روایت پرماجرای یک لوح اساطیری: «رویای گیلگمش» به عراق باز می‌گردد

روایت پرماجرای یک لوح اساطیری: «رویای گیلگمش» به عراق باز می‌گردد۲ ساعت پیش

منبع تصویر،

US IMMIGRATION AND CUSTOMS ENFORCEMENT

توضیح تصویر،

مقامات آمریکایی گفته‌اند که لوح «رویای گیلگمش» به آمریکا قاچاق شده بود

روز پنجشنبه آمریکا یک لوح گلی باستانی شامل بخشی از داستان موجودی نیمه الهی و فوق بشری را به عراق باز می‌گرداند.

این متن دینی ۳۶۰۰ ساله که به لوح «رویای گیلگمش» معروف است شامل بخشی از شعر سومری حماسه گیلگمش است. حماسه گیگمش یکی از قدیمی‌ترین آثار ادبی جهان است.

در جریان جنگ خلیج فارس در سال ۱۹۹۱ افرادی این لوح را از موزه عراق به غارت بردند.

طی ۳۰ سال گذشته، این اثر باستانی به شکل قاچاق و با اسناد جعلی بارها از کشورهای متعددی عبور کرد تا دو سال پیش در موزه‌ای در نزدیکی واشنگتن به نمایش گذاشته شد.

اما روز پنجشنبه در مراسمی در موسسه اسمیتسونین در واشنگتن رسما تحویل دولت عراق می‌شود تا سفر جدید و نهایی خود را به سرزمین مادری آغاز کند.

منبع تصویر،

Getty Images

توضیح تصویر،

در ماه اوت، وزارت فرهنگ عراق اعلام کرد که در اقدامی کم‌سابقه، آمریکا روند بازگرداندن ۱۷ هزار قطعه باستانی و باارزش را به عراق آغاز کرده است

شعری حماسی

حماسه گیلگمش به عنوان کهن‌ترین شعر حماسی جهان شناخته شده و بخش‌هایی از آن در کتاب مقدس یهودیان انعکاس یافته است.

"این متن دینی ۳۶۰۰ ساله که به لوح «رویای گیلگمش» معروف است شامل بخشی از شعر سومری حماسه گیلگمش است"

این لوح به زبان آکادی و به خط میخی روی لوحی سفالی نوشته شده است. این شیوه نگارش روی لوح خاک رس در هزاران سال پیش در منطقه بین‌النهرین مورد استفاده قرار داشت.

در سال ۱۸۳۵ کاوشگران دوازده لوح حاوی متن این حماسه را در کتابخانه آشور بانیپال، پادشاه باستانی آشور در شمال عراق کشف کردند و توانستند متن آن را بخوانند.

این حماسه حول ماجراهای گیلگمش، پادشاه اوروک - منطقه‌ای در جنوب عراق امروزی - شکل می‌گیرد. گلیگمش یک پادشاه واقعی بود که بین سال‌های ۲۸۰۰ تا ۲۵۰۰ پیش از میلاد بر این منطقه حکمرانی می‌کرد.

در این داستان گفته شده که شاه گیلگمش موجودی نیمه خدایی با قدرتی فوق بشری بوده که آن را از مادر به ارث برده بود.

شاه با همراهی دستیار خود، که حیوانات او را پرورش داده بودند، گاو آسمانی را که تجسم خشونت خدایان بود کشت و کوشید راز زندگی جاودانه را کشف کند.

در ماجرایی دیگر، او به عمق دریا شنا میکند تا گیاهی را که عمر جاودانه می‌بخشید به دست آورد، اما هنگام بازگشت، یک مار این گیاه را از او می رباید.

لوح «رویای گیلگمش» بخشی از این حماسه را بازگو می‌کند که در آن قهرمان داستان رویاهای خود را برای مادرش شرح می‌دهد و مادر در تعبیر این خواب می‌گوید که به زودی یک دوست و همراه جدید خواهد یافت.

مادر در مورد این همراه جدید می‌گوید: «قدرتش به اندازه تکه‌ای از سنگ نیرومند آسمان است ... و چون او را ببینی، قلبت خواهد خندید.»

در ستون دیگری از لوح، زنی دوست گیلگمش را به چادر چوپانان می‌برد تا در آنجا با زنی همخوابه شود.

"حماسه گیگمش یکی از قدیمی‌ترین آثار ادبی جهان است.در جریان جنگ خلیج فارس در سال ۱۹۹۱ افرادی این لوح را از موزه عراق به غارت بردند"

غارت اثر

در زمان جنگ خلیج فارس در سال ۱۹۹۱، لوح رویای گیلگمش از موزه‌ای در عراق به سرقت رفت.

در مورد آنچه بعدا برای این اثر روی داد اطلاعات چندانی در دست نیست. تا سال ۲۰۰۳ که یک فروشنده آثار عتیقه آن را که پوشیده از غبار بود از یک فروشنده سکه در لندن خرید.

خریدار این لوح - که تقریبا به اندازه یک آیفون است - آن را با پست بین‌المللی و بدون اعلام رسمی محتوای بسته به عنوان یک اثر عتیقه به آمریکا فرستاد.

در ایالات متحده یک کارشناس خط میخی آن را به عنوان بخشی از حماسه گیلگمش تشخیص داد.

در سال ۲۰۰۷، خریدار قبلی آن را به خریدار دیگری فروخت و نامه‌ای غیرواقعی به او داد به این مضمون که این لوح را در سال ۱۹۸۱ همراه با مقادیری آثار برنزی در یک جعبه قدیمی خریداری کرده است.

این نوشته چند بار در حراج در کشورهای مختلف دست به دست شد تا اینکه در سال ۲۰۱۴ شرکت «هابی لابی» که شرکتی با اخلاقیات مسیحی و فعال در زمینه خرید و فروش آثار هنری و دستی است، آن را به طور خصوصی خرید.

این شرکت بیش از یک میلیون و ۶۷۰ هزار دلار برای خرید این لوح پرداخت و آن را به طور آشکار در «موزه انجیل» متعلق به این شرکت در واشنگتن به نمایش گذاشت.

منبع تصویر،

MUSEUM OF THE BIBLE

توضیح تصویر،

موزه انجیل آخرین محل نگهداری لوح بود و «رویای گیلگمش» از آنجا به عراق باز می‌گردد

مناقشه

در سال ۲۰۱۷ ، شرکت «هابی لابی» به خاطر برچسب گذاری اشتباه بر هزاران اثر هنری عراقی که توسط موزه شرکت خریداری شده بود، میلیون‌ها دلار جریمه شد.

این آثار از طریق امارات متحده عربی و اسرائیل به ایالات متحده قاچاق شده بودند. در حالیکه روی برچسب جعلی بسته‌بندی آنها نوشته شده بود که حاوی «کاشی و سرامیک» هستند.

«هابی لابی» در آن زمان در بیانیه‌ای اعلام کرد از آنجا که در زمینه خرید این نوع اقلام تجربه قبلی نداشته و پیچیدگی این نوع خریدها را درک نمی‌کرده «مرتکب اشتباهات تاسف آوری» شده است.

در همان سال، سرپرست موزه انجیل متعلق به شرکت «هابی لابی» به تحقیق در مورد منشاء لوح «رویای گیلگمش» پرداخت و به دولت عراق اطلاع داد که این لوح را در اختیار دارد.

با طرح شک و تردید در مورد مبدا این لوح، موزه انجیل علیه موسسه حراجی کریستی که ترتیب فروش آن را داده بود، شکایت کرد و گفت که کریستی اطلاعات نادرستی را در مورد این لوح در اختیار هابی لابی قرار داده است. موسسه کریستی هرگونه اطلاع از ورود غیرقانونی ای لوح را تکذیب می‌کند.

"طی ۳۰ سال گذشته، این اثر باستانی به شکل قاچاق و با اسناد جعلی بارها از کشورهای متعددی عبور کرد تا دو سال پیش در موزه‌ای در نزدیکی واشنگتن به نمایش گذاشته شد"

بازگشت

این لوح در سال ۲۰۱۹ توسط ماموران آمریکایی در موزه انجیل شناسایی شد و در ماه ژوئیه یک قاضی فدرال آمریکا دستور بازگشت آن به عراق صادر را کرد.

این لوح یکی از ۱۷ هزار اثر باستانی غارت شده از عراق است که ایالات متحده موافقت کرده آنها را به عراق تحویل دهد.

آدری آزولای، مدیرکل سازمان فرهنگی سازمان ملل متحد - یونسکو - در واکنش به این موضوع گفت: «با بازگرداندن این اشیاء که به شکلی غیرقانونی معامله شده، مقامات ایالات متحده و عراق امکان آن را به مردم عراق می‌دهند تا دوباره با صفحه‌ای از تاریخ خود ارتباط برقرار کنند.»

او افزود: «بازگشت این اثر به محل اولیه آن یک پیروزی بزرگ برای کسانی است که میراث ملت‌ها را مثله می‌کنند و سپس عواید آن را برای ترویج خشونت و تامین تروریسم به کار می‌برند.»

این لوح پس از ورود به عراق، در موزه ملی در بغداد به نمایش گذاشته می‌شود تا رویاهای شاه گیلگمش، پادشاه اسطوره‌ای، در کنار خانه اصلی او حفظ شود.