فعالیت‌های مرحوم ری‌شهری مصداق جهادتبیین بود/درفتنه خوب موضع گرفت

خبرگزاری مهر، گروه سیاست- نزدیک به چهل روز از ارتحال آیت الله محمد محمدی‌نیک معروف به «محمدی ری‌شهری»، که در کارنامه خود مسئولیت‌هایی همچون حاکم شرع دادگاه‌های انقلاب اسلامی، رئیس دادگاه انقلاب ارتش، دادستان کل کشور، دادستان ویژه روحانیت، وزیر اطلاعات، تولیت حضرت عبدالعظیم حسنی، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و عضو مجلس خبرگان رهبری را ثبت کرده بود، می‌گذرد و حالا به همین مناسبت و به منظور گرامیداشت یاد و خاطره ایشان، با حجت الاسلام «جواد مجتهد شبستری» عضو مجلس خبرگان رهبری گفتگو کردیم.

او روشنگری مرحوم ری شهری درقبال سید مهدی هاشمی و منتظری را مصداق جهاد تببین می‌داند و می‌گوید: روشنگری‌هایی که در خاطرات آیت الله ری شهری نسبت به سید مهدی هاشمی و منتظری وجود دارد، از مصادیق جهاد تبیین است.

نحوه موضع گیری عضو فقید مجلس خبرگان پیرامون فتنه ۸۸ سوال دیگر ما مجتهد شبستری بود. او در این باره به موضع‌گیری خوب او درقبال فتنه و فتنه‌گران پرداخت و یادآور شد: به یاد دارم او در آن مقطع صراحتاً از نظام و مواضع رهبری دفاع کردند و علیه فتنه و فتنه گران موضع گرفت.

مشروح این گفتگو به شرح ذیل است:

با توجه به اینکه در آستانه چهلمین روز ارتحال آیت الله محمدی ری شهری هستیم، نقش او را در دوره قبل و بعد از انقلاب اسلامی چگونه ارزیابی می‌کنید؟

در دوره قبل از پیروزی انقلاب اسلامی او جز مبارزین بود و توسط ساواک دستگیر و به زندان محکوم و در سال ۱۳۵۶ نیز ممنوع المنبر شد و این مطلب گویای آن است که وی جز مبارزین و فعالینِ بر علیه رژیم منحوس پهلوی بود. بنابراین مرحوم ری‌شهری چهره‌ای مبارز و انقلابی شناخته می‌شد.

بعد از پیروزی انقلاب نیز مرحوم ری شهری سمت‌های مختلفی من جمله حاکم شرع، رئیس دادگاه انقلاب و برای مدتی نیز ریاست دادگاه انقلاب ارتش را بر عهده داشت و در این مدت خدمات برجسته ای نسبت به محاکمه متهمین شرکت در کودتای «نقاب» و افرادی که در حزب خلق مسلمان توطئه می‌کردند انجام داد. همچنین نسبت به پرونده سران حزب توده رسیدگی‌های دقیقی انجام داد که جز اولین و مهمترین خدمات او محسوب می‌شود.

یکی از مسئولیت‌های حساس مرحوم آیت الله ری شهری در دوره بعد از انقلاب، محاکمه کودتاچیان «نقاب» بود، نقش آفرینی او در آن مقطع را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

قطعاً روشنگری‌هایی که در خاطرات آیت الله ری شهری نسبت به سید مهدی هاشمی و آقای منتظری وجود دارد، از مصادیق جهاد تبیین است

سوابق و خدمات مرحوم ری شهری منشأ خیر بوده است. مسئولیت‌های او در قوه قضائیه، سرپرستی حجاج ایرانی طی سال‌های متمادی، تولیت آستان حرم حضرت عبدالعظیم و نمایندگی مجلس خبرگان حقیقتاً منشأ خدمات و آثار فراوانی بود.

"مسئولیت‌های او در قوه قضائیه، سرپرستی حجاج ایرانی طی سال‌های متمادی، تولیت آستان حرم حضرت عبدالعظیم و نمایندگی مجلس خبرگان حقیقتاً منشأ خدمات و آثار فراوانی بود"اما به عقیده من دو موضوع می‌تواند جز برجسته‌ترین خدمات وی در نظام باشد. یکی قائله سید مهدی هاشمی بود که مرحوم ری شهری نقش مؤثری در محاکمه و ریشه کنی او و باندش داشت و دیگری محاکمه قائله خلق مسلمان بود. قطعاً روشنگری‌هایی که در خاطرات آیت الله ری شهری نسبت به سید مهدی هاشمی و آقای منتظری وجود دارد، از مصادیق «جهاد تبیین» است، زیرا اینها موجب سوال، شبهه و ابهام بود و برای عده‌ای حل نشده بود؛ در نتیجه این روشنگری‌ها، قطعاً مصداق جهاد تبیین است. هر جا ابهام و شبهه‌ای وجود دارد و کسی بتواند آن را تبیین کند و در رابطه با نظام اسلامی و عملکرد آن رفع شبهه کند از مصادیق جهاد تبیین محسوب می‌شود.

بارزترین ویژگی سیاسی مرحوم آیت الله ری شهری چه بود؟

بارزترین ویژگی سیاسی او را باید از نزدیکان وی جویا شد، اما آنچه در مورد مرحوم ری شهری وجود داشت این بود که او قبل و بعد از پیروزی انقلاب در مسیر امام و رهبری حرکت کرد و مورد اعتماد امام و رهبری هم بود. حرکت در مسیر ولایت و ثابت قدم بودن در مسیر ولایت یکی از بارزترین ویژگی‌های شخصیتی مرحوم ری شهری بود.

مواضع و تحرکات آیت الله شهری را در فتنه ۸۸ چگونه می‌بینید؟ برخی آیت الله ری شهری را در خط اعتدال و میانه روی و برخی هم این میانه روی را در خط رهبری و انقلاب می‌دانستند، آیا چهره واقعی این مرحوم به درستی شناخته شد؟

آیت الله ری شهری در سال ۸۸ موضع گیری خوبی داشتند و صراحتاً از نظام و مواضع رهبری دفاع کردند و علیه فتنه و فتنه گران موضع گرفتند

دراین باره آنچه به یاد دارم این است که مرحوم ری شهری در آن ایام که سرپرستی حجاج را برعهده داشت در مکه یا مدینه سخنرانی و موضع گیری خوبی داشتند و در آنجا صراحتاً از نظام و مواضع رهبری دفاع کردند و علیه فتنه و فتنه گران موضع گرفتند و هرگز ما ندیدیم به نفع فتنه گران موضعی بگیرند و یا دفاعی کنند ولو اینکه شاید بعضی توقع داشتند او موضع صریح‌تر و روشن‌تری در حمایت از نظام و تقبیح عملکرد فتنه گران و محکوم کردن کار آنها داشته باشند.

نقش آیت الله ری شهری در تأسیس دارالحدیث چگونه می‌بینید و چرا احیا امر حدیث را رسالت خود می‌دانستند؟

او گویا از همان اوایل طلبگی به حدیث علاقمند بودند و با توجه به علاقه و تجربه‌ای که در این زمینه داشتند دانشکده علوم حدیث را برای تربیت نیروی انسانی متخصص تأسیس کردند و همینطور مرکز تحقیقاتی دارند که پیرامون حدیث کار می‌کند و آثار فراوانی که برجسته‌ترین آن میزان الحکمه است از زمره کارها، خدمات و باقیات الصالحات مرحوم ری شهری محسوب می‌شود.

شاید ایشان احساس کردند در زمینه‌های مختلف علوم انسانی کار انجام شده است، اما در زمینه حدیث، متولی خاصی وجود ندارد و نیاز است کار منسجمی در این زمینه انجام شود و با توجه به علاقه و تبحری که داشتند این رسالت را بر عهده گرفتند و انصافاً خدمات شایان و برجسته ای در زمینه حدیث تقدیم جامعه علمی کردند.

دوره مدیریت مرحوم ری شهری را بر بعثه مقام معظم رهبری را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

ایشان دوره طولانی‌ای در بعثه رهبری مدیریت کردند و با درایت و تدبیری که داشتند تشکیلات بعثه را ساماندهی کردند و برنامه‌های مفیدی برای زائران داشتند. قبل از حضور آیت الله ری‌شهری خیلی تشکیلات منسجمی وجود نداشت و با مدیریت او رونق خوبی به فعالیت‌های بعثه داده شد و ایشان ابتکارات ارزشمندی در این زمینه داشتند.