نابودی جنگل‌های جهان در سال ۲۰۲۰ شتاب گرفت

رادیو زمانه

رادیو زمانه - ۱۱ فروردین ۱۴۰۰

روند نابودی جنگل‌های جهان سال گذشته شتاب بیشتری گرفت به طوری‌که دستکم ۴۲ هزار کلیومتر مربع از پوشش گیاهی جنگل‌های استوایی نابود شده است.

براساس اطلاعات جمع‌آوری شده توسط دانشگاه مریلند و دیده‌بان جنگل‌ها، میزان نابودی درختان جنگل‌ها در سال گذشته بسیار بیشتر از متوسط سالانه طی ۲۰ سال گذشته بود.

بخش عمده‌ درختان نابودشده در مناطقی با آب و هوای مرطوب استوایی قرار داشتند. از جمله این مناطق می‌توان به بخش‌هایی از جنگل‌های آمازون، کنگو و جنوب شرق‌‌ آسیا اشاره کرد.

این جنگل‌ها از این جهت اهمیت ویژه‌ای دارند که آب و هوایی جهانی را تنظیم کرده و اکوسیستم غیر قابل جایگزینی دارند.

بر اساس آمارهای جدید، از دست رفتن ۴۲ هزار کیلومتر مربع پوشش درختی این جنگل‌ها اثری معادل انتشارگاز دی‌اکسید کربن ۵۷۵ میلیون خودرو در عرض یکسال دارد.

مساحت جنگل‌های استوایی نابود شده در سال ۲۰۲۰ معادل مساحت کشور هلند است.

مناطق جنگلی برزیل با حدود ۱ میلیون و ۷۰۰ هزار هکتار، بیش از سایر مناطق نابود شده‌اند. آتش سوزی در آمازون در سال گذشته با نرخ بیشتری صورت گرفت، این در حالی است که دولت برزیل روشن کردن آتش در جنگل‌های آمازون را ممنوع کرده و برای اعمال این قانون سربازانی را به منطقه اعزام می‌کند. با وجود آن‌که برزیل شاهد یک دوره نسبتا طولانی در بهبود روند نابودی جنگل‌ها بود اما در دوره ریاست جمهوری خاویر بولسونارو جنگل‌زدایی در برزیل افزایش قابل توجهی داشته است.

فرنسیس سیمور، پژوهشگر ارشد در «انستیتو منابع جهانی» می‌گوید:«برزیل دستاوردهای عظیمی در زمینه کاهش جنگل‌زدایی داشت، اما اکنون ما شاهد از دست رفتن آن موفقیت‌ها هستیم، و این مساله ناامید کننده و غم‌انگیز است.»

در حالیکه اغلب توجه‌ها بر روی منطقه آمازون تمرکز است، دانشمندان نسبت به منطقه حفاظت شده « پانتانال» برزیل نیز ابراز نگرانی می‌کنند. پانتانال بزرگترین تالاب استوایی جهان است و حدود یک سوم آن سال گذشته طعمه حریق شده است. اثرات آتش سوزی بر روی تنوع زیستی این منطقه بسیار ناگوار بوده است.

طلوع آفتاب در پانتانال، بزرگترین تالاب استوایی جهان (عکس از شاتراستاک)

بخش عمده این آتش سوزی‌ها بدست مردمی که زمین‌های کشاورزی را در اختیار دارند شروع شده، اما این منطقه شاهد بدترین خشکسالی در چهل سال گذشته نیز بوده و بسیاری از آتش سوزی‌ها بدلیل این خشکسالی از کنترل خارج شده است.

"پانتانال بزرگترین تالاب استوایی جهان است و حدود یک سوم آن سال گذشته طعمه حریق شده است"مناطقی که سوخته‌اند تا ده‌ها سال دیگر به وضع قبلی خود بازنخواهند گشت.

جنگل زدایی در اندونزی اما روند نزولی داشته است، و برای نخستین بار، سال گذشته جنگل‌‌های اندونزی از فهرست سه کشوری که بیشترین نابودی جنگل‌ها را داشته اند خارج شدند. بهبود وضعیت جنگل‌ها در اندونزی مدیون ممنوعیت‌های دولتی در قطع درختان، تغییر کاربری پوده‌زارها به زمین کشاورزی و محدودیت در صدور جواز مجتمع‌های کشاورزی تولید روغن نخل است.

در مالزی نیز که از سال‌های دهه ۱۹۷۰ به این سو یک سوم جنگل‌هایش را از دست داده به مدد قوانین سختگیرانه در قطع درختان وضعیت رو به بهبود است.

در همین حال کشورهای ثروتمند دربرابر نابودی جنگل‌ها و درختان ایمن نبوده اند. در آلمان در سال ۲۰۲۰ میزان از بین رفتن جنگل ها سه برابر سال ۲۰۱۸ بود. دلیل اصلی افزایش نابودی درختان در آلمان وجود «سوسک‌های پوسته نشین» بر روی درختان است که آنها را نسبت به هوای خشک و داغی که ثمره گرمایش زمین است آسیب‌پذیرتر می‌کنند.

در استرالیا وضع از آلمان هم بدتر است و طی دو سال گذشته روند از دست رفتن درختان جنگلی ۹ برابر شده است، دراسترالیا دلیل عمده جنگل‌زدایی هوای غیر معمول، تغییرات اقلیمی و آتش‌سوزی جنگل هاست.

امروز کره زمین بیش از هر زمانی با خطر انقراض گسترده حیوانات و گرمایش زمین و بیماری‌های همه‌گیر روبرو است و نجات جنگل‌های استوایی که ریه‌های کره زمین به حساب می آیند می توانند عاملی مهم در مبارزه با تغییرات اقلیمی باشد.