غلامی: دانشگاهی در کشور تنها ۵ عضو هیئت علمی دارد! / اجرای شاخص‌های معین برای ظرفیت پذیرش دانشگاه‌ها از سال ۱۴۰۰

به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، منصور غلامی وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در نشست خبری که بعدازظهر امروز در محل وزارت علوم برگزار شد، گفت: آموزش عالی کشور مجموعه‌ای است که تلاش می‌کند در زمینه آموزش، تحقیقات و فناوری خدماتی ارائه دهد و مجموعه این خدمات عمدتاً در ۴۰ سال پس از انقلاب شکل گرفته است.

وی به توسعه مراکز آموزشی، تأسیس رشته‌ها و نیاز آموزش نیروی انسانی تحصیلکرده اشاره کرد و افزود: در دهه اول پس از پیروزی انقلاب اسلامی، حرکت جامعی برای تأمین نیاز نیروی انسانی تحصیلکرده انجام شد به طوری که ما در اوایل دهه ۷۰ نیاز‌های آموزش عالی در سطوح کارشناسی و کارشناسی ارشد را تأمین کردیم، ولی در دوره دکتری نیاز بود که برای تأمین استاد و محققین ارشد، اعزام به خارج وجود داشته باشد و همین حرکت باعث شد در دهه‌های ۷۰ و ۸۰ دوره رشد پژوهش در کشور مشاهده شود.

به گفته وی، در سال ۲۰۱۹ بیش از ۶۰ دانشگاه کشورمان که شامل دانشگاه‌های علوم پزشکی می‌شد، زیر رتبه ۱۰۰۰ در دنیا قرار گرفته و در رتبه‌بندی‌های بین‌الملی رشد بسیار خوبی داشت. همچنین در طول ۴۰ سال مجموعه آموزش عالی در حوزه آموزش و پژوهش توانسته مأموریت خود را به خوبی انجام دهد.

وزیر علوم، تحقیقات و فناوری ادامه داد: در اوایل دهه ۸۰ به سمت کاربردی کردن نتایج پژوهش‌ها حرکت کردیم و انتظار جامعه نیز همین بود البته سوال‌هایی می‌شود که این همه رشد در جهت حل مشکلات کشور چقدر مؤثر بوده است؛ این سوال درستی است و ما در این دهه به سمت استفاده از نتایج تحقیقات پژوهشی و کاربردی کردن پایان‌نامه‌ها حرکت کردیم. یکی از آثار تحقیقات دانشگاهی و پژوهشی ما، تبدیل آن‌ها به فناوری‌ها است.

غلامی افزود: رفته‌رفته مراکز رشد تشکیل شد که این مراکز محلی است برای پشتیبانی ایده‌های علمی جدید. همچنین جریان توسعه علمی در حوزه آموزش روند خوبی پیدا کرده است. به طور کلی حوزه پژوهش پختگی یافته و در بخش توسعه فناوری‌ها و آوردن نتایج یافته‌های علمی برای توسعه سطح پایدار، کار‌های خوبی انجام شده است.

لزوم توجه بیشتر به علوم انسانی

وی اظهار داشت: در این راستا باید به نکاتی توجه شود.

"یکی از آثار تحقیقات دانشگاهی و پژوهشی ما، تبدیل آن‌ها به فناوری‌ها است.غلامی افزود: رفته‌رفته مراکز رشد تشکیل شد که این مراکز محلی است برای پشتیبانی ایده‌های علمی جدید"ما باید به علوم انسانی بیشتر از گذشته توجه کنیم. متأسفانه در فضای اجتماعی ما علوم انسانی چندان مورد توجه قرار نگرفته است. به ندرت خانواده‌ای فرزندش را برای ادامه تحصیل در علوم انسانی تشویق می‌کند. برای بازگرداندن جایگاه حوزه علوم انسانی، به یک عزم ملی نیاز است. پس از علوم تجربی، علوم انسانی بیشترین متقاضی را دارد که می‌تواند مورد اقبال و علاقه بیشتر ورودی‌های دانشگاه باشد.

وزیر علوم، تحقیقات و فناوری به علوم پایه اشاره کرد و گفت: در این زمینه نیز باید کار‌های بیشتری انجام شود.

همچنین به برخی از علوم علمی و آموزشی ما، نگاه مادی و اشتغال رو به آینده شده و بر این اساس مورد هجوم دانشجویان قرار گرفته؛ این خود آسیب است که در حوزه علوم تجربی دچار آن شده‌ایم.

آموزش با بحران کرونا تعطیل نشد

وی در بخش دیگری از صحبت‌های خود به شیوع کرونا اشاره کرد و افزود: سال گذشته با شیوع کرونا، آموزش عالی دچار بحران جدی شد و دانشگاه‌های ما را در طول یک هفته به تعطیلی کشاند، ولی خوشبختانه با برنامه‌ریزی دانشگاه‌ها، آموزش ما تعطیل نشد به طوری که بیش از ۹۰ درصد کلاس‌های ما در نیمه دوم فروردین ۹۹ از آموزش مجازی برخوردار بودند.

غلامی با بیان اینکه آموزش مجازی دانشگاه‌ها دوره موفقی را پشت سر گذاشت، گفت: البته به این معنی نیست که آموزش مجازی کم و کاستی‌هایی نداشته است.

وزیر علوم ضمن اشاره به اینکه توسعه دانش‌پایه یا دانش مبنا در کشور یکی از مباحث جدی است، خاطرنشان کرد: توسعه‌ای پایدار است که بر مبنای دانش شکل گرفته باشد. در همین راستا ما در کشور به سمت کاربست نتایج پژوهش‌ها حرکت کردیم و تاکنون کار‌های خوبی انجام گرفته است و در موارد مختلفی شاهد کار‌های شاخص از سوی دانشگاه بودیم؛ مثلاً در سیل خوزستان و گلستان گروهی از دانشگاه‌ها کار‌های مطالعاتی خوبی در خصوص چگونگی مدیریت صورت گرفت.

چاپ بیش از ۵۰ هزار مقاله مشترک میان ایران و کشور‌های خارجی

وی با اشاره به شکل‌گیری خوشه‌های علمی در سال ۹۶-۹۷، گفت: دانشگاه‌های ما کار مطالعاتی تخصصی در حوزه‌های مختلفی انجام می‌دهند و نتایج آن به دولت منتقل می‌شود.

وزیر علوم با بیان اینکه ما از اعزام کننده دانشجو به خارج از کشور به سمت فعالیت‌های علمی مشترک حرکت کردیم، گفت: قبل از شیوع کرونا با خیلی از دانشگاه‌های خارجی کار‌های پژوهشی مشترک انجام شد و در سال ۹۸ بیش از ۵۰ هزار مقاله مشترک میان ایران و بسیاری از کشور‌های دنیا به چاپ رسید. همچنین تعداد زیادی تحقیقات مشترک با سرمایه‌گذاری دیگر کشور‌ها انجام شد و رفت و آمد محققان نیز به خوبی انجام گرفت.

وی افزود: یکی دیگر از برنامه‌های ما این بود که اعزام طولانی مدت دانشجویان برای اخذ دوره دکتری را کاهش دادیم جز برای رشته‌های ضروری. برای دانشجویان، فرصت مطالعاتی در دوره‌های تا یکسال را فراهم کردیم که در عین تحقیق بر روی رساله، کار پژوهشی خود را ادامه دهند.

اشتغال فارغ التحصیلان دغدغه مسئولان کشور است

غلامی ضمن تاکید بر اینکه هیچ گروهی در دنیا نمی‌تواند خود را بی‌نیاز از علوم دیگران اعلام کند، ادامه داد: مبادلات علمی و بین‌المللی در پژوهش جزو ضروریات دنیاست و در این چند سال اخیر کار‌های خوبی انجام شد.

وزیر علوم به موضوع اشتغال فارغ‌التحصیلان دانشگاهی اشاره کرد و گفت: خیلی از مواقع در این رابطه از ما سوال می‌شود. اشتغال فارغ التحصیلان دغدغه مسئولان کشور است و در سال‌های اخیر به دلیل تحریم‌های یکجانبه شرایط اقتصادی به گونه‌ای است که جذب نیروی کار به راحتی صورت نمی‌گیرد، خصوصاً تحصیل کرده‌ها.

وی ادامه داد: ما در این رابطه چند کار انجام دادیم؛ به طور مثال  دروسی که در دانشگاه‌ها تدریس می‌شد بازنگری انجام دادیم و در رشته‌های فنی مهندسی، کشاورزی، علوم انسانی و علوم پایه بازنگری شد که رشته‌ها به روز و کاربردی‌تر شود.

"در همین راستا طرح شورای عالی انقلاب فرهنگی در سال ۱۳۹۴ تحت عنوان ساماندهی و آمایش آموزش عالی به تصویب رسید"از سوی دیگر از سال ۹۷ مهارت افزایی دانشجویان در حین تحصیل آغاز شد و دانشگاه‌ها کارگاه‌های مهارتی برگزار کردند و استقبال دانشجویان هم بسیار خوب بوده است.

غلامی عنوان کرد: در برگزاری دوره‌های مهارتی دانشگاه علامه طباطبایی که یک دانشگاه علوم انسانی است، بیش از بقیه دانشگاه‌ها موفق بوده است. اشتغال فارغ‌التحصیلان حین و بعد از تحصیل دغدغه ما بوده و در این راستا تلاش می‌کنیم.

تلاش برای سازگاری دانش‌آموختگان با بخش‌های فعال اقتصادی و صنعتی

وی ضمن تاکید بر اینکه تلاشمان این است که همخوانی و سازگاری فارغ التحصیلان با بخش‌های فعال اقتصادی و صنعتی بالاتر رود، گفت: در بخش کشاورزی شاهد گسترش گلخانه‌های پیشرفته هستیم و بخش زیادی از دانش آموختگان فنی مهندسی و کامپیوتر در این گلخانه‌ها به کار گرفته می‌شوند بدون اینکه‌نیاز به دانش آموخته کشاورزی باشد. چرا که براساس فناوری کار را جلو می‌برند.

وزیر علوم افزود: یکی از آفت‌های اقتصادی ما بحث واردات است و اگر جلوی واردات بی رویه گرفته شود، کمتر از ۱۰ سال فارغ التحصیلان و اساتید دانشگاه‌های ما پیشرفته‌ترین صنایع را علم خواهند کرد.

گسترش بدون مطالعه آفت آموزش عالی 

غلامی ادامه داد: یکی از آفت‌هایی که گریبان آموزش عالی ما را گرفت، گسترش کمی مطالعه نشده بود که این موضوع نیاز به بازنگری در سیاست‌ها داشت. در همین راستا طرح شورای عالی انقلاب فرهنگی در سال ۱۳۹۴ تحت عنوان ساماندهی و آمایش آموزش عالی به تصویب رسید. پس از آن بلافاصله در وزارت علوم گروه‌های کارشناسی تشکیل شد.

بیش از یکسال بر روی طرح کار کردیم. طرح را به شورا بردیم و مجدداً روی آن تاییدیه گرفتیم و در نهایت به وزارت علوم برای اجرا ابلاغ شد.

وزیر علوم با اشاره به طرح ساماندهی مؤسسات و دانشگاه‌ها گفت: ما قرار نیست چند ده هیأت علمی را در یکجا جا کنیم و برای کیفی سازی از تشکیل مؤسسات ضعیف جلوگیری می‌کنیم و آن‌ها را به دانشگاه‌های بزرگ استان یا شهرشان وصل می‌کنیم.

شرم وزیر علوم از دانشگاه‌هایی با حداقل هیئت علمی

وی افزود: ما دانشگاهی داریم که فقط ۵ هیأت علمی دارد و اسمش را هم گذاشتند دانشگاه. از مطرح کردن این موضوع به عنوان وزیر شرم دارم. در واکنش به الحاق این مؤسسه، برخی مسئولان می‌گویند می‌خواهند دانشگاه شهر ما را تعطیل کنند. این مؤسسه ۶۰۰ دانشجو دارد و نمی‌گذارند دانشگاه محل استان به آنجا سرویس بدهد.

غلامی تاکید کرد: ما برای رفع این مشکلات به طور جدی ایستاده‌ایم.

"در واکنش به الحاق این مؤسسه، برخی مسئولان می‌گویند می‌خواهند دانشگاه شهر ما را تعطیل کنند"هدف، تقویت این مراکز است و این مؤسسات در آینده هر وقت از نظر کارشناسی مورد تأیید قرار گرفتند و به این نتیجه رسیدند که جای دیگر مستقل کار کنند، هیچ‌مانعی ندارد.

هیچ واحدی در بخش دولتی تعطیل نشده است

وزیر علوم ادامه داد: در بعضی موارد در اجرای طرح ساماندهی دخالت‌هایی می‌شود که اذهان مردم را دچار تشویش می‌کند مثلا مطرح می‌شود که گروهی آمدند و دانشگاه‌ها را تعطیل کردند. هیچ واحدی در بخش دولتی تعطیل نشده است و جزو برنامه هم نیست.

غلامی خاطرنشان کرد: البته مراکز علمی کاربردی وابسته به دستگاه‌های دولتی تعطیل شد مگر آن‌هایی که در تاسیسشان قانون وجود داشته است، مانند مراکز وابسته به وزارت دفاع نفت و صدا و سیما. در بحث پذیرش دانشجو به خصوص تحصیلات تکمیلی و ظرفیت پذیرش در هر دانشگاه شاخص‌هایی وضع شده‌اند که از سال ۱۴۰۰ اجرایی می‌شود.