قصه گلزنی‌ها؛ روایتی از صعود‌های شیرین ایران به جام جهانی فوتبال

خبرگزاری میزان _ روزنامه جام‌جم نوشت: قصه حضور و گلزنی ملی‌پوشان فوتبال ایران در مقدماتی جام‌های جهانی از اردیبهشت ماه ۱۳۵۲ آغاز شد. آن زمان آسیا به دو منطقه تقسیم شد و هر منطقه هم به دو گروه. ایران در منطقه B و در گروه یک با سوریه، کره‌شمالی و کویت همگروه شد و کنفدراسیون فوتبال آسیا تهران را به عنوان میزبان متمرکز بازی‌های این گروه معرفی کرد. وقت اولین‌ها فرا رسید. اولین امتیاز، اولین گلزن، اولین برد و شاید اولین صعود به جام‌جهانی فوتبال.

"خبرگزاری میزان _ روزنامه جام‌جم نوشت: قصه حضور و گلزنی ملی‌پوشان فوتبال ایران در مقدماتی جام‌های جهانی از اردیبهشت ماه ۱۳۵۲ آغاز شد"در مقدماتی جام‌جهانی ۱۹۷۴ محمود بیاتی سرمربی ما بود و بازی اول با کره‌شمالی ۱۴ اردیبهشت بدون گل تمام شد. آن بازی در ورزشگاه آزادی که آن زمان آریامهر نام داشت برگزار شد و بعد از آن تساوی، تصمیم گرفتند بازی بعدی در امجدیه باشد. شاید دلیلش حمایت پرشورتر هواداران بود. به این ترتیب اولین برد تاریخ فوتبال ایران در مقدماتی‌های جام جهانی در ورزشگاه امجدیه به دست آمد. ورزشگاهی که تا همان اردیبهشت سال ۵۲، نزدیک به ۳۴ سال از عمرش می‌گذشت و چندان هم جوان نبود.

آن روز ایران با گل‌های غلام وفاخواه و علی پروین، ۲ بر یک کویت را برد تا آقا غلام با گل دقیقه ۲۳ خود، تبدیل شود به نخستین گلزن تاریخ تیم‌ملی در مقدماتی جام‌های جهانی. ۴۸ سال از آن روز‌ها می‌گذرد و غلام وفاخواه که در ۲۶ سالگی اولین گل ایران در بازی‌های مقدماتی جام جهانی را زد، حالا در ۷۴‌سالگی، پای تلویزیون از دیدن گل مهدی طارمی، پیروزی ایران مقابل عراق و ششمین صعود تیم‌ملی به جام‌جهانی شادمان است. گلی که برای او یادآور بازی با کویت است و سکو‌های ورزشگاه امجدیه که با ضربه او به مرز انفجار رسید.

گل خداداد عزیزی

استغاثه و التماس من. دعای مادرم پای نماز. تلویزیون سیاه و سفید.

"ایران در منطقه B و در گروه یک با سوریه، کره‌شمالی و کویت همگروه شد و کنفدراسیون فوتبال آسیا تهران را به عنوان میزبان متمرکز بازی‌های این گروه معرفی کرد"آنتن‌های آنالوگ و یک مشت خاطره قشنگ در یک روز خاص. شنبه ۸ آذرماه ۱۳۷۶ را می‌گویم. اگر یادتان نیست کدام روز، فقط کافی است یک آدرس و نشانی به شما بدهم. استرالیا، پاس علی دایی، فرار خداداد عزیزی و صدای جواد خیابانی. یادتان آمد؟ این چند کلمه، می‌تواند هزاران هزار فیلمنامه بیافریند.

هنوز هم آن روز فراموش‌نشدنی را به شکلی که دلمان می‌خواهد در ذهن‌مان کارگردانی می‌کنیم. برای من؛ دو گل استرالیا، لحظات دیوانه‌وار، استرس، لگد زدن به میز تلویزیون، زخمی شدن شست پایم، مادرم، دعا‌های او، جیمی جامپ متوحش، لبخند احمدرضا عابدزاده، صدای قلب جواد خیابانی، سیگار ویرا، دوباره سیگار خاموش شده ویرا، گل کریم باقری، بوسه خدا بر صورت عابدزاده، پاس علی دایی، فرار خداداد عزیزی، مارک بوسنیچ، آقا ابراهیمِ تهامی و پایان مسابقه. آن روز پر از اتفاق قشنگ بود، ولی کلمات قشنگ برای توصیفش کم هستند. می‌گویند در لحظه عروج، مهم‌ترین لحظات زندگی سریال‌وار از جلوی چشمان‌تان می‌گذرد. گمان می‌کنم گل خداداد عزیزی و صعود ایران به جام‌جهانی فرانسه برای من، یکی از آن صحنه‌هاست.

"در مقدماتی جام‌جهانی ۱۹۷۴ محمود بیاتی سرمربی ما بود و بازی اول با کره‌شمالی ۱۴ اردیبهشت بدون گل تمام شد"مجموعه‌ای از سادگی، تازگی و همه چیز‌های خوب زندگی که خیلی سخت یک جا جمع می‌شوند.

گل یحیی گل‌محمدی

از آن شب‌های لعنتی که انگار تمام شدنی نیست. ما خودمان را آماده کرده بودیم برای یک جشن ملی دیگر. بعضی شب‌ها در زندگی صبح نمی‌شوند. این، از آن شب‌ها بود. نمی‌دانستیم آخر بازی برای اشک‌های یحیی گریه کنیم یا برای شانس بدمان.

همه چیز زایل و تباه به نظر می‌رسید. اهتمام و کوشش ما برای ساختن یک شب رویایی، ناگهان تبدیل به مغاکی از سیاهی شده بود. انگار یکی در ورطه پرتگاه لگدی از پشت زده بود. معمولا گل‌ها خوشحال کننده هستند. گل یحیی گل‌محمدی مقابل ایرلند در آن بازی شوم پلی‌آف جام‌جهانی ۲۰۰۲، اما صفیر شادی نبود، فریاد غم بود.

"آن بازی در ورزشگاه آزادی که آن زمان آریامهر نام داشت برگزار شد و بعد از آن تساوی، تصمیم گرفتند بازی بعدی در امجدیه باشد"آن شب بس که از غم و قصه نخوابیدیم صبح هنگام، نزار و ضعیف چشم روی چشم گذاشتیم. لعنت می‌فرستادیم به همه چیز. به دروازه‌های ۷ متر و ۲۳ سانتی که اگر فقط چند سانت بزرگتر بودند ضربه علی کریمی گل می‌شد. لعنت می‌فرستادیم به فوتبال. به جام جهانی.

ورزشگاه آزادی آن شب عجیب و غریب تاریک بود. در دل این سیاهی آنچه برایمان به یادگار مانده گریه‌های تلخ یحیی و حذف تیم دوست‌داشتنی بلاژویچ بود. کاش از این شب‌های تلخ، مثل شب بازی ایران و بحرین، تا عمر داریم در زندگی‌مان نیاید.

گل رضا قوچان‌نژاد

روز ۲۸ خردادماه سال ۹۲ باید یک روز بهشتی برایمان باشد. روزی مملو از حس تسلسل زیبایی و لطافت. شبیه به یک موسیقی سلیس و روان.

"به این ترتیب اولین برد تاریخ فوتبال ایران در مقدماتی‌های جام جهانی در ورزشگاه امجدیه به دست آمد"هنوز بعد از گذشت بیش از ۸‌سال از آن بعدازظهر دلنشین زندگی، وقتی گل رضا قوچان‌نژاد را تماشا می‌کنم، هیجان دارم. از جایم بلند می‌شوم و می‌خواهم فریاد بزنم. درست مثل لحظه‌ای که ضربه بغل پای چپ او جلوی کره، به گل نشست. برای خلق آن لحظه، از ته دل از دو نفر تشکر می‌کنم. از رضا قوچان‌نژاد و مدافع شماره ۲۲ کره.

هنوز تصویر آخرین تلاشش با چهره‌ای مستاصل از گام بلند گوچی، گوشه ذهنم مانده. صحنه آهسته گل را پیدا کنید. همین حالا چند بار به تماشایش بنشینید. شبیه لبخند ژکوند است. تلفیقی از چهره حزن‌آلود مدافع کره و لبخند عمیق رضا گوچی.

"ورزشگاهی که تا همان اردیبهشت سال ۵۲، نزدیک به ۳۴ سال از عمرش می‌گذشت و چندان هم جوان نبود"آن گل به من یاد داد که نه یک بار که هزاربار خدا را شکر کنم. گاهی خودم را جای رضا می‌گذارم. برای خودم آن لحظه را می‌سازم. خوبی آن گل می‌دانید چیست؟ همه روایت‌های متعددی درباره‌اش داریم. همه برش‌هایی از زندگی‌مان را به این گل پیوند زده و داستان‌ها برایش ساخته‌ایم.

شما هم حتما با این گل قصه‌ها دارید.

۳۱۳

«جهانبخش. یک اشتباه. مهدی طارمی. حمله می‌کنه ایران. طارمی می‌تونه دروازه عراق رو باز کنه.

"آن روز ایران با گل‌های غلام وفاخواه و علی پروین، ۲ بر یک کویت را برد تا آقا غلام با گل دقیقه ۲۳ خود، تبدیل شود به نخستین گلزن تاریخ تیم‌ملی در مقدماتی جام‌های جهانی"ورزشگاه رفت رو هوا. مهدی طارمی دروازه عراق رو باز می‌کنه.» این واژه‌ها که خیلی‌هایشان برای یک گزارشگر به صورت غیر‌ارادی و بداهه به زبان می‌آید، در لحظه گل صعود ایران به جام‌جهانی قطر، توسط محمدرضا احمدی عنوان شد برای همیشه در حافظه تاریخی فوتبال ایران ثبت شود. گل مهدی، سیصد و سیزدهمین گل ثبت شده به نام تیم‌ملی، در ادوار مختلف بازی‌های مقدماتی جام جهانی بود. ۳۱۳ گل که ۲ تای آن بدون انجام بازی و با غیبت سوریه در مقابل ما در مقدماتی جام جهانی ۱۹۷۸ به نام ایران نوشته شد (آن زمان بازی‌ها ۲ بر صفر می‌شد نه ۳ بر صفر).

۳ تای آن را بازیکنان کامبوج (۲گل) و لائوس به اشتباه وارد دروازه خودی کردند، اما ۳۰۸ گل دیگر، توسط بازیکنان ما زده شد و همه‌اش هم شادی گل مخصوص به خود را داشت. ۳۱۳ گل در ۱۴۱ بازی از ۱۴ اردیبهشت ۱۳۵۲ تا همین امروز که تیم‌ملی دارد برای بازی با امارات در ورزشگاه آزادی آماده می‌شود و این قصه تا ابد ادامه دارد.

همه رکورد‌های آقا کریم

کریم باقری با ۱۹ گل زده در یک دوره از رقابت‌های مقدماتی جام‌جهانی رکورددار است.

آقا کریم همچنین تنها بازیکنی است که در یک بازی ۷ بار گلزنی کرد. حتما خوب یادتان هست. بازی با مالدیو و آن ۱۷‌بر صفر معروف در مقدماتی جام‌جهانی ۱۹۹۸. کریم در آن بازی یک رکورد دیگر هم به ثبت رساند و آن سریع‌ترین هت‌تریک بود. او ۳ گل اولش را در ۷ دقیقه و طی دقایق ۹ تا ۱۶ به ثمر رساند.

جالب آن‌که دومین رکورددار بیشترین گل زده در یک بازی هم خود کریم باقری است.

"گلی که برای او یادآور بازی با کویت است و سکو‌های ورزشگاه امجدیه که با ضربه او به مرز انفجار رسید"او ۴ سال بعد در مقدماتی جام‌جهانی ۲۰۰۲ در پیروزی ۱۹ بر صفر ایران مقابل گوام به تنهایی ۶ بار دروازه حریف را باز کرد.

دیگر رکورد دست‌نیافتنی آقا کریم گلزنی در ۵ بازی متوالی تیم‌ملی در مقدماتی جام‌جهانی است. یک رکورد دست نیافتنی دیگر از گلزن‌ترین هافبک تاریخ فوتبال ایران و آسیا. او در دور نهایی مقدماتی جام‌جهانی ۱۹۹۸۹ و در ۵ بازی نخست ایران مقابل چین، عربستان، کویت، قطر و چین (بازی برگشت) گلزنی کرد تا اولین و تنها بازیکنی باشد که در ۵ بازی متوالی برای تیم‌ملی گلزنی کرده است.

علی دایی در صدر

و این هم فهرست ۱۰ گلزن برتر فوتبال ایران در ادوار مختلف مقدماتی جام‌های جهانی:

۳۵ گل: علی دایی

۲۸ گل: کریم باقری

۲۰گل: سردار آزمون

۱۴ گل: مهدی طارمی

۱۳ گل: جواد نکونام

۱۱ گل: کریم انصاری‌فرد

۹ گل: مهدی مهدوی‌کیا

۸ گل: علی کریمی و خداداد عزیزی

۷ گل: علی‌اصغر مدیرروستا

مردان هت‌تریک

در نیم قرن حضور فوتبال ایران در ادوار مختلف مقدماتی جام‌جهانی فقط ۸ بازیکن بودند که در یک بازی موفق شدند ۳ گل یا بیشتر به ثمر برسانند. این اسامی را مرور می‌کنیم:

۷ گل در یک بازی: کریم باقری

۶ گل در یک بازی: کریم باقری

۴ گل در یک بازی: علی‌اصغر مدیرروستا، علی کریمی، علی دایی

۳ گل در یک بازی: حمید استیلی، علی دایی، فرهاد مجیدی، سردار‌آزمون، کریم انصاری‌فرد

• بیشتر بخوانید:
• بازتاب صعود ایران به جام جهانی در خبرگزاری رویترز؛ حضور در قطر با اندیشه‌های اسکوچیچ

انتهای پیام/
خبرگزاری میزان: انتشار مطالب و اخبار تحلیلی سایر رسانه‌های داخلی و خارجی لزوماً به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفاً جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه‌ای منتشر می‌شود.