روز جهانی زبان مادری؛ اعتراض به نابودی زبان‌های غیرفارسی در ایران

هرانا، ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران در گزارشی مفصل به وضعیت زبان‌های غیرفارسی و مشکلات حقوقی و اجتماعی آن‌ها پرداخته و می‌نویسد متکلمین زبان‌های غیرفارسی مانند ترک‌ها، کردها، عرب‌ها و بلوچ‌ها از حق آموزش به زبان مادری خود محروم هستند.

طرح سنجش "بسندگی زبان فارسی" در برخی مناطق ایران امسال به اجرا گذاشته شد. بر اساس این طرح، ثبت نام کودکان در مدارس مناطقی که زبان مادری آنها فارسی نیست مشروط به گذراندن سنجش بسندگی زبان فارسی شده است.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

پیشنهاد تست بسندگی زبان فارسی از سوی رضوان حکیم‌زاده، معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش ایران مطرح شد. 

مدافعان زبان مادری گفتند این تست مصداق روشن ظلم به غیرفارسی‌زبانان در ایران است و آن را "نسل‌کشی زبانی" توصیف کردند.

فعالان در عرصه زبان مادری به بهانه‌ها و برچسب‌های مختلف از جمله "جدایی‌طلبی"، تحت فشارهای امنیتی و قضایی قرار دارند.

هرانا در ادامه گزارش خود به تائید محکومیت زهرا محمدی، شهروند اهل سنندج و فعال در زمینه آموزش زبان کردی به پنج سال حبس در روزهای اخیر و بازداشت و محکومیت هشت تن دیگر از فعالان ترک آذربایجانی این عرصه اشاره کرده است.

تجمع اعتراضی در مقابل دادگستری

روز شنبه دوم اسفند (۲۰ فوریه) شماری از فعالان مدنی سنندج با برگزاری تجمع اعتراضی مقابل دادگستری این شهر صدور حکم پنج سال حبس برای زهرا محمدی، مدرس زبان کردی و از فعالان حوزه آموزش زبان مادری را محکوم کردند.

پیش‌تر نیز ۳۸ سازمان مردم‌نهاد کردستان در نامه‌ای خطاب به حسن روحانی، رئیس جمهور ایران نسبت به "سیاست طرد زبان‌های غیرفارسی در ایران" اعتراض و از او درخواست کردند که نسبت به حکم زهرا محمدی، معلم زبان کردی تجدیدنظر شود.

دانش‌آموزان هم در مناطق قومی خواستار تدریس زبان مادری در ایران هستند

دیوارنویسی در ایران: "زبان مادری من کو؟"

جمعی از فعالان مدنی امسال جهت گرامیداشت روز جهانی زبان مادری اقدام به دیوارنویسی در سطح شهرستان‌های تبریز و کلیبر واقع در آذربایجان شرقی کردند.

از دیوار نویسی‌‌ها می‌توان به "تحصیل به زبان مادری حق ابتدایی هر انسان"، "زبان مادری من کو؟"، "زندگی بدون زبان ممکن نیست" و "روز زبان مادری مبارک" اشاره کرد.

روز شنبه دوم اسفند (۲۰ فوریه)، شماری از فعالان مدنی آذربایجان در آستانه روز جهانی زبان مادری اقدام به توزیع کتاب‌های آموزشی به زبان ترکی در سطح شهرهای ارومیه، اردبیل و مشکین‌شهر کردند.

حکم زندان به خاطر برگزاری روز زبان مادری

بسیاری از فعالان مدنی به دلیل برگزاری مراسم روز جهانی زبان مادری در ایران به حبس‌های طولانی مدت محکوم شدند.

شعبه ۵۴ دادگاه تجدیدنظر استان تهران۳۰ دی ۹۸ بهنام شیخی، اکبر آزاد، علیرضا فرشی و حمید منافی را مجموعا به هشت سال حبس تعزیری و هشت سال تبعید محکوم کرد. این شهروندان در سال ۹۲ به دلیل شرکت در مراسم بزرگداشت روز جهانی زبان مادری در نسیم شهر تهران بازداشت شده بودند و هنوز دوران محکومیت خود را در زندان سپری می‌کنند.

روز جهانی زبان مادری در ایران هم تحت شرایط امنیتی مراسم برگزار می‌شود

امیر امینی در جریان فعالیت‌های خیابانی روز جهانی زبان مادری توسط نیروهای امنیتی در تهران بازداشت شد. او تیرماه ۹۸ توسط شعبه ۲۶ دادگاه انقلاب تهران جمعا به ۹ سال حبس تعزیری محکوم شد. آقای امینی دوران محکومیت خود را در زندان اوین سپری می‌کند.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

کیانوش اصلانی هم توسط نیروهای امنیتی در تهران بازداشت شد.

"آقای امینی دوران محکومیت خود را در زندان اوین سپری می‌کند.به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندیدکیانوش اصلانی هم توسط نیروهای امنیتی در تهران بازداشت شد"شعبه ۳۶ دادگاه تجدید نظر استان تهران او را به پنج سال حبس محکوم کرد. آقای اصلانی نیز دوران محکومیت خود را در زندان اوین سپری می‌کند.

فاطمه تمیمی و مریم عامری روز چهارشنبه ۱۹ آذرماه ۱۳۹۹، توسط نیروهای امنیتی بازداشت و به مکان نامعلومی منتقل شدند. به گفته یک منبع مطلع، این دو تن قصه‌ها، لالایی‌ها و ترانه‌ها به زبان عربی را جهت ثبت تاریخ شفاهی روستا به روستا جمع آوری می‌کردند.

بیانیه شورای هماهنگی در گرامیداشت روز زبان مادری

شورای هماهنگی تشکل‌های صنفی فرهنگیان ایران هم روز یکشنبه سوم اسفند طی بیانیه‌ای به مناسبت روز جهانی زبان مادری ضمن تبریک این مناسبت، بر حق آموزش به زبان مادری تاکید کرده است.

متن کامل فارسی این بیانیه به زبان‌های مادری اقوام هم در کانال تلگرام شورا منتشر شده است.

شورای هماهنگی تشکل‌های صنفی فرهنگیان ایران در این بیانیه تاکید کرده است که "احترام به زبان مادری همه اقوام ایرانی از پیش‌شرط‌های برابری فرهنگی است". 

• ۲۱ فوریه روز جهانی زبان مادری

  زبان مادری چیست؟

  زبان مادری نخستین زبانی‌ست که کودک با آن آغاز به سخن می‌کند، بی آنکه آن را آموخته باشد. کودکان به شدت از والدین یا آموزگاران خود تقلید می‌کنند. به همین دلیل نیز آنان در رشد زبانی کودک تاثیر به‌سزایی دارند.

• ۲۱ فوریه روز جهانی زبان مادری

  دلیل گرامی‌داشت روز جهانی زبان مادری چیست؟

  سازمان جهانی یونسکو می‌خواهد نظر افکارعمومی را به زوال زبان‌هایی جلب کند که تنها ۱۰ هزار نفر گویش‌ور دارد.

  این زبان‌ها به دلیل آنکه اغلب به نسل‌های بعد منتقل نمی‌شوند، به کلی از یاد می‌روند. در جهان زبان‌های پرشماری هست که تنها کمتر از صد نفر گویش‌ور دارد. به این زبان‌ها نه هیچ گاه پرداخته شده و نه نوشته و یا سندی از آن در دست است.

• ۲۱ فوریه روز جهانی زبان مادری

  آغاز پیدایش روز بین‌المللی زبان مادری

  در روز ۲۱ فوریه ۱۹۵۲ در داکا پایتخت آن زمان پاکستان (بعدها پایتخت بنگلادش) تظاهرات خونینی به وقوع پیوست. علت این درگیری یک مصوبه دولت بود که یگانه زبان رسمی کشور را زبان اردو اعلام می‌کرد.

  "آقای اصلانی نیز دوران محکومیت خود را در زندان اوین سپری می‌کند.فاطمه تمیمی و مریم عامری روز چهارشنبه ۱۹ آذرماه ۱۳۹۹، توسط نیروهای امنیتی بازداشت و به مکان نامعلومی منتقل شدند"در حالی که اردو زبان مادری تنها ۳درصد جمعیت کشور بود. سازمان یونسکو بنا به درخواست کشور بنگلادش در ماه نوامبر ۱۹۹۹ این روز را به عنوان روز جهانی زبان مادری اعلام کرد.

• ۲۱ فوریه روز جهانی زبان مادری

  اهمیت اجتماعی زبان مادری

  زبان مادری عاملی مهم در رشد و توسعه جامعه انسانی است. زبان مادری اغلب به دلیل فشار بازدهی کار در جامعه زیر سرکوب می‌گیرد. این امر، بخشی از هویت و شخصیت طبیعی کودک را از او سلب می‌کند.

• ۲۱ فوریه روز جهانی زبان مادری

  زبان‌های مادری در معرض نابودی

  زبان‌های زنده پرشماری هست که تنها از سوی گروه‌های کوچکی به آن سخن گفته می‌شود و به همین دلیل در معرض زوال و نابودی قرار گرفته‌اند. هم‌اکنون حدود شش هزار زبان زنده در دنیا وجود دارد که ۲۵۰۰ مورد این زبان‌ها با خطر نابودی روبرو هستند.

  یعنی به طور متوسط در هر ماه دو زبان به دست فراموشی سپرده می‌شود. در حالی که هر زبانی یک نوع نگاه ویژه به جهان را بازتاب می‌دهد.

• ۲۱ فوریه روز جهانی زبان مادری

  دلیل خطراتی که زبان‌ها را تهدید می‌کنند

  عامل‌هایی مانند جنگ، آوارگی و به حاشیه رانده شدن، مهاجرت و ترک اجباری زادگاه، و ترکیب و درآمیختگی زبان‌ها ازجمله خطراتی است که زبان مادری را تهدید به نابودی می‌کنند. حتا رسانه‌های جدید اطلاع‌رسانی نیز عاملی است برای غلبه یک زبان پرنفوذ جهانی مانند زبان انگلیسی، بر زبان‌های دیگر. ابزار هوشمند دیجیتال مانند تلفن یا تبلت هوشمند قابلیت استفاده از تمامی زبان‌ها را ندارند و آنها را عرضه نمی‌کنند.

• ۲۱ فوریه روز جهانی زبان مادری

  زبان دریچه‌ای به سوی فرهنگی دیگر

  "روز جهانی زبان مادری" نباید از آموزش چند زبانه غافل بماند. آموزش زبان دوم و حتا سوم، همیشه به معنای شناخت یک فرهنگی تازه، و به دنبال آن آشنایی با نگریستن به جهان از زاویه‌ای دیگر است.

  " ۲۱ فوریه روز جهانی زبان مادری دلیل گرامی‌داشت روز جهانی زبان مادری چیست؟ سازمان جهانی یونسکو می‌خواهد نظر افکارعمومی را به زوال زبان‌هایی جلب کند که تنها ۱۰ هزار نفر گویش‌ور دارد"

• ۲۱ فوریه روز جهانی زبان مادری

  تدریس دوزبانه

  نخستین گام برای نجات یک زبان رو به زوال، مستند کردن ساختار و واژگان آن است. از واژه‌نامه‌ها و قواعد دستوری آن زبان می‌توان کتاب‌های آموزشی برای مدارس تدوین کرد. نهاد "انجمن زبان‌های در معرض تهدید" در جوامعی که زبان‌های آن در معرض نابودی هستند، از بقای چندزبانی پشتیبانی می‌کند. تدریس دوزبانه یکی از این اقدامات است.