سعید لیلاز : ایران با توانایی ساخت بمب اتمی ، امن‌تر است / امیدوارم برجام امضا نشود

فرارو ، متن فیلم گفت و گوی مفصلی «اعتماد» با سعید لیلاز را بازتاب داد که در بخشی از آن آمده است :

فرمودید سپر ژئوپلیتیک، می‌خواهم ببینم مفهوم مورد نظر شما را درست فهمیده‌ام، منظور شما «بمب اتم» است؟

یا توانایی ساخت آن…

یا توانایی ساخت آن…

من مخالفش بودم. اما به این جمع‌بندی رسیدم که اگر من ایرانی اصلاح‌طلب بخواهم مسائلم را در داخل ایران حل کنم، در صورتی که به اندازه کافی نیرومند نباشم، امریکا اجازه نمی‌دهد. ببینید در سطوح بسیار بالا از من زیاد پرسیده‌اند که تو چرا آنقدر ضدامریکایی هستی؟ خیلی احمقانه خواهد بود که اگر من بر اثر مسائل ایدئولوژیک ضدامریکایی باشم.

برای من کسر شأن است. من یقین پیدا کردم که امریکا تنها کشور جهان است که می‌تواند روی مناسبات داخلی ایران اثر چشمگیر بگذارد، نه تعیین کنند. چرا روسیه من را نگران نمی‌کند؟ چون روسیه اساسا چنین قدرتی ندارد، روسیه اقتصادش، اقتصاد جهان سومی است.

"اما به این جمع‌بندی رسیدم که اگر من ایرانی اصلاح‌طلب بخواهم مسائلم را در داخل ایران حل کنم، در صورتی که به اندازه کافی نیرومند نباشم، امریکا اجازه نمی‌دهد"این امریکا هر گاه خواسته توانسته است ایران را متلاطم کند.

فکر می‌کنید ایران با بمب اتمی امن‌تر است یا بدون بمب اتمی؟

در شرایط فعلی با توانایی ساخت بمب اتمی ایران امن‌تر است. فراموش نکنید، اسراییل در حال تجربه بدترین پیچیدگی‌های داخلی خودش است و نظام سرمایه‌داری غرب هم به همچنین. جهان بسیار جهان ناامنی است. روسیه برای سومین بار در تاریخ خودش امیدوار است که… من خوشحالم که این حرف را نخستین‌بار اسفند پارسال گفتم و چاپ شده است. روسیه برای سومین‌بار امیدوار است که زمستان ۲۰۲۲ یا زمستان ۲۰۲۳، زمستان پیش رو، بتواند غرب را سر اوکراین به زانو در بیاورد.

یک بار سال ۱۸۱۲ با ناپلئون این کار را کردند، یک ۱۹۴۲-۱۹۴۱ با هیتلر این کار را کردند، الان امیدوارند این کار را باز هم انجام دهند. شواهد نشان می‌دهد که غربی‌ها این تهدید و این احتمال را جدی گرفته‌اند.

هیچ دلیل وجود ندارد که ما خیال‌مان از آن‌ها راحت‌تر باشد. اگر یک در میلیارد این اتفاق بیفتد، شما رهبران ایران را سرزنش نمی‌کنید که چرا به آن فکر نکردند؟ در حالی که اولاف شولتز، صدر اعظم آلمان شب با این دغددغه می‌خوابد، چرا آقای رییسی یا آقای خامنه‌ای نباید به این موضوع فکر کند؟ خب دارند فکر می‌کنند.

این جهان، جهان بسیار بی‌نظم‌تری است، چون ما از جهان تک قطبی در حال بیرون آمدن هستیم، یک جمله هست که فکر کنیم مال آنتونیو گرامشی است که می‌گوید وقتی قدرتی هژمونی‌اش را از دست می‌دهد، قبل از اینکه قدرتش فروبپاشد وارد دوره سلطه می‌شود. دوران سلطه بسیار بسیار خطرناک‌تر از دوران هژمونی است، چون دوران هژمونی مشروعیت هم درونش دارد، ولی سلطه نه، وقتی مشروعیت ندارد، یعنی همان قدرت نظامی را نداری، اما مشروعیت نداری، پس بسیار تهاجمی Aggressive‌تر می‌شوی.

کاری که آقای ترامپ انجام داد، کاری که روسیه انجام می‌دهد، کاری که هر آن چین ممکن است با تایوان انجام دهد. در این شرایط با هیچ قراردادی با هیچ کوتاه آمدنی با هیچ مصالحه‌ای با هیچ توافقی، نمی‌توانی حیات خودت را تضمین کنی.

"ببینید در سطوح بسیار بالا از من زیاد پرسیده‌اند که تو چرا آنقدر ضدامریکایی هستی؟ خیلی احمقانه خواهد بود که اگر من بر اثر مسائل ایدئولوژیک ضدامریکایی باشم.برای من کسر شأن است"حیاتی که در تمام نیم هزاره قبل، در تمام پانصد قبل براساس حفظ موازنه قوا و قدرت درونی تو شکل گرفته‌بود. موازنه قوا یعنی چی؟ شاه هم در ده سال آخر همین کار را می‌کرد دیگر، می‌دید که غرب به ما احتیاج دارد، می‌چرخید به سمت شرق، می‌دید شرق به ما احتیاج دارد، می‌چرخید به سمت غرب. چرا ما الان این کار را نکنیم ما هم الان همین کار را می‌کنیم.

در دنیایی که من می‌بینم، هم سابقه قبلی آن را سراغ دارم و هم اینکه ایالات متحده امریکا هر وقت هر کاری توانسته و به مصلحت خودش بود کرده، مگر اینکه به مصلحتش نباشد. این مصلحت الان برای ایران بازدارندگی است.

برای خودمان چی؟ در داخل کشور…

در داخل کشور مساله ما داخلی است.

دوباره همان مساله بمب اتمی را سوال می‌کنم، اگر ما حکومتی داشته باشیم که بمب اتمی داشته باشد، در منطقه غرب آسیا که فقط یک رژیم دیگر وجود دارد که بمب اتمی دارد…

یک چیز بگویم قبل از اینکه سوالت را تمام کنی؟ در این سوال مردم ایران را خیلی بدبخت فرض کردی. توده گل رس فرض می‌کنی، ملت ایران توده گل رس نیست.

جمهوری اسلامی نخواهد توانست در سایه اتمی شدن به ملت خودش ظلم کند.

داشتم سوال می‌کردم که وضعیت مردم ایران چگونه خواهد شد؟

فرض شما درست است که یک جمهوری اسلامی اگرسیو و منزوی که قدرت بازدارندگی دارد، آیا ایران را کره‌شمالی نخواهد کرد؟ غیرممکن است. یادت باشد، همان مناسبات قدرت در داخل هم برقرار است. اگر این موازنه سر سوزنی بر هم بخورد، این بساط بر هم می‌خورد.

بیشتر بخوانید :

• خرازی : توانایی ساخت بمب هسته‌ای را داریم اما ...