بلاتکلیفی "طرح صیانت" در سایه بی‌خبری تصویب‌کنندگان آن

جنجال و اعتراض به طرح موسوم به "حمایت از حقوق کاربران در فضای مجازی" همچنان ادامه دارد و سرنوشت این طرح که در صورت تصویب و اجرا محدودیت‌های شدیدی در استفاده از اینترنت ایجاد می‌کند مبهم است.

اعضای کمیسیون ویژه‌ای که برای رسیدگی به این طرح تشکیل شد سه‌شنبه سوم اسفند با ۱۸ رای موافق در برابر یک رای مخالف کلیات "طرح صیانت" را تصویب کردند.

همزمان با تصویب کلیات این طرح کارزار گسترده‌ای زیر عنوان "صیانت خاموش" در اعتراض به این کار و طرحی که کاربران هدف نهایی آن را محدود کردن شدید دسترسی به اینترنت جهانی و جریان گردش آزاد اطلاعات ارزیابی می‌کنند، به راه افتاد.

در کنار این اعتراض‌ها، معاونت قوانین مجلس شورای اسلامی سه‌شنبه شب رای‌گیری درباره کلیات طرح صیانت را دارای چند ایراد فنی و قانونی از جمله مغایرت با آئین‌نامه داخلی این نهاد اعلام کرد.

بی‌خبری تصویب‌کنندگان، باطل شدن مصوبه

جلال رشیدی کوچی، از اعضای کمیسیون مشترک می‌گوید، هیئت رئیسه مجلس روز گذشته پس از بررسی ایرادهای معاونت قوانین، مصوبه روز سه‌شنبه را باطل اعلام کرد.

نماینده مرودشت در مجلس، جمعه ششم اسفند به خبرگزاری ایسنا گفت: «متاسفانه خود اعضای کمیسیون مشترک نیز در زمان رای گیری کلیات این طرح نمی‌دانستند که چه طرحی را دارند تصویب می‌کنند.»

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

او علت نگرانی و اعتراض‌های گسترده شهروندان به این طرح را ناتوانی طراحان آن و اعضای کمیسیون ویژه عنوان می‌کند که به گفته او نتوانستند با ارائه توضیح و تشریح جزئیات آن مردم را قانع کنند.

برخلاف این ادعا، نگرانی مردم از سر بی‌اطلاعی از برنامه‌های حکومت برای "ساماندهی" فضای مجازی نیست و درباره پیامدهای قانونی و اجرایی شدن طرح صیانت بحث‌های زیادی در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی منتشر شده است.

طرحی که طراحانش هدف آن را "صیانت از کاربران" در فضای مجازی عنوان می‌کنند در صورت اجرا می‌تواند از جمله به مسدود شدن خدمات اینترنتی خارجی و قطع ارتباط با پیام‌رسان‌های پر مخاطب و شبکه‌هایی نظیر اینستاگرام منجر شود.

در صورت اجرایی شدن این طرح، نهاد مسئول می‌تواند اپلیکیشین‌هارجی را از دسترس کاربران داخل ایران خارج کند و استفاده از اپدیت ویندوز، آندروید و دیگر نرم‌افزارهای خارجی را ناممکن یا محدود سازد.

به خطر افتادن میلیون‌ها فرصت شغلی

در سال‌های اخیر شبکه‌هایی مانند اینستاگرام به بستری برای فعالیت‌های اقتصادی و خدماتی تبدیل شده که چند میلیون شغل به طور مستقیم و غیرمستقیم به آن وابسته است که با خطر از دست رفتن روبرو هستند.

رشیدی کوچی با اذعان به این مسئله به ایسنا گفته است: «امروز کسب و کارهای حاضر در فضای مجازی دغدغه‌مند هستند. ما حدود ۲ میلیون شغل مستقیم و ۹ میلیون شغل غیرمستقیم  [مرتبط] با این فضا داریم. اگر این طرح تصویب شود و یک پلتفرم مانند اینستاگرام فیلتر شود چه اتفاقی خواهد افتاد؟»

او می‌گوید به همین دلیل طرحی با امضای ۱۷۰ نماینده تهیه شده تا طرح صیانت دوباره به صحن علنی مجلس بازگردد و اگر این کار با موفقیت همراه باشد کار پس از تعطیلات نوروز ادامه خواهد یافت.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

به این ترتیب به علت شدت اعتراض‌ها و راه افتادن کارزار "صیانت خاموش" که ده‌ها هزار نفر به آن پیوسته‌اند ادامه رسیدگی به طرح صیانت فعلا متوقف شده است.

با این حال به نظر نمی‌رسد این نخستین و آخرین تلاش اصولگرایان تندرو برای محدود کردن دسترسی شهروندان به اینترنت و فضای مجازی باشد.

خامنه‌ای و خواست محدودسازی فضای مجازی

علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی بارها از "ولو و رها بودن" فضای مجازی به شدت انتقاد کرده و خواهان "ساماندهی" آن شده است.

یکی از نگرانی‌های مهم کارگزاران حکومت نقش شبکه‌های اجتماعی در سازماندهی حرکت‌های اعتراضی و انتشار تصویرها و فیلم‌های مربوط به آنها و افشای سرکوب خشونت‌بار معترضان است.

بر همین اساس در همه حرکت‌های گسترده اعتراضی سال‌های اخیر یکی از نخستین اقدام‌های حکومت کاهش شدید سرعت اینترنت یا قطع کامل آن بوده است.