کنکوری‌ها در ‌برزخ

آفتاب‌‌نیوز :

پس از کش‌وقوس‌های فراوان چند هفته‌ای، بالاخره خبر آمد که تصمیم نهایی برای اجرای کنکور به روز ۳۱ مرداد تعلق گرفته است، ساعتی بعد، اما وزیر بهداشت به عنوان رئیس ستاد مقابله با کرونا اعلام می‌کند که اجازه برگزاری کنکور را نخواهد داد! حتی برخی نمایندگان پیگیر در این زمینه هم همان زمان توییت زدند و خبر دادند که پیگیری‌شان نتیجه داده است! روز بعد، اما خبر دیگری منتشر می‌شود که تکذیب تعویق کنکور را شامل می‌شود و مسئولین اعلام می‌کنندکه کنکور در همان زمان مقرر برگزار خواهد شد!

اینکه کنکور باید با تاخیر برگزار می‌شد یا موعد مقرر از پیش تعیین شده بهترین زمان برای اجرای آن بود، مسئله‌ای تخصصی است که قاعدتاً باید ستاد ملی مبارزه با کرونا در مشورت با سازمان سنجش و سایر نهاد‌های مرتبط تعیین تکلیف می‌کرد. فارغ از این که برگزاری کنکور به صلاح است یا نه، موضوعی که باید مورد توجه قرار بگیرد این است که اخبار ضد و نقیض در خصوص برگزاری کنکور تا چه ابعاد روان کنکوری‌ها را به هم می‌ریزد و آسیب روانی به آن‌ها وارد می‌سازد! کارشناسان بر این اعتقادند که عدم توانایی مسئولین در تصمیم‌گیری بدون شک تبعات جبران ناپذیری برای داوطلبان به همراه خواهد داشت، اما سوال اینجاست که چه کسی قرار است پاسخگوی این تبعات باشد؟

عدم هماهنگی در اخذ تصمیمات

همین دو هفته پیش بود که خبر‌هایی از برگزاری جلساتی میان مسئولان وزارت علوم و سازمان سنجش آموزش کشور به عنوان متولیان برگزاری کنکور به همراه برخی نمایندگان و روسای کمسیون‌های بهداشت و آموزش مجلس شورای اسلامی به گوش رسید. گفته می‌شد در این جلسات قرار است تصمیم‌گیری نهایی در خصوص برگزاری کنکور گرفته شود و در واقع کنکوریان را از این برزخ نجات دهند. در نهایت وزیر بهداشت به عنوان رئیس ستاد مقابله با کرونا ضمن تاکید بر موضع برگزاری آزمون‌ها در تاریخ مقرر، گفت: «مقرر شده است که با توانمندی و قدرت، کنکور سراسری در تاریخ مقرر یعنی ۳۱ مرداد برگزار شود که هم داوطلبان و خانواده‌های آن‌ها از اضطراب بیرون بیایند و هم اینکه تکلیف برگزار‌کنندگان کنکور روشن و مشخص شود. پروتکل‌های بهداشتی برگزاری کنکور را سخت گیرانه‌تر از آزمون دکتری که برگزار شد انجام میدهیم و نهایتا با سخت‌گیری بیشتر در سه مرحله نقل و انتقال داوطلبان به حوزه‌های امتحانی، داخل حوزه‌های امتحانی و هنگام خروج از حوزه و بازگشت به منزل پروتکل‌ها را سخت گیرانه‌تر دنبال می‌کنیم.»

این در حالی است که استارت برگزاری آزمون‌ها با اجرای آزمون دکتری تخصصی دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی در ۹ مرداد ماه جاری زده شده بود و در فاصله یک هفته، سه آزمون مهم یعنی «دکتری تخصصی وزارت بهداشت»، «کارشناسی ارشد سال ۹۹» و «چهل و هفتمین آزمون پذیرش دستیار تخصصی پزشکی» نیز با رعایت پروتکل‌های بهداشتی که از سوی ستاد ملی مقابله با کرونا اعلام شده بود، برگزار شدند به طوریکه پس از پایان هر آزمون مسئولان وزارت بهداشت نمره قبولی بیش از ۹۰ درصدی به نحوه اجرای این پروتکل‌ها می‌دادند! این در حالی است که برخی کارشناسان نمره قبولی مسئولان مذکور در نحوه اجرای پروتکل‌های بهداشتی را مردود اعلام کرده و حتی در برخی از موارد تا صفر هم پائین آورده بودند! حالا و پس از آن نمره‌های درخشان، درست زمانی که تنها حدود یک هفته به برگزاری کنکور به عنوان مهم‌ترین و سرنوشت ساز‌ترین آزمون ورودی دانشگاه‌ها باقی مانده است در کمال ناباوری دوشنبه شب وزیر بهداشت با انتشار پست اینستاگرامی خبر از تعویق مجدد کنکور می‌دهد و اعلام می‌کند: «وزیر علوم و رئیس سازمان سنجش آموزش کشور اعلام کردند که اجرای پروتکل‌های سختگیرانه در این زمان کوتاه امکان پذیر نیست مگر اینکه دستورالعمل‌ها برای برگزاری آزمون‌های سراسری تغییر کند.

"گفته می‌شد در این جلسات قرار است تصمیم‌گیری نهایی در خصوص برگزاری کنکور گرفته شود و در واقع کنکوریان را از این برزخ نجات دهند"در این جلسه اعلام کردم به عنوان وزیر بهداشت و متولی سلامت این کشور، قطعا سلامت فرزندانمان اولویت اول است و از این پروتکل‌های سختگیرانه کوتاه نخواهیم آمد که رئیس کمیسیون‌های آموزش و بهداشت مجلس در این زمینه همراه و موافق بودند. به مسئولان برگزاری کنکور اعلام کردم اگر نمی‌توانید این دستورالعمل‌ها را به درستی اعمال کنید با برگزاری کنکور در این تاریخ مخالفم و تاکید می‌کنم که کنکور در زمانی دیگر برگزار شود. تاکید می‌کنم کنکور را به زمانی موکول کنید که می‌توانید از لحاظ فضا و امکانات تمام ضوابط و دستورالعمل‌های ابلاغی وزارت بهداشت را فراهم کنید. البته پیشنهاد وزارت علوم تعویق یک ماهه برگزاری کنکور بود که در ستاد ملی مقابله با کرونا بررسی می‌شود.»

در ادامه رئیس سازمان سنجش آموزش کشور نیز در مصاحبه با ایسنا ابلاغ پروتکل‌های جدید بهداشتی از سوی وزارت بهداشت در مدت زمان چند روز باقی مانده به کنکور را علت موافقت با برگزاری این آزمون در موعد مقرر دانست و گفت: طی چند روز گذشته پروتکل‌های بهداشتی تغییر کرد و وزارت بهداشت برای برگزاری کنکور سراسری دو شرط گذاشت. این در حالی بود که سازمان سنجش بسته‌بندی سوالات کنکور را تمام کرده است و در مرحله ارسال آن به استان‌ها و شهر‌های محل برگزاری کنکور براساس پروتکل‌های کارشناسی ارشد بود.

اولین شرط وزارت بهداشت این بود که فاصله صندلی‌ها باید به دو متر افزایش یابد که امکان فراهم کردن فضا با این شرایط برای ما مقدور نبود. شرط دوم وزارت بهداشت این بود که در استان‌های گرمسیری سالن‌ها باید سطح اشغال ۲۰ درصدی داشته باشند، که این مورد نیز با توجه به ظرفیت مراکز برگزاری کنکور برای ما مقدور نبود. نظر سازمان سنجش این بود که اگر پروتکل‌های بهداشتی همان پروتکل‌های آزمون ارشد که سوالات کنکور نیز براساس آن بسته‌بندی شده است، باشد و امکان فاصله‌گذاری تا دو متری بین صندلی‌ها تا حد مقدور فراهم باشد، امکان برگزاری کنکور وجود دارد که وزیر بهداشت با این امر موافقت نکرد.»

خدایی ادامه داد: «در صورتی که می‌خواستیم موارد مورد نظر وزارت بهداشت را اجرایی کنیم، اتفاقی می‌افتاد که خط قرمز ما بود و آن این بود که حتی در صورت تامین فضای کافی و ایجاد فاصله دو متری بین داوطلبان باید سوالات کنکور به ۳۹۰ شهر ارسال می‌شد و در آنجا بر اساس فاصله‌گذاری جدید پلمب سوالات باز می‌شد و دفترچه‌ها مجددا مرتب می‌شدند که در این صورت احتمال لو رفتن سوالات کنکور افزایش می‌یافت. در این شرایط سازمان سنجش نمی‌تواند از معیار‌های خود کوتاه بیاید؛ بنابراین درخواست کردیم یا پروتکل‌های کنکور سراسری هم مانند آزمون ارشد باشد یا سازمان سنجش با شرایط جدید وزارت بهداشت نمی‌تواند کنکور را در موعد مقرر برگزار کند و این موضوع طی نامه‌ای به استحضار دکتر غلامی وزیر علوم نیز رسید و اعلام کردم که حفاظت آزمون و لو رفتن سوالات را تضمین نمی‌کنم؛ لذا پیشنهاد کردیم آزمون سراسری با این وضعیت قابل برگزاری نیست و باید به تعویق بیفتد.»

این در حالی است که سه شنبه شب ماجرا کاملا تغییر پیدا کرد و به یکباره اعلام شد کنکور در موعد مقرر برگزار خواهد شد! گویا ستاد مقابله با کرونا پیشنهاد تعویق برگزاری کنکور سراسری را تصویب نکرده است و بر این اساس کنکور در موعد مقرر قبلی و بدون تغییر برگزار می‌شود.

بر اساس بیانیه مشترک وزرای علوم، تحقیقات وفناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، اعضای ستاد با هر گونه تغییر در زمان برگزاری کنکور سراسری مخالفت کردند. در بیانیه مشترک وزرای علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی آمده است: «پیرو نیاز به زمان بیشتر جهت برگزاری آزمون سراسری توسط مجریان آزمون به نیت یافتن فضای مناسب برای برگزاری منطبق با پروتکل‌های سختگیرانه و مشروط به تایید تغییر تاریخ در ستاد ملی مدیریت کرونا، از آنجا که این تغییر به دلایل متعدد مورد تایید ستاد قرار نگرفت، مقرر شد با همکاری استانداران محترم، مراکز آموزشی، فرهنگی، ورزشی، نظامی و انتظامی، کمبود فضا‌ها و تجهیزات مورد نیاز جهت اعمال و اجرای پروتکل‌ها مهیا و آزمون سراسری در تاریخ مصوب قبلی ستاد ملی مدیریت کرونا (در روز‌های ۲۹- ۳۰ و ۳۱ مرداد و یکم شهریور ماه) برگزار گردد.»

اعتراض داوطلبان کنکور

اخبار ضد و نقیض در خصوص کنکور با واکنش‌ها و حواشی بسیاری همراه بود و خیلی از کنکوری‌ها به این نحوه اطلاع‌رسانی اعتراض کردند.

"به مسئولان برگزاری کنکور اعلام کردم اگر نمی‌توانید این دستورالعمل‌ها را به درستی اعمال کنید با برگزاری کنکور در این تاریخ مخالفم و تاکید می‌کنم که کنکور در زمانی دیگر برگزار شود"اعتراض‌ها در فضای مجازی به شدت بالا گرفت. یکی از کاربران در این خصوص نوشته است: «استرس کنکور برای داوطلبان کافی است دیگر شما‌ها مشکل را چند برابر نکنید.» کاربر دیگری نوشته است: «اگر کرونا ما را نکشد بدون شک استرسی که شما برای برگزاری کنکور به ما می‌دهید ما را خواهد کشت.»

کاربر دیگری گفته است: «تعویق زمان برگزاری کنکور یک بازی شده است. با روح و روان دانش‌آموزان دارند بازی می‌کنند. واقعا باید تاسف خورد.» کاربر دیگری نیز نوشته بود: «من به عنوان یک داوطلب کنکور حاضر هستم به ویروس کرونا مبتلا شوم، اما زمان برگزاری این آزمون به تعویق نیفتد و نیازی به نگرانی مسئولان برای سلامتی داوطلبان نیست چرا که این نوع تصمیم‌گیری بیشتر از ویروس کرونا تاثیرات مخرب دارد.» کاربر دیگری نوشته: «چرا این کار را با ما می‌کنید؟ استرس کنکور کم است که این نگرانی‌ها را هم به ما وارد می‌کنید. این چند ماه برای من به اندازه چند سال گذشت!» کاربر دیگری نوشته است: «همین امروز صبح خودم را در آینه دیدم و از دیدن مو‌های سفیدم شوکه شدم.

کنکور امسال یکی از سخت‌ترین سال‌های کنکور است، استرس کنکور از یک طرف ناتوانی مسئولین در تصمیم‌گیری از طرف دیگر این روز‌ها سخت‌ترین شرایط را برای ما ساخته است.»

چه کسی پیامد‌ها را به گردن می‌گیرد؟

محمد رضا نیک نژاد کارشناس اجتماعی در خصوص عوارض ناتوانی در تصمیم‌گیری مسئولین گفت: «در جامعه ما همچنان فرهنگ آموزشی تقریبا صد ساله‌ای همچنان پا بر جا است به این ترتیب که کنکور آینده خیلی از جوانان کشور ما و حتی خانواده‌های آن‌ها را تعیین می‌کند. به همین دلیل هم حساسیت‌های خیلی زیادی در رابطه با کنکور وجود دارد. خیلی از خانواده‌ها همین که بچه شان به دنیا می‌آید برای کنکورشان برنامه ریزی می‌کنند. آن وقت مسئولین این حساسیتی که در جامعه وجود دارد و فشار و نگرانی که در خصوص این آزمون سرنوشت ساز به کنکوری‌ها وارد می‌شود را با تصمیمات بدون بنیاد و غیراصولی زیر سوال می‌برند! این کار مسئولین چیزی جز بازی با اعصاب مردم نیست.»

او تاکید کرد: «فارغ از مضرات کنکور، باید به این مسئله توجه داشته باشیم که کنکور اهمیت بسیار زیادی برای خیلی‌ها دارد و بدون شک ۳۰ درصد شرکت کنندگان در این آزمون کل عمر و زندگیشان را تحت تاثیر کنکور قرار داده‌اند آن وقت سوال من این است که مسئولانی که یک شبه تصمیم عوض می‌کنند و فردا چیز دیگری می‌گویند و هر لحظه به اسم نگرانی برای دانش‌آموزان، سازی برای آن‌ها کوک می‌کنند، آیا می‌توانند تبعات تصمیمات غیر کارشناسی و بی‌بنیاد خود را بگیرند؟ این که نمی‌شود هر کسی شب می‌خوابد و صبح بیدار می‌شود یک تصمیم بگیرد! طی سال‌های گذشته که کنکور در زمان مقرر خود بر گزار می‌شد ما با درصدی از دانش‌آموزانی مواجه بودیم که نگذشتن از کنکور برای آن‌ها بزرگترین شکست در زندگیشان بود و تبعات روحی و روانی و حتی جسمی بدی برای آن‌ها رقم زده بود و با این فشار روانی که حالا بر کنکوری‌ها وارد شده است به نظر می‌رسد این فشار‌ها افزایش یابد. چنین برخورد‌هایی بدون شک با تبعات جانی و روانی زیادی همراه خواهد بود که شاید تا سال‌ها از ذهن افراد خارج نشود و همچنان آن‌ها را آزار بدهد.

"تاکید می‌کنم کنکور را به زمانی موکول کنید که می‌توانید از لحاظ فضا و امکانات تمام ضوابط و دستورالعمل‌های ابلاغی وزارت بهداشت را فراهم کنید"کنکور باید در تاریخ مقرر خودش برگزار می‌شد و اصلا جا به جا نمی‌شد، حالا با این فرض که برای اطمینان بخشی و رعایت پروتکل‌های بهداشتی جا به جا شده است، الان دو ماه از زمان اصلی کنکور گذشته پس مسئولین چه کرده‌اند که همچنان برخی معتقدند که پروتکل‌های بهداشتی را نمی‌توانند رعایت کنند؟ این سوالی است که به نظر می‌رسد مسئولین باید پاسخگو باشند. چطور مسئولین نمی‌توانند شرایطی را فراهم‌کننده که یک میلیون و هشتصد داوطلب بر سر آزمون بروند و با احتمال زیاد سلامتی از آن خارج شوند؟ با این همه باز هم تاکید می‌کنم پیامد‌های این نوع تصمیم گیری‌ها برای دانش‌آموزان به شدت نگران‌کننده است.»

آن‌ها که این پروسه بسیار سنگین و استرس‌آور کنکور را درک کرده‌اند می‌دانند که افزوده شدن معادله ده مجهولی زمان اجرای کنکور و ده‌ها خبر ضدونقیض تعویق یا عدم تعویق کنکور چگونه می‌تواند به امنیت روانی آن‌ها در این روز‌های حساس پایانی ماراتن کنکور ضربه بزند.‌ای کاش پروسه تصمیم‌گیری کنکور به لحاظ اطلاع‌رسانی بسیار بهتر از این مدیریت می‌شد.