یک حقوقدان: پلیس حق «احضار» افراد به بهانه حجاب را ندارد

پس از شدت گرفتن واکنش مقامات جمهوری اسلامی به مخالفان حجاب اجباری و اظهارات اخیر فرماندهان پلیس ایران مبنی بر شناسایی و «ارجاع» این افراد به سیستم قضایی، یک حقوقدان می‌گوید پلیس حق احضار افراد به بهانه حجاب را ندارد.

محسن برهانی، حقوقدان و جرم‌شناس در توئیتر خود نوشت: در خصوص عدم رعایت حجاب شرعی، هیچ شخص و نهاد قضایی و امنیتی (پلیس و دادسرا) حق احضار اشخاص را ندارند.

این عضو هیات علمی دانشگاه تهران در ادامه نوشت: از آنجا که جرم مندرج در تبصره ماده ۶۳۸ «درجه ۸» است «تنها دادگاه حق احضار افراد را دارد.»

ماده «۶۳۸ قانون مجازات اسلامی» تاکید دارد که هر کس «علنا» در انظار و اماکن عمومی و معابر «تظاهر» به «عمل حرامی» کند، مجازات خواهد شد و در تبصره آن نیز آمده «زنانی که بدون حجاب شرعی» در معابر و انظار عمومی ظاهر شوند، مجازات خواهند شد.

جرم درجه ۸ نیز اشاره به مجازات هشتگانه قانون مجازات اسلامی دارد که هشتمین رده آن، مجازات حبس تا سه ماه، جزای نقدی تا ده میلیون ریال، شلاق تا ده ضربه و یا تعیین موارد محرومیت از حقوق اجتماعی برای افراد از سوی «دادگاه» را شامل می‌شود.

هفته پیش، علی خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی ایران سر باز زدن از حجاب اجباری را «حرام شرعی و حرام سیاسی» خوانده بود. براساس این سخنرانی او، نهادهای حکومتی از جمله قوه قضائیه، نیروی انتظامی و مجلس شورای اسلامی مجموعه‌ای از اقدامات برای برخورد با مخالفان حجاب اجباری و تصویب قوانین را در برنامه کار خود قرارداده‌اند.

احمدرضا رادان، فرمانده انتظامی جمهوری اسلامی نوزدهم فروردین‌ماه گفته بود: افرادی که «در مراکز عمومی کشف حجاب کنند»، بار اول تذکر می‌گیرند و در مرحلۀ بعد «به دادگاه معرفی می‌شوند.»

غلامحسین محسنی اژه‌ای، رئیس قوه قضائیه جمهوری اسلامی نیز دوازدهم فروردین‌ماه گفت درصورت بازداشت مخالفان حجاب اجباری، تمام کسانی که «به هر نحو مُسبب و شریک» در این مسائل باشند، «بدون اغماض» تحت پیگرد قرار می‌گیرند.

این سخنان مقامات ارشد انتظامی و قضایی حکومت ایران، همان هنگام نیز با واکنش گسترده‌ای از سوی کاربران شبکه‌های اجتماعی مواجه شد و حال نیز محسن برهانی، حقوقدان و عضو هیات علمی دانشگاه تهران تاکید دارد چنین اقداماتی غیرقانونی است و خطاب به شهروندان مخالف پوشش اجباری می‌نویسد: «به احضار غیرقانونی اهمیتی ندهید.»

حسین دهباشی، مستندساز و سازنده فیلم‌های تبلیغاتی حسن روحانی در انتخابات پیشین ریاست جمهوری در واکنش به این سخنان محسن برهانی، نوشت: «ما اهمیت ندهیم، عزیزان اهمیت بدهند، شما به جای ما حبس‌اش را می‌روید؟»

اندکی بعد، محسن برهانی پاسخ داد که «بنده و شما» را برای «عدم حجاب شرعی» احضار نمی‌کنند، زیرا «از حیطه تبصره ماده ۶۳۸ خارجیم» و اساساً عدم رعایت حجاب شرعی، «حبس و زندان ندارد» بلکه جزای نقدی و مجازات‌های اجتماعی (جایگزین حبس) دارد.

در هفته‌های اخیر شدت تهدید مقامات جمهوری اسلامی و چهرهای حکومتی نسبت به افراد مخالف حجاب اجباری، افزایش چشمگیری یافته و علاوه بر تهدید به «برخورد»، نسبت به شناسایی دوربینی، احضار و زندان آنها نیز اعلام اخطار کرده‌اند؛ تهدیدات و اخطارهایی که تاکنون نتوانسته موجب کاستن از موج اعتراض علنی به این قانون اجباری پوشش و مبتنی بر شریعت اسلام توسط زنان و مردان ایرانی شود.