گزارش تحقیقی | رتبه پرخطر «ای‌اس‌جی» ایران مانع جذب سرمایه‌گذاری خارجی می‌شود

روابط دیپلماتیک ایران و عربستان سعودی رو به بهبود است و برخی مسئولان جمهوری اسلامی آن را پیش‌در‌آمد اقتصادی تازه برای ایران می‌دانند. ولی آیا به راستی این موضوع می‌تواند باعث جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی و ورود فن‌آوری‌های جدید به ایران و بهبود اوضاع اقتصادی شود؟

«پایگاه داده‌های باز ایران» با بررسی رتبه «ای‌اس‌جی»، یک رتبه بندی جهانی در سه حوزه محیط زیست، فعالیت‌های اجتماعی، و شیوه مدیریت هر کشور، کوشیده است که به این پرسش پاسخ دهد.

رتبه «ای‌اس‌جی» ایران در هر سه حوزه محیط زیست، مسئولیت اجتماعی و شیوه حکومت ، بسیار پایین‌تر از بسیاری از کشورها و «پرخطر» ارزیابی می‌شود؛ یعنی جایی در کنار کشورهای سودان و یمن.

معیارهای تعیین رتبه «ای‌اس‌جی» عمدتا مسائل داخلی هستند و به ندرت تحت تاثیر اموری همچون تحریم های اقتصادی قرار می‌گیرند. برای مثال، یکی از عوامل تعیین رتبه «پرخطر» شیوه حکومت برای ایران، فقدان قوه قضائیه مستقل است که نقش کلیدی در تعقیب مخالفان سیاسی حکومت دارد.

گرچه کاربرد اصلی «ای‌اس‌جی»، رتبه‌بندی شرکت‌ها است ولی سرمایه‌گذاران و موسسات مالی، پیش از هر گونه سرمایه‌گذاری در کشورها به شکل فزاینده‌ای از رتبه بندی «ای‌اس‌جی» و «جی‌پی‌آی» برای ارزیابی آن کشور استفاده می‌کنند.

«جی‌پی‌آی»، شاخص صلح جهانی است که میزان آرام و امن بودن یک کشور را ارزیابی می‌کند. ایران در این رتبه‌بندی از میان ۱۶۳ کشور، در جایگاه ۱۴۱؛ پایین‌تر از کشورهایی چون لبنان، نیکاراگوئه و اریتره قرار دارد.

در حال حاضر، صنعت نفت و گاز ایران به حدود ۲۵۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری برای جلوگیری از کاهش تولید نفت، تقویت تولید گاز و حفظ صنایع پالایشی و پتروشیمی نیاز دارد.

همچنین صنعت برق ایران برای غلبه بر قطع مداوم برق، به ۱۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری فوری و ۴ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری سالانه احتیاج دارد.

صنعت معدن ایران نیز برای حفظ فعالیت‌های فعلی و آغاز بهره برداری از معادن جدید، به حدود ۷۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری محتاج است.

هر سه این بخش‌ها نیاز مبرم به تجهیزات، ماشین‌آلات و فن‌آوری وارداتی دارند. این در شرایطی است که در دنیای سرمایه‌گذاری کنونی، شرکت‌های معتبر بین‌المللی چون توتال، بی‌پی، شل، ریوتینو و بی‌اچ‌پی به شدت ترجیح می‌دهند در کشورهایی با سوابق مناسب «ای‌اس‌جی» سرمایه‌گذاری کنند و نه کشورهای پر خطری چون سودان، یمن و ایران.

به این ترتیب، وعده‌های مقام‌های جمهوری اسلامی مانند نوید گشایش اقتصادی، جذب سرمایه‌گذاری خارجی و ورود فن‌آوری های جدید برای ایران، بیشتر وعده‌هایی توخالی و بسیار دور از واقعیت به نظر می‌رسند.

.