طرحی که می‌تواند یک کشور عقب‌مانده را به توسعه یافته تبدیل می‌کند

ایسنا/قزوین «طرح شتابگر ملی» به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین طرح‌های علمی کشور در سال ۱۳۸۷ به تصویب رسید و مقرر شد در مجموعه‌ای به نام «چشمه نور» در شمال قزوین اجرایی شود. «شتابگر ملی» به عنوان یک آزمایشگاه بزرگ علمی با تمرکز بر روی پرتوهای سیکلوترون (پرتوهای نوری بسیار درخشنده) راه را برای اجرای تحقیقات رشته‌های مختلف هموار خواهد ساخت. با این طرح ملی حوزه‌های مختلف مانند پزشکی، کشاورزی، داروسازی و صنعت توسعه پیدا خواهند کرد.

جواد رحیقی، مدیر سابق طرح چشمه نور ایران در دهمین همایش کاربران چشمه نور ایران که اردیبهشت ۹۷ با حضور فعالان بین‌المللی و مسئولان کشوری و استانی در دانشکده علوم پایه دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) قزوین برگزار شده گفته بود: راه‌اندازی طرح عظیم چشمه نور ایران می‌تواند بسیاری از نیازهای کشور را در عرصه‌های مختلف تأمین کند لذا هدایت و کمک به مدیریت آن بسیار حائز اهمیت است.

به گزارش ایسنا، برای انتخاب زمین مناسب جهت استقرار طرح چشمه نور ایران مطالعات گسترده‎‌ای انجام شد و چندین محل پیشنهادی در استان‌های مختلف کشور مورد بررسی قرار گرفت از جمله می‌توان به محلی در رودهن در شرق تهران، اراضی دانشگاه اصفهان، دانشگاه صنعتی اصفهان و چند نقطه در امتداد اتوبان «تهران-قزوین» و در حوالی شهرستان آبیک اشاره کرد. با توجه به استقبال دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ه) و مسئولین استان قزوین بخشی از اراضی متعلق به این دانشگاه به عنوان ساختگاه پروژه چشمه نور در نظر گرفته شد که به میزان ۵۰ هکتار در شمال شهر قزوین و در قسمت بالای اتوبان قزوین-زنجان جنب پارک علم و فناوری و شمال دانشگاه آزاد قزوین واقع شده است.

از آن سال به بعد تنها در جلسات مدیران و مسئولین استانی نام شتابگر ملی و چشمه نور شنیده شد و عملاً هیچ اتفاقی برای پیشرفت این پروژه را شاهد نبودیم.

"ایسنا/قزوین «طرح شتابگر ملی» به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین طرح‌های علمی کشور در سال ۱۳۸۷ به تصویب رسید و مقرر شد در مجموعه‌ای به نام «چشمه نور» در شمال قزوین اجرایی شود"این طرح ملی هنوز در ایران اجرایی نشده در حالی که مشابه این طرح در کشور عمان راه‌اندازی شده است؛ علی اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی در آخرین سفر خود به قزوین در بهمن ۹۹ عنوان کرد که راه‌اندازی پروژه چشمه نور به اعتبار بالایی نیاز دارد اما با اعتبار اندک در حال راه‌اندازی اقامتگاه برای استقرار دانشمندان هستند. تا اینجای کار خبری از جدی گرفتن این پروژه وجود ندارد.

«چشمه نور» لوکوموتیو و پیشران اقتصادی کشور خواهد بود

محمد افشار، مسئول بسیج مهندسین قزوین می‎گوید: پروژه چشمه نور در سال ۸۷ تصویب شد و برای اینکه بتوانیم زیرساخت کشور را توسعه دهیم به ابزار قدرتمند نیاز داریم و چشمه نور یکی از این ابزارهای قدرتمند و اساس حرکت کشور است.

وی ادامه می‌دهد: اگر بخواهیم شرکت‌های دانش بنیان به‌عنوان محرکه اقتصاد کشور حرکت کنند باید زیرساخت داشته باشند؛ در قرارداد ایران و چین بحث انتقال فناوری مطرح است اگر این امر صورت گیرد باید پیش از آن زیرساخت‌ها را فراهم کنیم.

این دانشجوی دکترای مهندسی هسته‌ای خاطرنشان می‌کند: اگر بخواهیم تکنولوژی وارد کشور کنیم به ابزارها و زیرساخت‌های قدرتمند علمی نیاز داریم و پروژه‌هایی مانند چشمه نور این زیرساخت‌ها را فراهم می‌کنند و در حقیقت پلتفرمی هستند که تمامی تکنولوژی‌ها بر اساس آن شکل می‌گیرند، برای نمونه در حوزه‌های شیمی، پزشکی، فیزیک و نظامی به این ابزارها نیاز خواهیم داشت.

وی تصریح می‌کند: «ماده» اساس هر چیز است و اگر بخواهیم ماده‌ای را بشناسیم به ابزار نیاز داریم که ابزارهای معمولی قادر به شناخت مواد نیستند؛ برای اینکه روی ماده‌ای کار کنیم باید ماده را ببینیم که چشمه نور این امکان را فراهم می‌کند تا مواد را بشناسیم بدین ترتیب «چشمه نور» لوکوموتیو و پیشران اقتصادی کشور خواهد بود.

افشار متذکر می‌شود: بر اساس برنامه‌ریزی‌ها تا سال ۲۰۲۰ باید سومین چشمه نور را در ایران راه‌اندازی می‌کردیم که هنوز اولین پروژه انجام نشده است. هزینه راه‌اندازی پروژه چشمه نور ۳۰۰ میلیون دلار و معادل هزینه واردات یک هواپیمای ایرباس است؛ اگر طی این سال‌ها یک هواپیما کمتر وارد می‌کردیم پروژه چشمه نور در کشور راه‌اندازی شده بود.

وی اعلام می‌کند: راه‌اندازی پروژه چشمه نور ۱۰۰۰ اشتغالزایی مستقیم در پی خواهد داشت و دانشمندان رشته فیزیک و علوم پایه در آن مشغول به کار خواهند شد به همین جهت دانشمندان و جوانان می‌توانند در مسیر تکنولوژی و مرز دانش حرکت کنند. این طرح بسیار وسیع و زیرساختی است به‌گونه‌ای است که می‌تواند حتی یک کشور عقب‌مانده را به یک کشور توسعه‌یافته تبدیل کند؛ با راه‌اندازی این پروژه مشکلات زیرساختی و فنی کشور نیز حل می‌شود.

«چشمه نور» راه‌اندازی هزاران پروژه را در پی خواهد داشت

مسئول بسیج مهندسین قزوین با تأکید بر اینکه پروژه چشمه نور راه‌اندازی هزاران پروژه را در پی خواهد داشت، تشریح می‌کند: در بسیاری از حوزه‌ها مانند قطعات نیمه هادی و آی‌سی برای تولید محصول وارد نمی‌شویم در حالی که ابزاری مانند موبایل از قطعات نیمه هادی تشکیل شده است که با راه‌اندازی چشمه نور قادر به تولید این محصولات و هزاران محصول دیگر خواهیم بود.

وی اشاره می‌کند: میزان تولیدات دانش بنیان برای صادرات در ایران یک میلیارد دلار بوده و درصورتی‌که این رقم در کشوری مانند سنگاپور ۵۰۰ میلیارد دلار است اما با راه‌اندازی چشمه نور در کشور تعداد شرکت‌های دانش بنیان به شدت افزایش پیدا خواهد کرد.

افشار با اشاره به اینکه «اقتصاد» شاکله فرهنگ و بسیاری از مسائل است، اضافه می‌کند: اگر مسئولین علم و فناوری و تصمیم‌گیر به زیرساخت‌های علمی اعتقاد داشته باشند علاوه بر اشتغال‌زایی، پویایی اقتصاد را شاهد خواهیم بود.

وی ادامه می‌دهد: قرارگاه خاتم در بخش عمرانی چشمه نور وارد عمل شده است و آن را عملیاتی خواهد کرد و ساخت تجهیزات این پروژه به بخش علمی چشمه نور بازمی‌گردد که در پژوهشگاه دانش‌های بنیادین زیر نظر وزارت علوم در حال انجام است و متأسفانه اعتباری برای بخش علمی تزریق نمی‌شود.

مسئول بسیج مهندسین قزوین یادآور می‌شود: تعلل در اجرای پروژه چشمه نور باعث شده دانشمندان بسیاری که در کشور تحصیل کرده‌اند به خارج از کشور بروند و فرار مغزها رخ دهد و این در حالی است که کشور برای تربیت چنین نخبگانی هزینه‌های بسیاری داده است.

ضرورت تزریق اعتبار، پشتیبانی و مانع‌زدایی در پروژه «چشمه نور»

وی تأکید می‌کند: در پروژه چشمه نور باید تزریق اعتبار، پشتیبانی و مانع‌زدایی انجام شود و این امر دقیقاً با شعار سال همخوانی دارد و نشان می‌دهد رهبر معظم انقلاب شعار سال را هوشمندانه انتخاب کردند. یکی دیگر از موانع عدم درک مسئولین از مباحث تکنولوژیک است.

افشار اظهار می‌کند: زمانی که دلار ۳۰۰۰ تومان بود برای این پروژه ۱۰۰۰ میلیارد تومان ارزیابی شد که ۲۰۰ میلیارد تومان آن برای نیروی انسانی پیش‌بینی شده بود؛ الان به‌جز چند نفر خاص، فرد دیگری برای ادامه پروژه باقی نمانده چون اغلب متخصصانی که تربیت شدند به علت عدم اجرای پروژه از کشور رفتند.

در پروژه چشمه نور متخصصی وجود داشت که در خارج از کشور تحصیل کرده بود و به‌خاطر ایران بازگشت ولی ۸ ماه حقوق نگرفت و مجبور شد بازگردد که این درد بزرگی است.

وی متذکر می‌شود: سال‌های قبل سمینار چشمه نور علاقه‌مندانی زیادی داشت به گونه‌ای که ۴۰۰ نفر برای حضور در آن ثبت‌نام می‌کردند که ۳۰ درصد آن قزوینی بودند ولی در سال‌های اخیر میزان ثبت‌نام‌کنندگان به شدت کاهش یافته و علت کاهش انگیزه جوانان برای حضور در سمینارها هم عدم اجرای این پروژه ست.

این دانش‌آموخته رشته مهندسی هسته‌ای با بیان اینکه به پروژه‌هایی که سطح دانش بالایی دارند اهمیت داده نمی‌شود، توضیح می‌دهد: مسئولین اِشرافی به موضوع پروژه چشمه نور ندارند؛ در جلسات چشمه نور که هر سال داخل پارک علم و فناوری برگزار می شود به‌غیر از چند مسئولی که از تهران حضور پیدا می‌کنند از مسئولین استانی و حتی رؤسای دانشگاه‌ها کسی را نمی‌بینیم. رسانه‌ها در بخش اطلاع‌رسانی و مطالبه‌گری وارد عرصه نشدند و حتی دانشجویان مرتبط با این رشته از وجود چنین پروژه‌ای در استان اطلاع و آگاهی ندارند.

افشار در پایان سخنانش با بیان اینکه مسئولین استانی از این پروژه اطلاع دقیقی ندارند، می‌گوید: در سطح کشور نیز «رحیقی» مسئول پیشین چشمه نور اطلاع بالایی در این حوزه داشت. دلیل جدا شدن رحیقی از پروژه چشمه نور را نمی‌دانم ولی اگر بالاجبار یا به سبب ناملایمات و عدم پیشرفت پروژه جدا شده باشد فاتحه چشمه نور خوانده شده است چون وی فردی است که از لحاظ علمی و توانایی در سطح بالایی قرار دارد.

به گزارش ایسنا، سال گذشته در سفر نوبخت معاون ریاست جمهوری به قزوین بازدید از پروژه چشمه نور یکی از برنامه‌های در نظر گرفته شده بود که متأسفانه مسئولین استانی از ورود رسانه‌ها امتناع کردند و حتی نمایندگان مجلس هم به محل چشمه نور راه پیدا نکردند. تمامی این موارد در حالی است که در استان قزوین «ایوب رحیمی» معاون سیاسی اسبق استانداری قزوین با تحصیلات علوم سیاسی مسئولیت پروژه چشمه نور را در قزوین عهده‌دار است!

انتهای پیام