بازگشت فروش خدمت سربازی در ایران؛ این بار تنها برای افراد مرفه

خرید دوره خدمت سربازی در ایران پس از سه سال توقف بار دیگر در حال برگشت به بودجه است، اما مصوبه تازه کمیسیون تلفیق مجلس شورای اسلامی نشانگر افزایش هزینه آن تا ۲۴۰۰ درصد نسبت به آخرین دوره فروش در بودجه ۱۳۹۷ است.

کمیسیون تلفیق بودجه مجلس ایران در مصوبه‌ای تازه، موضوع خرید سربازی را در لایحه بودجه سال ۱۴۰۱ تصویب و بهای آن را از ۲۵۰ تا ۶۰۰ میلیون تومان در مقاطع مختلف دانشگاهی تعیین کرد.

بر اساس این مصوبه، دارندگان مدرک تحصیلی کاردانی و کم‌تر از آن با پرداخت ۲۵۰ میلیون تومان، کارشناسی و کارشناسی ارشد با پرداخت ۴۰۰ میلیون تومان و دارندگان مدرک پزشکی عمومی و دکترای تخصصی و بالاتر از آن در تمامی رشته‌ها با پرداخت ۶۰۰ میلیون تومان امکان خرید خدمت سربازی و معافیت از آن را خواهند داشت.

خبرگزاری ایسنا در گزارشی که روز شنبه، ۱۰ بهمن در این باره منتشر کرده، افزایش هزینه خرید سربازی را رقم بسیار بالای ۲۴۰۰ درصد بیشتر نسبت به آخرین دوره آن در بودجه ۱۳۹۷ اعلام کرده و آورده است که مصوبه اخیر مجلس بدون پیشنهاد از سوی دولت و مشورت با ستاد کل نیروهای مسلح صورت گرفته است.

این دو مجموعه تاکنون واکنشی به فروش خدمت سربازی و نرخ‌های تعیین‌شده در مصوبه اخیر کمیسیون تلفیق مجلس نشان نداده‌اند. این مصوبه برای اجرایی شدن باید ابتدا در صحن علنی مجلس مطرح شود و پس از آن به تایید شورای نگهبان برسد.

این مصوبه واکنش‌های بسیاری را از سوی کاربران شبکه‌های اجتماعی به‌دنبال داشته و بسیاری آن را تنها به نفع اقشار مرفه جامعه عنوان کرده‌اند.

در واکنش به این مصوبه، نادر مرادی، فعال کارگری نیز روز شنبه به خبرگزاری ایلنا گفته است: «کمیسیون تلفیق زحمت کشیده و برای پولدارها قانون وضع کرده است؛ با این حساب، آن‌هایی که متعلق به دهک‌های درآمدی بالاتر هستند، دست در جیب می‌کنند و پول می‌پردازند تا خدمت سربازی نروند؛ و خدمت سربازی و دفاع از وطن می‌افتد به گردن کارگران و بازنشستگان و فرزندان آن‌ها!»

آقای مرادی در ادامه این گونه مصوبات را «موجب افزایش تضاد طبقاتی و تبعیض میان گروه‌های مختلف مردم» دانسته و گفته است که «یک خانواده کارگری به هیچ وجه نمی‌تواند چنین هزینه‌های هنگفتی جور کند و بنابراین نارضایتی او از وضع موجود بیشتر می‌شود».

محمدرضا میرتاج‌الدینی، عضو کمیسیون تلفیق، ۳۰ دی، از تصویب مصوبه‌ای در این کمیسیون برای خرید خدمت سربازی از سوی مشمولان غایب خارج از کشور با پرداخت ۱۵ هزار یورو خبر داده و هدف آن را «رفع مشکل تردد این افرار به کشور» عنوان کرده بود.

فروش خدمت سربازی برای تامین کسری بودجه در دولت‌های مختلف در جمهوری اسلامی پیشینه‌ای طولانی دارد.

فروش سربازی به مشمولان داخل کشور نخستین بار در پی سقوط سنگین قیمت نفت در سال‌های ۱۳۷۶ تا ۱۳۷۷ و در دولت محمد خاتمی صورت گرفت.

بر اساس لایحه بودجه، مشمولان داخل کشور در سال ۱۳۷۷ می‌توانستند با پرداخت مبالغی از یک میلیون و صد هزار تومان برای مشمولان زیر دیپلم تا دو میلیون و صد هزار تومان برای مشمولان دکترای پزشکی و بالاتر پس از طی دوره‌ آموزش نظامی از انجام خدمت در زمان صلح معاف شوند.

فروش خدمت سربازی در دولت‌های بعد نیز تکرار شد و نرخ آن در ادوار مختلف افزایش پیدا کرد.

این نرخ آخرین بار در سال ۱۳۹۷ برای افراد زیردیپلم، لیسانس و گروه‌های پزشکی و بالاتر از آن به‌ترتیب ۱۰، ۲۵ و ۵۰ میلیون تومان مصوب شده بود.