خروج «صدری‌ها» از منطقه سبز پس از ضرب‌الاجل مقتدی صدر؛ برقراری آرامش نسبی در بغداد

صدای آمریکا

صدای آمریکا - ۸ شهریور ۱۴۰۱

روز سه‌شنبه پس از آن که مقتدی صدر در یک مصاحبه تلویزیونی با تاکید بر کناره‌گیری‌اش از سیاست، از طرفدارانش خواست به درگیری‌ها خاتمه دهند، هواداران این روحانی پرنفوذ شیعه منطقه سبز بغداد را ترک کردند.

با اوج‌گیری تنش‌ها در عراق و کشته‌شدن بیش‌ از ۲۰ نفر در درگیری‌هایی که با به کارگیری سلاح‌های نیمه‌سنگین و پرتاب موشک به منطقه سبز بغداد همراه بود، مقتدی صدر به هوادارانش گفت که از تحصن در مجلس دست بردارند و به درگیری‌ها خاتمه دهند.

صدر در این سخنرانی تلویزیونی خود «ریختن خون عراقی‌ها» را «حرام» دانست و گفت: «این [دیگر یک اقدام] انقلابی نیست، چرا که ماهیت صلح‌آمیزش را از دست داده است.» او به حامیانش یک ساعت مهلت داد که منطقه سبز را ترک کنند و تهدید کرد که اگر ظرف ۶۰ دقیقه این خواسته‌اش اجرا نشود، خودش نیز از این جنبش خارج خواهد شد.

به دنبال این درخواست مقتدی صدر از هوادارانش، نیروهای امنیتی عراق روز سه‌شنبه وضعیت منع آمدوشد در سراسر کشور را لغو کردند.

این درحالی است که در نخستین ساعات روز سه‌شنبه و پیش از سخنرانی صدر، شبه‌نظامیان راکت‌هایی را به سمت منطقه سبز شلیک کردند. در طول شب نیز افراد مسلح به مسلسل و نارنجک‌انداز سوار بر وانت در این منطقه تردد کردند و صدای شلیک مداوم اسلحه و پرتاب خمپاره و راکت در سراسر شهر شنیده می‌شد.

سرگردانی مسافران ایرانی

بسیاری از ایرانیان حاضر در عراق برای خروج از آن کشور با مشکلات فراوانی مواجه شده‌اند.

این درحالی است که معاون هوانوردی سازمان هواپیمایی از صدور مجوز برای انجام دو پرواز فوق‌العاده به نجف برای برگرداندن مسافرانِ مانده در فرودگاه طی امروز خبر داد، اما به زمان انجام این پرواز اشاره نکرد.

حسن خوشخو با اشاره به عدم امکان پرواز فوق‌العاده به بغداد، گفت که دو پرواز فوق‌العاده توسط هواپیمایی آتا به فرودگاه نجف انجام می‌شود.

همچنین ببینید:

دست کم دو کشته و ۱۹ زخمی در درگیری‌های عراق؛ لغو پروازها از ایران به بغداد

به گزارش رسانه های ایران، حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، در این ارتباط گفته است که حوادث را «پیگیری» می‌کند و همزمان «تمام تلاش» خود را برای برگزاری مراسم مذهبی «اربعین» به کار می‌بندد. امیرعبداللهیان گفت، از سفیر ایران در بغداد خواسته است «رسیدگی به وضعیت زائران» را در اولویت قرار دهد.

از سوی دیگر، تنها واکنش رسمی سفارت جمهوری اسلامی در بغداد به رویدادهای خشونت‌بار ۲۴ ساعت اخیر در این کشور، صدور یک بیانیه بوده که در آن از ایرانیان خواسته است با توجه به «وضع مقررات منع رفت و آمد» از سوی دولت عراق، «تا اطلاع ثانوی» از هر گونه سفر و تردد به شهرهای «بغداد، کاظمین و سامراء» خودداری کنند.

این نخستین بار نیست که خیابان‌های پایتخت عراق صحنه حضور میدانی هواداران مقتدی صدر، روحانی با نفوذ شیعه معترض و رئیس ائتلاف پیروز انتخابات پارلمانی، می‌شود. در ماه‌های اخیر هواداران این طیف سیاسی عراق بارها به خیابان‌ها آمده‌اند و نسبت به دخالت‌های خارجی در تعیین رئیس دولت آتی این کشور، اعتراض کرده‌اند.

اما اعتراض گسترده این سری حامیان مقتدی صدر مصادف شده است با برگزاری مراسم «اربعین» همزمان شده‌ است؛ مراسمی که در سال‌های اخیر رنگ و بوی جدی‌تری یافته است و سالانه صدها هزار ایرانی نیز بنا بر اعلام مقامات طرفین، در آن شرکت می‌کنند.

بر این اساس، روز گذشته و همزمان با آغاز ناآرامی های جدید، برخی از ایرانیان در مسیر رفت به شهرهای مذهبی عراق بوده‌اند و برخی نیز در حال برنامه‌ریزی برای برگشت به ایران اما با «بسته شدن مرزهای هوایی و زمینی دو‌ کشور» مواجه شده‌اند.

در همین ارتباط، سرپرست «شهر فرودگاهی امام خمینی» اعلام کرده است که «تمام پروازهای شرکت های هواپیمایی ایرانی به مقصد بغداد و نجف تا اطلاع ثانوی لغو شده» و مدیر روابط عمومی فرودگاه مشهد نیز گفته است با توجه به «شرایط به وجود آمده در کشور عراق»، فرودگاه نجف اعلام کرده که «هیچ پروازی» را نمی‌پذیرد.

از سوی دیگر، داریوش باقر جوان، مدیرکل دفتر حمل‌ونقل مسافری سازمان راهداری ایران نیز به «باشگاه خبرنگاران» وابسته به صداوسیمای جمهوری اسلامی گفته است که حرکت «تمامی اتوبوس‌ها» به سمت پایانه‌های مرزی کشور عراق «لغو شده» و تنها «تعدادی اتوبوس» برای بازگرداندن مسافران حاضر در عراق، در پایانه‌های مرزی (داخل خاک ایران) مستقر شده است.

حسن خوشخو، معاون هوانوردی سازمان هواپیمایی نیز ضمن تایید لغو تمامی پروازهای ایران به سمت عراق، اظهار داشته است که در حال تلاش و هماهنگی برای انجام «یک پرواز فوق العاده» به منظور بازگرداندن ایرانیان از عراق است.

این سخنان در حالی است که تاکنون مقامات مرتبط در جمهوری اسلامی فقط از بسته بودن مرزهای زمینی و هوایی، تاکید بر نرفتن شهروندان به مرزها و خودداری از حضور در شهرهای دارای درگیری سخن گفته‌اند اما هیچ آمار رسمی از میزان حضور ایرانیان در این کشور همسایه غربی و راهکارهای مشخص برای خروج و تخلیه اضطراری آنها، اعلام نکرده‌اند.

به دنبال درگیری‌های شدید میان حامیان مقتدی صدر و نیروهای دولتی و دیگر نیروهای شبه‌نظامی مورد حمایت جمهوری اسلامی، صدها تن از طرفداران جریان صدر موسوم به «صدری‌ها» روز دوشنبه موانع سیمانی منتهی به کاخ دولتی عراق را پایین کشیدند و با عبور از دروازه‌ها وارد کاخ شدند.

در پی این رویدادها اعضای سرایاالسلام، یک گروه شبه‌نظامی هم‌سو با صدر، با نیروهای «حشد الشعبی» درگیر شدند. تا زمان تنظیم این خبر کشته شدن دست‌کم ۲۲ نفر در درگیری‌ها تایید شده است.

مقام‌های امنیتی گفتند که در این درگیری‌ها از خمپاره و نارنجک‌های راکتی استفاده شد و‌ آن را نشان‌گر اوج بن‌بست سیاسی بین اردوگاه‌های رقیب، خواندند.

با ادامه درگیری‌ها طی ساعت‌ها درون منطقه سبز، که مقر دولت عراق در آن واقع است، نیروهایی کوچک از لشکر نیروهای ویژه و لشکر ۹ ارتش عراق نیز برای مهار شبه‌نظامیان مداخله کردند.

نخست وزیر موقت عراق گفت که تحقیقات را درباره تیراندازی‌ها آغاز خواهد کرد.

"او گفت که استفاده از گلوله جنگی علیه معترضان، ممنوع است.اعتراضاتی نیز در استان‌های جنوبی که از اکثریتی شیعه‌نشین برخوردارند، آغاز شد"او گفت که استفاده از گلوله جنگی علیه معترضان، ممنوع است.

اعتراضاتی نیز در استان‌های جنوبی که از اکثریتی شیعه‌نشین برخوردارند، آغاز شد. حامیان صدر در استان نفت‌خیز بصره، لاستیک‌ها را آتش زدند و جاده‌ها را مسدود کردند. صدها معترض، مقابل ساختمان استانداری میسان تظاهرات کردند.

ارتش عراق با انتشار بیانیه‌ای از حامیان صدر خواست که فورا از «منطقه به‌شدت تحت حفاظت دولتی» عقب‌نشینی ‌کنند و از درگیری یا ریختن خون هموطن‌های عراقی، پرهیز کنند.

مصطفی الکاظمی، نخست‌وزیر موقت عراق نیز از صدر خواست که از پیروان خود بخواهد تا از نهادهای دولتی عقب‌نشینی کنند.

خبرگزاری‌های ایران روز دوشنبه از لغو برخی پروازهای شرکت‌های هواپیمایی مختلف، از جمله آتا و ماهان، به مقصد بغداد خبر داده‌اند.

سفارت ایران در بغداد نیز روز دوشنبه با اشاره به اعلام دولت عراق مبنی بر «وضع مقررات منع رفت و آمد» از ایرانیان حاضر در آن کشور خواست «تا اطلاع ثانوی از هر گونه سفر و تردد به شهرهای بغداد، کاظمین و سامراء خودداری» کنند. همچنین مجید میراحمدی، معاون امنیتی انتظامی وزیر کشور، از مردم خواست «موقتا و تا اطلاع ثانوی از سفر به عراق خودداری کنند.»

هیات نمایندگی سازمان ملل متحد در عراق، تظاهرات روز دوشنبه را «بسیار خطرناک» توصیف کرد و از تظاهرکنندگان خواست که همه ساختمان‌های دولتی را تخلیه کنند تا دولت موقت، بتواند که به اداره کشور ادامه دهد.این بیانیه از همه خواست که رفتاری صلح‌جویانه داشته باشند و از انجام اعمالی که می‌تواند منجر به زنجیره‌ای غیرقابل توقف شود، خودداری کنند.

کویت از شهروندان خود خواست که عراق را ترک کنند. سفارت امارات در بغداد نیز به شهروندان خود در عراق هشدار داد و از آن‌ها خواست که با رعایت احتیاط، از اماکن برپایی تظاهرات و تجمع دوری کنند.

در همین راستا سفارت هلند کارمندان خود را از منطقه سبز، خارج کرد و دانشگاه کربلا نیز تمام فعالیت‌های آموزشی خود را متوقف کرد.

در پی استعفای آیت‌الله حائری از مقام مرجعیت تقلید، و توصیه او به هوادارانش مبنی بر این که از علی خامنه‌ای،‌ رهبر جمهوری اسلامی ایران، به عنوان مرجع تقلید خود پیروی کنند، مقتدی صدر روز دوشنبه اعلام کرد که برای همیشه از صحنه سیاست کنار می‌رود.

بی‌درنگ پس از انتشار این پیام، هزاران هوادار مقتدی صدر، کاخ ریاست جمهوری را در مرکز بغداد اشغال کردند.