تربیت را جایگزین ادبیات تبلیغی کنیم

حجت الاسلام «محمدرضا حشمتی»  به مناسبت سالروز وفات پیامبر اکرم (ص) در گفت و گو با خبرنگار معارف ایرنا از ضرورت تجدیدنظر در روش های تربیتی سخن گفت و با استناد به آیه دوم سوره جمعه گفت: رسول خدا (ص) تاکید فراوانی بر این نکته داشتند که بعثت آن حضرت برای مکارم اخلاق بوده تا اخلاق مردم را اصلاح کنند.

وی افزود: این آیه راهنمای خوبی برای جامعه امروز است که از سیره پیامبر(ص) دور شده است. چون باید آیات الهی را برای مردم خواند. آیات الهی، انسان را از غفلت دور می کند و کسانی می توانند این آیات را بخوانند که خودشان نسبتی با این آیات داشته باشند و آنگاه مردم را به تزکیه دعوت کنند.

حشمتی ادامه داد: پیامبران، بدی ها را به مردم می شناساندند و آنها را از بدی‌ها دور کرده و به خوبی ها دعوت می کردند و چون هر جامعه ای نیاز به راهنما دارد، این راهنما شامل قرآن و حکمت است. یعنی مردم باید حکیمانه و همراه با عقل و تدبر زندگی کنند و در دستورات خود محکم باشند.

وی اضافه کرد: پیامبر مردم را به قرآن و حکمت دعوت کرد و اگر جامعه ای حکیمانه رفتار کند از دروغ و تهمت و ریا دور می شود  ولی نوع ادبیاتی که الان رایج است ادبیات سازنده جامعه نیست بلکه ادبیات تبلیغی است و ما باید میان تبلیغ و تربیت تفاوت قائل شویم.

معاون سابق قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی افزود: ما نهادهای تربیتی و فضای تربیتی در مدارس و خانواده داریم ولی ائمه سفارش کردند که مردم را با غیر زبانتان دعوت کنید. یعنی مردم باید تربیت و اخلاق را در رفتار بزرگان ما ببینند که این کار نیز تدریجی است ولی گاهی فکر می کنیم با یک برنامه رادیویی یا تلویزیونی می توانیم مردم را تربیت کنیم.

وی با اشاره به آیات پایانی سوره توبه تاکید کرد: پیامبر برای تربیت مردم سالها رنج برد و قرآن می فرماید برای پیامبر سخت  است و او نسبت به تربیت شما حریص بود.

"متولیانی که در تربیت جامعه تقش دارند، باید روش خود را تغییر دهند و بدانند با پخش یک اذان از ماذنه مردم به رستگاری نمی‌رسند"امروز جامعه مربیان ما باید حریص بر مردم باشند و از این بداخلاقی ها متاثر شوند و بداخلاقی ها را تبدیل به خوش اخلاقی کنند.

حشمتی افزود: جامعه مربی ما باید در روش های تربیتی خود در جامعه تجدید نظر کند. متولیانی که در تربیت جامعه تقش دارند، باید روش خود را تغییر دهند و بدانند با پخش یک اذان از ماذنه مردم به رستگاری نمی‌رسند. ما باید در جامعه افرادی را به عنوان کاسب خوب، معلم و پزشک و پرستار خوب  معرفی کنیم.

وی با اشاره به وضعیت بحرانی کشور در مساله ویروس کرونا گفت: نمونه های خوبی از ایثار پرستاران و پزشکان را دیده ایم و با برجسته کردن این مدل ها می توان دیگران را به رستگاری دعوت کرد.

امام جماعت مسجد حضرت ابوالفضل(ع) شهرک غرب افزود: پیامبر اکرم (ص) دو خصوصیت بارز داشت. یکی اینکه در زمان قبل از بعثت یک انسان موحد بودند و با شرکی مبارزه می کردند که همراه با جهل و تعصب و خرافه بود و این مبارزه را تا آخر عمر ادامه دادند.

وی افزود: جامعه ای که مشرک باشد، روی رستگاری را نخواهد دید و به همین دلیل پیامبر به طور مرتب شعار قولوا لا اله الا الله را در تمام ماموریت ها داشت. شرکی که امروز دامنگیر جوامع بشری است باعث شده تا خدا را فراموش کنیم و هواپرستی، مسائل دنیایی، مقام پرستی و تجمل را جایگزین اعتقاد به خداوند کنیم و از همه افراد امید داریم ولی نسبت به خداوند ناامید هستیم.

حشمتی اضافه کرد: نکته دوم اینکه پیامبر (ص) می خواست جامعه را به سمت اخلاق خوب راهنمایی کنند و از پلیدی ها دور سازند.

جامعه ای که از پلیدی ها و بدی‌ها دور باشد، آن جامعه رستگار خواهد شد و پیامبر به صورت مرتب توصیه می‌کردند که باید اخلاق و رفتار خوبی داشته باشید.

وی افزود: قرآن در سوره توبه می فرماید پیامبر نسبت به شما دلسوزتر است و نسبت به فقر و جهالت شما نگران است و از بین خود شما این پیامبر آمده و شما را به رستگاری و پاکی دعوت می‌کند. لذا سیره پیامبر این بود که از خطاهای دیگران می گذشتند و توصیه می کردند که خطاهای یکدیگر را ببخشید و راستگو و امین باشید.

این کارشناس مذهبی ادامه داد: با دقت در سخنان پیامبر و ائمه می بینیم که آنان توصیه زیادی نداشتند به اینکه مردم را به دعا و نماز فراوان سفارش کنند ولی همیشه دعوت می کردند که صدق گفتار داشته و امانت دار باشید و لذا رسول خدا (ص) فرمود به زیادی نماز و روزه مردم نگاه نکنید بلکه به راستگویی در گفتار و ادای امانت آنان نگاه کنید.

وی افزود: اگر راستگویی و امانتداری در جامعه تجلی پیدا کند آن جامعه رستگار خواهد بود و تاکید پیامبر بر این بود که مردم باید به اخلاق حسنه برگردند که همان اخلاق انبیاست. متاسفانه ریا در بین ما زیاد شده است. این نوع اخلاقی که امروز می بینیم علاوه بر تظاهر و ریا باعث دور شدن ما از سیره پیامبری شده که اخلاق آن حضرت عفو و بخشش و دوری از مال مردم و رعایت حق الناس و احترام به انسان ها بود.

حشمتی ادامه داد: اگر جامعه دارای یک ظاهر دینی باشد ولی راستگویی و امانتداری در آن نباشد و احترام به حقوق مردم در آن نادیده گرفته شود، چنین جامعه ای آسیب می بیند.

وی افزود: ما نسبت به شناخت پیامبر و مطالعه در معجزه آن حضرت که قرآن کریم است کم کاری کرده ایم و به آن نپرداخته ایم و در واقع حق مطلب درباره پیامبر ادا نشده است در حالی که امیر مومنان(ع) و ائمه معصومین خود را وامدار پیامبر می دانند و حضرت علی (ع) در این زمینه فرمود که من در دامان پیامبر بزرگ شدم و تربیت شده آن حضرت هستم.

این پژوهشگر مذهبی اضافه کرد: با این اوصافی که نقل شد گاهی بعضی از امامزادگان و افراد دیگر را ترجیح می دهیم و حتی روزی را برای آنان معین می کنیم در حالی که پیامبر قبل از مبعوث شدن به قدری سجایای اخلاقی داشتند که جاهلان و متعصبان نسبت به ایشان گرایش پیدا می کردند و ایشان را امین می دانستند و اگر می خواستند سخنی را به راستی بشنوند از پیامبر قبول می‌کردند.