شاهنامه با استفاده از منابع متعدد نوشته شده است

به گزارش خبرگزاری مهر، مراسم بزرگداشت حکیم فردوسی و عمر خیام، پاسداشت زبان فارسی و رونمایی از تازه‌ترین کتاب ترجمه شده توسط رایزنی فرهنگی ایران در بلگراد، دیروز دوشنبه بیست و پنجم اردیبهشت با حضور ده‌ها نفر از دانشجویان و فرهیختگان، چهره‌های ادبی و علاقمندان به زبان و فرهنگ ایرانی در سالن اجتماعات مؤسسه مطالعات توسعه فرهنگی صربستان برگزار شد.

در ابتدای این مراسم نماینده مؤسسه مطالعات توسعه فرهنگی صربستان با سپاس از رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران جهت برنامه ریزی و برگزاری این نشست ادبی، آشنایی با ادبیات غنی فارسی و همچنین فرهنگ و تمدن کهن ایران را برای جامعه فرهنگی و نخبگان و پژوهشگران صربستان ضروری دانست و ابراز امیدواری کرد تا این نشست مقدمه‌ای برای استمرار همکاری و برگزاری نشست‌های مشابه در این مؤسسه شود.

این برنامه در دو بخش برگزار شد و در بخش نخست که به نشستی ادبی برای بزرگداشت روز حکیم فردوسی و خیام اختصاص یافته بود، سه مقاله قرائت شد.

سعید صفری استاد زبان فارسی در دانشگاه بلگراد در مقاله‌ای با عنوان از سنت شفاهی تا خلق شاهکار شاهنامه و نقش فردوسی در تثبیت زبان فارسی» به تشریح منابع فردوسی در نگارش شاهنامه پرداخت و گفت: نگارش اثری به عظمت شاهنامه که در آن علاوه بر موضوعات تاریخی، اسطوره‌ای و پهلوانی، نکات حکمت آمیز و اخلاقی بیشماری با محوریت توجه به خرد و دانش و خصایل اخلاقی وجود دارد، بی تردید با استفاده از منابع متعددی صورت گرفته است که فردوسی در سی سال ضمن بررسی و مطالعه آنها در سرایش شاهنامه استفاده کرده است.

وی افزود: به باور برخی از شاهنامه پژوهان، فردوسی در خلق شاهکار شاهنامه علاوه بر استفاده از منابع شفاهی که به طور سنتی سینه به سینه برای انتقال اسطوره‌ها و افسانه‌های ایرانی منتقل می‌شده، از کتاب خدای نامه، اثری که در دوره فارسی میانه نگاشته شده و شاهنامه ابومنصوری استفاده کرده است.

وی با اشاره به روز پاسداشت زبان فارسی که همزمان با روز بزرگداشت حکیم فردوسی است، گفت: تا پیش از شاهنامه مجموع اشعار حفظ شده از شاعران پیشین در حدود سه هزار بیت است که در مقایسه با حدود شصت هزار بیست شاهنامهُ‌، از نظر حجم ناچیز به نظر می‌رسد. از این رو، خلق اثر مدون و یکپارچه شاهنامه علاوه بر آنکه از نظر ساختاری دارای استحکام متنی استُ از جهت حفظ واژگان و ساخت‌های دستوری و انتقال آن به نسل‌های بعدی نیز حائز اهمیت است. بدین جهت حکیم فردوسی با خلق شاهنامه به تثبیت زبان فارسی کمک شایانی نمود و زبان فارسی و فرهنگ و هویت ملی ایران مدیون این اثر جاودانه است.

در ادامه میلوش رسیسمچ، دانشجوی زبان فارسی در مقاله‌ای با عنوان «عشق و تراژدی: داستان رستم و سهراب» پس از ارائه خلاصه‌ای از داستان تراژیک رستم و سهراب به برخی از ویژگی‌های سمبولیک شخصیت رستم با مارکو کرایلیوویچ، شخصیت اسطوره‌ای صرب پرداخت و شباهت‌های آنها را بررسی کرد.

در ادامه یولینا یوجنیج، دانشجوی زبان فارسی با مقاله‌ای تحت عنوان «جذابیت جهانی شعر عمر خیام» پس از معرفی مختصر حکیم خیام و ارائه مقدمه‌ای از تاریخ ترجمه اشعار خیام که در دنیای غرب و اروپا مورد توجه قرار گرفت و به شهرت جهانی خیام منجر شد به قرائت برخی از نمونه‌های شعر خیام پرداخت و برخی از نمادهای پرکاربرد در این اشعار از جمله زندگی، مرگ را بررسی کرد.

در بخش دوم این برنامه، رونمایی از تازه‌ترین اثر منتشر شده توسط رایزنی فرهنگی کشورمان با عنوان «صدای روشن صبح» منتخب اشعار شاعران ایرانی بعد از انقلاب با سخنرانی الکساندر دراگوویچ و پتار یاناچکوویچ مترجمان اشعار برگزار شد.

مؤسسه مطالعات توسعه فرهنگی صربستان یکی از نهادهای زیرمجموعه وزارت فرهنگ صربستان است که دارای سابقه فعالیت بسیار طولانی است و از مراکز مهم فرهنگی صربستان محسوب می‌شود. این نشست نخستین برنامه مشترک این مؤسسه با رایزنی فرهنگی بود که به پیشنهاد این مؤسسه و در محل سالن اجتماعات آن برگزار شد.

این مراسم توسط شبکه تلویزیونی بالکان تریپ و شبکه رادیوی سراسری RTS صربستان پوشش داده شد.