تنور خوشنویسی را گرم نگه داریم

 یدالله کابلی خوانساری استاد هنر خوشنویس شب گذشته ۲۳ تیرماه مهمان نت‌گپ‌های یونسکویی در صفحه اینستاگرام کمیسیون ملی یونسکو با اجرای عبدالمهدی مستکین به صورت زنده بود.

وی در ابتدای این برنامه گفت: قبل از هر چیزی باید بگویم هنر به نوعی یک بلیه الهی، گفتگویی عمیق از هستی، شادکامی ها و تلخی های زندگی و تجلی و تبلور احساسات پاک انسان های فرهیخته است. هنر یگانه دارایی مانایی است که می تواند احوالاتی را که بشر از گذشته به جا گذاشته است، بیان کند. وقتی می خواهیم تاریخ بشریت را بررسی کنیم به سراغ موزه ها می رویم و گوشه ای از هنر هنرمندان را می بینیم. بی تردید هنرمندان مثل منشور چند وجهی هر وجه از وجودشان بازتاب دهنده پاکی هاست. در دل هنر دنیایی از عشق، درایت، درک و بصیرت وجود دارد که باعث بالندگی می شود.

"هنر یگانه دارایی مانایی است که می تواند احوالاتی را که بشر از گذشته به جا گذاشته است، بیان کند"وقتی صحبت از هنر می کنیم، می توانیم بگوییم که یک رویداد ماندنی است.

وی افزود: هنر خوش نویسی همواره با عالم معنا در ارتباط بوده است از همین رو در مقوله هنر نه به عنوان کسی که خوش نویس است و ممکن است برخی بگویند تافته جدا بافته است بلکه به عنوان یک فرد ساده می گویم که من به موازات عشقی که به خوشنویسی دارم به باقی هنرها احترام قائلم ولی وقتی صحبت از خوش نویسی می کنم آن را با تار و پود وجودم عجین می بینم.

کابلی خوانساری با اشاره به خدمات یونسکو به هنر به ویژه هنر خوش نویسی بیان کرد: من چند سالی است که در این موسسه خدمت می کنم. خوشبختانه چند سالی است که کوشش موسسه یونسکو ایجاد تفاهم در جهت عشق و معرفت است. مدیریت این مجموعه بر عهده بزرگ مردی از اهل هنر به نام حجت الله ایوبی است که افتخار داشته ام در ۲ دهه گذشته در مسئولیت های مختلف در خدمت ایشان باشم. من می دیدم که او به هنر و فرهنگ عشق دارد و با بن جان نسبت به معرفی فرهنگ و هنر اهتمام می ورزد. دکتر ایوبی هنر خوش نویسی را هنری می داند که به نشر معرفت کمک می کند.

این استاد خوش نویسی بیان کرد: هنر خوش نویسی قدمت زیادی دارد و از گذشته دور برای حفظ این هنر کوشش شده است.

وقتی از هنر خوش نویسی صحبت می کنیم باید به این توجه کنیم که می شود حتی نوشتاری را که بار معنایی ندارد با هندسه خوب و هنرمندانه روی کاغذ نوشت و زیبایی را به چشم مخاطب نشان داد ولی وقتی این هنر با شعر همراه می شود دو چندان زیبایی را در بر می گیرد. درواقع هنرمند خوش نویسی دست و دل خود را با ابیات بی بدیل گرم می کند و صفحه با این اشعار زیبا می شود. این را هم باید عنوان کنم که یکی از دلایلی که دکتر ایوبی به خوش نویسی دلبستگی دارد اهمیت این هنر است چون ویژگی های منحصر به فردی دارد.

وی توضیح داد: به تازگی نمایشگاهی مجازی از آثار خوش نویسی به همت استادان این هنر در یونسکو راه اندازی شده و امکانات خوبی را برای تماشای علاقه مندان دارد. خوشحالم که مسئولیت و خدمت کوچکی در این امر دارم.

کابلی خوانساری در ادامه ضمن اشاره به علم آموزی در دوران جوانی اش نزد اساتید بزرگ، عنوان کرد: در سال ۴۷ من نزد استادی رفتم و گفتم می خواهم پدرانه دست من را بگیرید و دعایی برایم کنید تا راه درست را در پیش گیرم او به من گفت باید سلامت روح داشته باشی، در مسیرت ثابت قدم باشی و تلاش کنی. من نیز همواره این موضوعات را به شاگردانم می آموزم تا ره توشه ای داشته باشند.

این استاد خوش نویسی با اشاره به تربیت شاگردانش اظهار کرد: من احساس می کردم باید کسانی را تربیت کنم که به کمک این هنر بیایند و این راه را ادامه بدهند، یکی از آنها محمد حیدری بود.

"وقتی می خواهیم تاریخ بشریت را بررسی کنیم به سراغ موزه ها می رویم و گوشه ای از هنر هنرمندان را می بینیم"من ابتدا با او به شکل مکاتبه کار می کردم اما بعد از مدتی دیدم استعداد عجیبی دارد پس گفتم باید حضوری تمرین خط کنیم چون در او استعداد زیادی می دیدم. باید عنوان کنم که محمد حیدری وجودی خاص و طینتی پاک دارد و برخوردار از نیاکان و پدر و مادر خوب است، آنها هرآنچه را داشتند برای محمد حیدری صرف کرده اند. به یاد دارم وقتی در کنگره حافظ بودیم یکی از آثار محمد حیدری روی میز بود. همانجا بود که همه من را به خاطر تربیت چنین شاگردی تحسین کردند. من از همان زمان ها بزرگواری را در وجود محمد حیدری دیدم.

آرزو می کنم وجودش همچنان سرشار از خلاقیت باشد. می دانم که اگر روزی حیات من به پایان برسد، حیات هنری من در دستان شفاف او جاری و ساری و آروزهای باقی مانده من با دستان او برآورده می شود.

وی در بخش دیگری از صحبت هایش اظهار کرد: از دوران جوانی علاقه داشتم که بخوانم و با تاریخ هنر کشورم آشنا بشوم. وقتی قرآن مصحف را می خواندم دیدم که از قرن اول تا ششم هنر خوش نویسی به انواع و قلم ها نوشته و به انواع طراحی ها در کتیبه های عصر تیموری مزین شده و سرشار از زیبایی است. وقتی به گذشته ها نگاه می کنیم، می بینیم که چه نفس های پاک و انسان های زلالی دست به دست هم داده اند و عمر خود را صرف کرده و این هنر را در چهارگوشه ایران به هم وصل کرده اند.

وی ادامه داد: در هر شهری این هنر با ویژگی خود رشد می کرد که انسان با دیدن آن به حیرت می آید. هنر خوش نویسی به دست هنرمندان ارزشمند دوران شکوفایی خود را طی کرده است. وقتی به سیر هنر خوش نویسی نگاه می کنیم، می بینیم که در کشورهای مختلف هنرمندان بزرگی بوده اند که گاه شهرت جهانی پیدا کرده اند.

"مدیریت این مجموعه بر عهده بزرگ مردی از اهل هنر به نام حجت الله ایوبی است که افتخار داشته ام در ۲ دهه گذشته در مسئولیت های مختلف در خدمت ایشان باشم"به یاد دارم که در یکی از مناسبت ها دیدم که در فرانسه ۲۱ هزار کتاب خوش نویسی جمع آوری شده است. در برخی از کشورها عالی ترین کتاب های خوش نویسی وجود دارد. من کتاب «آثار ایران در مصر» را خوانده ام. در هر صفحه آن یا اشعار شاهنامه است یا آیه های قرآن. این کتاب یکی از مجموعه های عظیم در مصر و این موضوع گواه این است که هنر ایران جایگاهی والا دارد.

بنابراین انصاف نیست که کشورهای اسلامی فکر کنند هنر خوش نویسی متعلق به آنهاست.

کابلی خوانساری گفت: ما تاریخ درخشانی از خوش نویسی داریم که می توانیم از آن به عنوان یک هنر ملی یاد کنیم. چون هیچ هنری به اندازه خوش نویسی نتوانسته آثار ما را ثبت و ضبط کند. اگر به سیر تحول هنر خوش نویسی نگاه کنیم، خوش نویسان بزرگی را می بینیم که خط شکسته را به اینجا کشانده اند. بنابراین اینکه روی این خط نام بهار خوش نویسی را گذاشته اند بیراه نیست.

این استاد خوش نویسی در پایان مطرح کرد: امروز هنرمندان بزرگی تربیت شده اند و آثار خوبی را در رویدادهای بین المللی عرضه کرده اند که سرشار از تنوع است و هیچ تقلید و کپی کاری از گذشتگان در آنها دیده نمی شود چون دنیای هنر سرشار از پویایی است و همواره مردم به دنبال نوگرایی هستند. بنابراین ما باید به قابلیت های شخصی خودمان تکیه و جوانان پویایی را هدایت کنیم تا تنور این هنر گرم باشد.