گزارشگران بدون مرز: محدودیت‌های تحمیل شده بر رسانه‌ها در افغانستان با گفتارهای رسمی مقامات طالبان در تضاد است

تبلیغ بازرگانی

بگزارش سازمان گزارشگران بدون مرز «محدودیت‌ها برای روزنامه نگاران [در افغانستان] هر روز بیشتر می شود و طالبان تهدیدها، فشارها و گاه خشونت‌ها علیۀ روزنامه نگاران را افزایش می‌دهند».

کریستوف دولوآر، دبیرکل گزارشگران بدون مرز، تاکید می‌کند که  «مقامات تازۀ افغانستان، رسماً مقررات جدیدی وضع نکرده‌اند، اما رسانه‌ها و گزارشگران به رعایت ضوابط خودسرانۀ تازه‌ای وادار می‌شوند». به گمان او «اگر آنان این چنین از چهرۀ واقعی خود پرده بر می‌دارند، اعتبار خود را باز هم بیشتر نزد جامعۀ جهانی خدشه دار می‌کنند». او از طالبان می‌خواهد «شرایط فعالیت «کار روزنامه نگاری آزاد و مستقل را تضمین» کنند.

گزارشگران بدون مرز یادآوری می‌کند که تهدیدها علیۀ شبکه‌های خصوصیِ هنوز فعال در پایتخت بصورت پایدار آغاز شده است. تولید کنندۀ یک کانال خصوصی سراسری در کابل به این سازمان گفته است که «در هفتۀ اخیر طالبان پنج رونامه نگار و فیلمبردار این کانال را تکفیری خوانده و مورد ضرب قرار داده‌اند». بگفتۀ او، طالبان «همۀ آنچه را پخش می‌شود کنترل می‌کنند و در محل تهیۀ گزارش خواستار شمارۀ [تلفن] کلیۀ گزارشگران می‌شوند و آنچه آنان باید بگویند به آنها دیکته می‌کنند و اگر چیز دیگری گفته شود، مورد تهدید قرار می‌گیرند».

توقف پخش بسیاری برنامه‌ها

شمار بسیاری از رسانه‌ها بخشی از برنامه‌های خود را متوقف کرده‌اند، زیرا طالبان به آنها دستور داده‌اند که در کلیۀ موارد قوانین شرع باید به اجرا گذاشته شود.

"به گمان او «اگر آنان این چنین از چهرۀ واقعی خود پرده بر می‌دارند، اعتبار خود را باز هم بیشتر نزد جامعۀ جهانی خدشه دار می‌کنند»"مدیر یک شبکۀ تلویزیونی خصوصی دیگر می‌گوید که «پخش کلیۀ سریال‌ها و برنامه‌های اجتماعی را متوقف کرده و تنها خبرهای کوتاه و فیلم های مستند قدیمی را پخش می‌کند» و خود او نیز «ریش گذاشته و دیگر تنها لباس‌های سنتی خود را بر تن می‌کند».

نظارت طالبان بر اخبار

مدیر یک رادیوی خصوصی در شمال کابل در گفتگو با گزارشگران بدون مرز نظارت طالبان بر خبرها را تائید کرده و گفته است که «آنان هفته گذشته اعلام کردند که می‌توانید آزادانه بکار خود ادامه دهید بشرط آنکه قوانین اسلامی را، با خودداری از پخش موسیقی و عدم اجرای برنامه توسط زنان، به اجرا بگذارید. اما خیلی زود به "راهنمائی" ما در اینکه چه چیزی را می‌توانیم پخش کنیم و چه چیزی را نمی‌توانیم و اصولاً یک خبر درست از نظر آنان چیست، روی آوردند». مدیر این رادیو رسانۀ خود را تعطیل کرد و برای محافظت از خود، پنهان شد».

مطالبۀ مجوز تهیۀ گزارش

گزارشگران شبکۀ تلویزیون خصوصی «شمشاد» که برای تهیۀ یک گزارش در برابر سفارت فرانسه حاضر شده بودند، از کار بازماندند، زیرا مامور مسلح طالبان از آنها مجوز تهیۀ گزارش طلب کرد. هنگامی که آنان پرسیدند این مجوز را از چه کسی یا از کجا باید دریافت داشت، پاسخ این بود که او نمی‌داند.

گروه طالبان در روزهای اخیر رسانه‌های با نفوذ را به پخش برنامه‌های رادیوئی و نماهنگ‌های تبلیغاتی خود واداشته‌اند. طالبان در مواردی که با مقاومت مسئولان رسانه‌ها روبرو شده‌اند، از آنها خواسته‌اند که برنامه‌های یادشده را در برابر دریافت پول به عنوان تبلیغات پخش کنند.

آنان برای فشار بیشتر، پخش این گونه برنامه‌ها را «وظیفۀ ملی و اسلامی» خوانده‌اند.

سازمان گزارشگران بدون مرز یادآوری می کند که تنها در یک هفته، دستکم ١٠ روزنامه نگار هنگام انجام وظیفۀ حرفه‌ای خود در کابل و جلال آباد، مورد تهدید یا خشونت قرار گرفته‌اند.

بر اساس این گزارش، در ولایت‌های دور از پایتخت، فشارها و تهدیدها بازهم نسبت به کابل بیشتر است. حدود یک صد رسانه خصوصی با آمدن طالبان به فعالیت‌های خود پایان داده‌اند. یکی از گزارشگران رادیوی ملی افغانستان در جنوب این کشور می‌گوید «اینجا، در جنوب، من هر روز تحت تهدید طالبان قرار دارم و آنها همۀ کارهای مرا زیر نظر دارند و در بارۀ آنها ابراز نظر می‌کنند که چرا در بارۀ این موضوع گزارش تهیه کردی؟ چرا نظر ما را در این باره نپرسیدی؟» او با وحشت و نگرانی تاکید می‌کند که طالبان «می‌خواهند در بارۀ هر موضوعی ابراز نظر کنند».

در ولایت هرات نیز مدیر یک رادیوی محلی که پیش از آمدن طالبان شنوندگان بسیار داشت وضعیت مشابهی را ترسیم می‌کند. بگفتۀ او والی جدید روز ۱٧ اوت مسئولان رسانه‌ها را به نشستی فراخواند و گفت که دشمن مطبوعات نیست و با مقررات تازۀ کار را مشترکاً تدوین می‌کنند. والی جدید آنگاه گفت که «مقررات تازه را شرع تعیین کرده است و آن [عبارت است از] امر به معروف و نهی از منکر.

"تولید کنندۀ یک کانال خصوصی سراسری در کابل به این سازمان گفته است که «در هفتۀ اخیر طالبان پنج رونامه نگار و فیلمبردار این کانال را تکفیری خوانده و مورد ضرب قرار داده‌اند»"تنها کار اینست که همین دستور را باید به اجرا گذاشت.» او می‌گوید «اغلب همکاران شهر را ترک کرده‌اند، و انها که مانده‌اند باید هر روز نشان دهند که آنچه منتشر می‌کنند به معروف امر و از منکر نهی می‌کند».

وضعیت موقت

یک روزنامه نگار مستقل سوئیسی که در کابل مانده است می‌گوید «در حال حاضر قواعد روشنی وجود ندارد و ما نیز هیچ تصوری نسبت به آنچه که بعداً پیش خواهد آمد نداریم». گزارشگر خارجی دیگری می‌گوید «ماه عسل هنوز به پایان نرسیده و تلاش طالبان برای کسب مشروعیت و نیز حضور ناگهانی و گستردۀ شبکه‌های تلویزیونی بین‌المللی تا کنون در مصون ماندن ما بی تاثیر نبوده است. اما مشکلات هنگامی آغاز خواهد شد که ما در اینجا تنها بمانیم».

گزارشگران بدون مرز، به دلیل تهدیدات موجود و پس از مشورت با روزنامه نگاران افغان و خارجی مستقر در افغانستان از ذکر نام افرادی که به سخنان آنان اشاره شده، خودداری کرده است. برخی از روزنامه نگارانی که با آنها تماس گرفته شده، به دلیل عدم امکان خروج از کشور، از هر گونه ابراز نظری در این باره پرهیز کرده‌اند.

دریافت رایگان خبرنامهبا خبر-پیامک های ما اخبار را بصورت زنده دریافت کنید

آبونه شوید

اخبار جهان را با بارگیری اَپ ار.اف.ای دنبال کنید