دوراهی طبیعت و معیشت دربهشت پرندگان/آشوراده از غربت رهایی می‌یابد

خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها- اعظم محبی: سال‌ها است که طرح گردشگری جزیره آشوراده، تنها جزیره دریای خزر و یکی از ظرفیت‌های بی بدیل گردشگری کشور به عنوان مطالبه عمومی مردم مطرح است.

مسئولان مختلف استانی و کشوری بارها از حل مشکلات این طرح سخن به میان آورده ولی با این وجود تاکنون گره این طرح گشوده نشده است.

جزیره آشوراده در دو کیلومتری غرب بندرترکمن واقع شده و به عنوان یکی از مناطق حائز اهمیت پناهگاه حیات وحش میانکاله محسوب می‌شود و علاوه بر بهره مندی از رویشگاه‌های منحصر به فرد، آثار تاریخی و سواحل ماسه‌ای، همه ساله میزبان هزاران قطعه پرنده مهاجر از گونه‌های مختلف است که سبب شده «بهشت پرندگان آبزی» کشور لقب بگیرد.

از ابتدای دهه ۸۰ مقرر شده بود طرح بوم گردی در حدود ۳۸۰ هکتار از اراضی آشوراده عملیاتی شود که به دلیل حساسیت‌های موجود و البته دغدغه علاقه مندان به محیط زیست، مساحت آن به یک دهم طرح بدوی رسید و طبق مجوزهای صادره از سوی محیط زیست قرار شد طرح گردشگری و بوم گردی آشوراده در دو بخش آشوراده و بندرترکمن اجرایی شود.

بر این اساس مقرر شد تأسیسات و بناهای پشتیبان در ساحل بندرترکمن و فعالیت‌های بوم گردی و طبیعت گردی در داخل جزیره عملیاتی شود اما در ادامه مسیر، شورای عالی معماری و شهرسازی با برخی مواردی که در مجوز منظور شده بود، مخالفت کرد. از سوی دیگر با شکایت برخی از علاقمندان به طبیعت مراجع قضائی دستور به تعطیلی بخشی از این پروژه دادند.

بازدید رئیس جمهور از آشوراده

در سفر هفته گذشته رئیس جمهور به گلستان هم این پروژه به عنوان یکی از مهم‌ترین خواسته‌های مردم و مدیران مطرح شد. رئیس دولت سیزدهم از تنها جزیره ایرانی دریای خزر بازدید کرد و حضور وی، امیدها را برای حل چالش‌های فراروی این طرح بزرگ بیشتر کرد.

حجت الاسلام رئیسی در بازدید از این جزیره عنوان کرد که برخی ساز و کارهای اداری و تعلل بین دستگاهی موجب اجرا نشدن این پروژه شده است.

پس از آن، رئیس جمهور در جلسه هیأت دولت (۱۵ اسفندماه) به نهادهای متولی دستور داد تا ظرف مدت ۱۰ روز مشکلات و چالش‌های فراروی این طرح را احصا کرده و برای آن چاره‌اندیشی کنند.

علی سلاجقه، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست هم در خصوص طرح گردشگری آشوراده، از دستگاه‌های اجرایی کشور به ویژه وزارت نیرو، وزارت راه و شهرسازی و وزارت جهاد کشاورزی خواست تا هر چه سریع‌تر با رعایت همه مسائل محیط زیستی نسبت به اجرای این طرح وارد عمل شوند.

حضور بی نظارت تخریب ایجاد می‌کند

یکی از مهم‌ترین چالش‌های فراروی این طرح، مسائل زیست محیطی است که باید با درنظر گرفتن تمامی الزامات آن انجام شود موضوعی که نماینده ولی فقیه گلستان در خطبه‌های نماز جمعه گرگان به اشاره کرد.

هر حضوری در طبیعت تخریب نیست بلکه حضور بی ضابطه و بی نظارت خسارت به همراه دارد یک استاد دانشگاه در این خصوص به خبرنگار مهر گفت: ورود جدی به صنعت گردشگری طبیعی نیازمند زیرساخت و سرمایه گذاری گسترده است که نبود این پیش شرط‌ها سبب شده تا به ظرفیت‌های طبیعی و اقتصاد اکوتوریسم توجه چندانی نشود.

محمدرضا ملاعباسی افزود: در بسیاری از کشورها، گردشگری طبیعی شاکله اصلی اقتصاد ملی را تشکیل می‌دهد در حالی که در کشور ما و علی رغم پتانسیل‌های فراوان، این حوزه راکد مانده است.

وی بیان کرد: بررسی شواهد عینی از سایر کشورها بیانگر آن است که اعمال مدیریت‌های بسته و حفاظتی مطلق از طبیعت در دوره کنونی زندگی بشر، ثمربخش نیست؛ یعنی اگر قرار بر حفاظت از منطقه‌ای است باید حضور بومیان و ذی‌نفعان به طور واقعی در مدیریت پیش بینی شود.

ملاعباسی گفت: در مدیریت پناهگاه حیات وحش میانکاله و به طور خاص آشوراده، باید به جنبه‌های اکوتوریسم منطقه توجه ویژه‌تری کرد و اگر بتوانیم براساس زون بندی صحیح و براساس برد اکولوژیکی منطقه، امکان میزبانی از گردشگران را فراهم کنیم، زمینه اعتلای منطقه را فراهم می‌کنیم.

وی با تأکید بر اینکه باید همه ضوابط زیست محیطی در خصوص طرح گردشگری آشوراده لحاظ شود، بیان کرد: هر حضوری تخریب نیست، بلکه حضور بدون نظارت و بدون برنامه خسارت خلق می‌کند و در آشوراده، صرف حضور طبیعت گردها و فعالیت بومگردی ها موجب زیان به بوم سازگان منطقه نمی‌شود بلکه اگر نظارت نشود، آسیب زا خواهد بود.

اما طبق گفته کارشناسان اجرای طرح گردشگری آشوراده نیازمند احیای خلیج گرگان بوده و نباید از این نکته مهم غافل شد. جزیره آشوراده هنگامی می‌تواند موجب جذب گردشگر باشد که یک جزیره باقی بماند و اگر خلیج گرگان خشک و یا باتلاقی شود، جزیره جذابیت‌های اصلی خود را از دست خواهد داد.

طرح گردشگری آشوراده در گرو احیای خلیج است

معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری گلستان هم در این خصوص به خبرنگار مهر گفت: رئیس جمهور با بازدید از خلیج گرگان و جزیره آشوراده دو دستور ویژه در این باره داد؛ نخست آنکه لایروبی کانال‌های منتهی به خلیج باید با فوریت آغاز شود و در مورد آشوراده هم بیان شد که حوزه وزارت راه و شهرسازی ظرف ۱۰ روز با رعایت ملاحظات زیست محیطی موضوع را تعیین تکلیف و مجدداً بررسی کند.

عفت همدم افزود: روز بعد از سفر رئیس جمهور نمایندگانی از وزارت راه و شهرسازی و برنامه و بودجه در استان حضور یافته و تیم‌های اجرایی هم طرح را بررسی کردند.

وی گفت: روز سه‌شنبه (۱۷ اسفند) جلسه‌ای با معاون اجرایی رئیس‌جمهور و با حضور دستگاه‌های متولی برگزار و دستوراتی در مورد خلیج گرگان صادر شده که امیدواریم ظرف چند روز آینده وارد فاز اجرایی شود.

همدم تاکید کرد: به دلیل اینکه یکی از موضوعات طرح گردشگری آشوراده، احیای خلیج است و عملاً اگر نتوانیم آن را احیا کنیم گردشگری آشوراده هم بی فایده است لذا این موضوع به صورت جدی دنبال می‌شود.

وی درباره چالش طرح هم توضیح داد که اختلافی بین شورای عالی معماری و شهرسازی و سازمان حفاظت محیط زیست مطرح بود که در این خصوص مقرر شده هفته آینده جلسه شورای عالی معماری و شهرسازی با حضور وزرای مرتبط برگزار شود و طرح گردشگری با رعایت ضوابط زیست محیطی و مجوزهایی که در سال ۹۶ صادر و ابلاغ شده مجدداً بررسی و موانع اجرایی برطرف شود.

همدم بیان کرد: مجری طرح سازمان همیاری شهرداری‌ها بوده که در سال ۹۷ انتخاب شد که امیدواریم خود این دستگاه یا با انتخاب سرمایه‌گذار، برابر با قوانین و مقررات و با رعایت تمامی مسائل کار را آغاز کند.

مطالعات تکمیلی نیاز است

طبق گفته وی این طرح شامل دو بخش است که یک مرحله در آشوراده و دیگری در سایت پشتیبان به مساحت ۵۳۸ هکتار در ساحل اجرا خواهد شد که مطالعات فاز صفر آن انجام شده و برای اجرا نیاز به مطالعات تکمیلی دارد.

همدم با بیان اینکه در جلسه شورای عالی معماری فاز صفر آن را هم ارائه می‌کنیم تا تصمیم نهایی برای آن اخذ شود، گفت: در داخل جزیره هم مطالعات فاز صفر و یک را آغاز کرده‌ایم و برای اجرایی شدن نیازمند مطالعات فاز دو است.

وی افزود: عملیات نقشه برداری، پیاده کردن نقشه در جزیره را هم در دست اقدام داریم که هر چه سریع‌تر در جزیره جانمایی و بعد عملیات اجرایی و آزمایشات ژئوتکنیک انجام شود.

موانع طرح برطرف شود

نماینده مردم گرگان و آق قلا در مجلس شورای اسلامی هم به خبرنگار مهر گفت: طرح گردشگری آشوراده مشکلاتی داشت که با دستور رئیس جمهور جلسه‌ای با حضور سازمان‌های مربوط برگزار و مشکلات و موانع مطرح شد.

غلامرضا منتظری افزود: تصمیم رئیس‌جمهور بر این بود که باید موانع برطرف و طرح فعال شود.

وی از برگزاری جلسات پیگیری با حضور معاون رئیس جمهور و استاندار گلستان و سایر مسئولان خبر داد و گفت: باید از این فرصت خوب گردشگری نهایت استفاده را کرد.

به گزارش خبرنگار مهر، بعد از سفر رئیس جمهور به گلستان مردم چشم انتظار هستند تا در روزهای آینده خبرهای خوشی در خصوص تنها جزیره ایرانی دریای خزر به گوش برسد.

این طرح اگرچه سال‌های زیادی را از دست داده اما آغاز عملیات اجرایی آن با رعایت تمامی ضوابط می‌تواند نوید روزهای خوب برای گردشگری گلستان باشد.