایی آمریکا، که از اردیبهشت ماه سال جاری در پایگاه شاهزاده سلطان در عربستان سعودی مستقر بودند، پس از شش ماه ماموریت، به پایگاه مادرشان، یعنی کادِنا در ژاپن بازگشتند.

دو فروند از این جنگنده‌ها در ۲ مرداد ۱۳۹۹ به رهگیری یک فروند ایرباس آ۳۱۰-۳۰۴ شرکت هوایی ماهان در حین پرواز بر فراز پایگاه التنف رفته بودند.

علاوه بر نیروی هوایی ایالات متحده، نیروی دریایی این کشور نیز، ناوها و نفرات اعزامی خود به منطقه، تحت نظارت ناوگان پنجم را کاهش داد. این کاهش، شامل ۴۸ فروند جنگنده و هواپیمای جنگ الکترونیک اعزامی با ناو هواپیمابر یواس‌اس نیمیتز (USS Nimitz) شده است. با خروج این ناو هواپیمابر و همچنین ناوهای محافظش از خلیج فارس در تاریخ ۱۹ آبان ۱۳۹۹ و حرکتش به سمت شمال دریای عرب، هیچ ناو هواپیمابر دیگری جای آن را در منطقه نگرفته است. برنامه‌ای برای جایگزین کردن آن نیز در هفته‌های آینده وجود ندارد.

اعزام شکارچیان سامانه‌های پدافندی به خاورمیانه

نیروی هوایی ایالات متحده، در ۱۶ الی ۲۴ مهر ۱۳۹۹، تعداد ۱۸ فروند جنگنده بمب‌افکن ضربتی اف-۱۵ئی، متعلق به اسکادران ۴۹۴ شکاری را پس از پایان ماموریتشان، از پایگاه العدید در قطر خارج کرد و به پایگاه مادرشان یعنی لِیکِنهیث (Lakenheath) در انگلستان بازگرداند.

با توجه به اهمیت این جنگنده‌ها در پشتیبانی از ماموریت‌های هوایی علیه داعش در جریان عملیات «عزم راسخ» (Inherent Resolve)، آنها بدون جایگزین نماندند. چند روز پیش از بازگشت جنگنده‌های اسکادران ۴۹۴ شکاری، تعداد ۱۸ فروند اف-۱۵ئی دیگر، از اسکادران۳۹۱ شکاری، از پایگاه هوایی ماونتن هووم (Mountain Home) از ایالت آیداهو به پایگاه هوایی الظفره در امارات منتقل شدند.

"علاوه بر نیروی هوایی ایالات متحده، نیروی دریایی این کشور نیز، ناوها و نفرات اعزامی خود به منطقه، تحت نظارت ناوگان پنجم را کاهش داد"

درحالی که جنگنده بمب‌افکن‌های ضربتی اف-۱۵ئی، با نمونه‌های مشابه خود جایگزین شدند، اما جنگنده‌های برتر هوایی اف-۱۵سی و جنگنده‌های رادارگریز اف-۳۵آ نیروی هوایی آمریکا که در منطقه خاورمیانه مستقر بودند، پس از بازگشت به پایگاه‌های مادرشان، هیچ جایگزین مشابهی در پایگاه‌های الظفره، العدید و شاهزاده سلطان پیدا نکردند.

علت این مسئله می‌تواند تغییر راهبرد و دکترین رزمی فرماندهی مرکزی ارتش ایالات متحده، از انجام حملات عمقی محدود در خاک ایران، در صورت بروز درگیری نظامی، به انجام حملات ضد اهداف واقع‌شده در حاشیه خلیج فارس، تنگه هرمز و دریای عمان باشد.

آنچه جای اف-۱۵سی و اف-۳۵آ ها را گرفت، تعداد ۳۶ فروند جنگنده چندمنظوره اف-۱۶سی جِی، با قابلیت سرکوب پدافند هوایی دشمن بود. ۱۸ فروند نخست این جنگنده‌ها، متعلق به اسکادران ۷۷ شکاری از پایگاه هوایی شاو، ۱۸ مهرماه به پایگاه شاهزاده سلطان در عربستان سعودی اعزام شدند. ۲۲ آبان، ۱۸ فروند دوم از اسکادران۴۸۰ شکاری، از پایگاه هوایی اسپانگدالِم در آلمان به پایگاه الظفره اعزام شدند.

اف-۱۶سی جِی (F-16CJ)‌ های اعزامی به پایگاه‌های الظفره و شاهزاده سلطان، علاوه بر شرکت در ماموریت‌های بمباران نقطه‌ای داعش در پشتیبانی از ماموریت‌های عملیات «عزم راسخ»، در صورت لزوم توانایی شرکت در عملیات‌های هوا به سطح علیه شبه نظامیان وابسته به سپاه قدس در عراق را دارند. اما آن‌چیزی که آنها را از جنگنده‌های دیگر متمایز می‌کند قابلیت انجام ماموریت‌های سرکوب و نابودی پدافند دشمن است که با استفاده از موشک‌های ضد اهداف راداری اِی‌جی‌اِم-۸۸بی هارم (AGM-88B HARM) صورت می‌گیرد. با توجه به عدم حضور جنگنده‌های رادارگریز اف-۳۵آ در منطقه خاورمیانه، این جنگنده‌ها با سرکوب پدافند هوایی ایران، می‌توانند اف-۱۵ئی‌ها را در حین هرگونه حمله هوایی محدود به پایگاه‌های نیروی دریایی سپاه در جنوب ایران محافظت کنند.

اعزام بمب‌افکن‌های سنگین بی-۵۲اِچ

در ساعات پایانی ۲۷ آبان، ۹ راکت ۱۲۲ میلیمتری از نوع آرش۱، ساخت صنایع مهمات‌سازی ایران، از سوی شبه نظامیان وابسته به سپاه قدس، به سمت منطقه سبز بغداد شلیک شد.

گرچه هیچ‌یک از این راکت‌ها به سفارت آمریکا برخورد نکرد اما باعث مرگ غیرنظامیان شامل یک کودک شد. این راکت‌پرانی، زنگ خطری بود برای دولت آمریکا. این موضوع، پنتاگون را بر آن داشت تا با اعزام بمب‌افکن‌های سنگین بی-۵۲اِچ، ضمن ایجاد رعب و وحشت در میان سران رژیم جمهوری اسلامی، توان رزمی خود را برای هرگونه عملیات نظامی علیه شبه نظامیان وابسته به سپاه قدس در عراق نشان دهند. آنها همچنین در نظر داشتند از بروز حملات مشابه به سفارت آمریکا و نیروهای نظامی این کشور در حین خروج از عراق جلوگیری کنند.

از ۳۰ آبان، دو فروند بی-۵۲اِچ از اسکادران ۲۳ بمب‌افکن نیروی هوایی آمریکا، در پایگاه العدید در قطر مستقر هستند. علاوه بر آنها، دو فروند دیگر در آنجا ذخیره شده‌آند تا در صورت بروز هرگونه نقص فنی و یا سانحه برای دو فروند موجود در قطر، به جزیره دیگو گارسیا اعزام شوند.

"این کاهش، شامل ۴۸ فروند جنگنده و هواپیمای جنگ الکترونیک اعزامی با ناو هواپیمابر یواس‌اس نیمیتز (USS Nimitz) شده است"

پیشتر در اردیبهشت ۱۳۹۸، به منظور ایجاد رعب و وحشت در میان سران جمهوری اسلامی و وادار کردن آنها به مذاکره با دولت ترامپ برای رسیدن به یک توافق هسته‌ای جدید، جان بولتون، مشاور امنیت ملی آمریکا، پیشنهاد اعزام بمب‌افکن‌های بی-۵۲اِچ و همچنین ناو هواپیمابر آبراهام لینکلن را به خاورمیانه داد. این پیشنهاد مورد تایید دونالد ترامپ واقع شد.

در ۱۹ اردیبهشت ماه آن سال، تعداد چهار فروند از این بمب‌افکن‌ها، متعلق به اسکادران ۹۶ بمب‌افکن از پایگاه هوایی بارکسدال (Barksdale) به پایگاه هوایی العدید در قطر اعزام شدند. این اقدام اما بیش از آنکه باعث ترس در میان سران رژیم تهران شوند، واکنش خصمانه آنها را در پی داشت. حملات سپاه پاسداران به کشتی‌های تجاری و نفت‌کش‌ها در دریای عمان، در نتیجه آن است.

دومین اعزام بمب‌افکن‌های بی-۵۲اِچ، جهت مقابله با خطرات احتمالی ناشی از اقدامات تهاجمی سپاه پاسداران، اینبار با تصمیم مستقیم شخص دونالد ترامپ و بدون خبرسازی و بزرگ‌نمایی در دی ماه ۱۳۹۸، چند روز پس از ترور قاسم سلیمانی صورت گرفت.

شش بمب‌افکن بی-۵۲اچ به جای اعزام به قطر، به پایگاه هوایی دیگو گارسیا در اقیانوس هند منتقل شدند تا از گزند موشک‌های بالستیک نیروی هوافضای سپاه بر روی زمین در امان باشند. تنها یک روز پس از اعزام آنها به دیگو گارسیا، نیروی هوافضای سپاه پاسداران، عملیات «شهید سلیمانی» را اجرا کرد که در جریان آن دوازده موشک بالستیک به پایگاه هوایی عین‌الاسد در عراق شلیک شد.

به‌علت مطلع شدن مقامات عراقی از سوی مقامات تهران، پیش از انجام عملیات، نیروهای آمریکایی موفق به تخلیه نفرات و تجهیزات با ارزش خود قبل از برخورد موشک‌ها شدند.

دو فروند بی-۵۲ اعزامی به خاورمیانه، به‌طور قطع به علت کم‌تعداد بودن، نخواهند توانست امکان انجام تهاجم گسترده آمریکا به خاک ایران را، در صورت انجام اقدامات خصمانه سپاه، فراهم کنند. این دو فروند اما می‌توانند در صورت بروز درگیری با شبه‌نظامیان حشد الشعبی وابسته به سپاه قدس، در عملیات‌های هوایی تلافی‌جویانه علیه آنها موثر واقع شوند. حتی در صورت درگیری نظامی مستقیم اما محدود با ایران، این بمب‌افکن‌ها می‌توانند برای شلیک موشک‌های کروز هواپرتاب علیه اهداف غیر محافظت شده موثر وقع شوند.
بابک تقوایی کارشناس نظامی و دفاعی/ ایندیپندنت فارسی

 
فیلمها و خبرهای بیشتر در کانال تلگرام پیک ایران