چشم‌انداز رقابت روسیه با آمریکا بر سر کنترل اتحادیه بین‌المللی مخابرات

روسیه که در پی حمله به اوکراین، برای خاتمه دادن به کشتار بی‌هدف غیرنظامیان اوکراین از سوی آمریکا و اکثریت اعضای سازمان ملل تحت فشار قرار گرفته است، این هفته اعلام کرد برای مقام ریاست نهاد ناظر بر اینترنت در سازمان ملل، با آمریکا رقابت خواهد کرد.

تصمیم‌های اتحادیه بین‌المللی مخابرات سازمان ملل International Telecommunication Union (ITU) که مقر آن در ژنو قرار دارد، در تعیین آینده ارتباطات اینترنتی بیش از ۵ میلیارد کاربر در سراسر جهان، موثر است، هر چند این نهاد برای بسیاری از کاربران اینترنت، چندان شناخته شده نیست.

از جمله وظایف آی تی یو، تدوین ضوابط و مقرراتی است که پخش اینترنتی فیلم و ویدیو، مکالمه با تلفن همراه، جستجوهای اینترنتی و پست الکترونیکی یا همان ایمیل را در همه کشورها، هماهنگ می‌‌کنند. کارشناسان می‌گویند بدون مقررات «آی تی یو»، اجزای تشکیل دهنده‌ی اینترنت، از جمله پروتکل‌های wi-fi در هم می‌ریزند.

روسیه با نامزد کردن رشید اسماعیلف در برابر دورین بوگدان-مارتین، نامزد آمریکا، می‌خواهد به دوران هشت ساله دبیرکلی هولین ژائو از چین، پایان دهد و با بدست گرفتن کنترل سیاست‌های آی تی یو، نهاد غیرانتفاعی آمریکائی ICANN را که در حال حاضر، آدرس‌های اینترنتی را هماهنگ می‌سازد، کنار بزند.

دیوید ایگنیشس، ستون‌نویس واشنگتن پست، سال گذشته در مقاله‌ای یادآور شده بود که سئوال اساسی این است که آیا اداره‌ی اینترنت از هواداران آزادی و فضای باز بیشتر سود می‌کند یا از نظام‌های خودکامه که می‌خواهند تبادل اطلاعات را کنترل کنند.

علاوه بر ۱۹۳ کشور عضو سازمان ملل، در حدود ۹۰۰ شرکت فناوری پیشرفته و نهادهای صنعتی و آموزشی دیگر، در اتحادیه مخابرات جهانی عضویت دارند. انتخاب دبیرکل جدید آی تی یو، اکتبر سال میلادی جاری با رای‌گیری مخفی انجام می‌شود.

«پس بلو» نشریه مستقل اخبار سازمان ملل، می‌نویسد کشورهای غربی از این واهمه دارند که در صورت پیروزی نامزد روسی، حکومت کرملین با تحمیل سیاست‌ محدود کردن تبادل آزاد اطلاعات، اینترنت را فلج خواهد ساخت. اگر روسیه در انتخابات دبیرکل آی تی یو شکست بخورد، ضربه‌ دیگری بر سیطره طولانی روسیه در سازمان ملل فرود خواهد آمد. در پی حمله به اوکراین، روسیه با رای اکثریت کشورهای عضو مجمع عمومی سازمان ملل، عضویت در شورای حقوق بشر را از دست داد و هم اکنون نیز با تلاش کشورها و نهادهای عضو سازمان ملل روبرو است که می‌خواهند روسیه را به عنوان یک کشور یاغی، محکوم کنند.

سامانتا پاورز، سفیر اسبق آمریکا در سازمان ملل که در حال حاضر ریاست اداره فدرال توسعه بین‌المللی USAID را برعهده دارد، طی سخنرانی هفته‌ گذشته خود در انجمن توسعه جهانی دیجیتال، آی تی یو را مهم‌ترین نهادی که کسی اسم آن را نشنیده‌، توصیف کرد و گفت: «انتخابات دبیرکل آن، آینده اینترنت را شکل خواهد بخشید.»

نامزد آمریکا، خانم دورین بوگدان-مارتین، با سی سال سابقه‌ خدمت در آی تی یو، رئیس دفتر توسعه مخابرات این نهاد است و در صورتی که در انتخابات ماه اکتبر رای بیاورد، به عنوان نخستین زنی که دبیرکل آن می‌شود و نخستین آمریکائی که از دهه ۱۹۶۰ تاکنون به این مقام می‌رسد، تاریخ‌ساز خواهد شد.

آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا اخیرا خانم بوگدان-مارتین را کارشناس عمیقا با تجربه و محبوب مخابرات جهانی توصیف کرد.

رقیب او، رشید اسماعیلف، معاون وزارت مخابرات و رسانه‌های توده‌ای کشور روسیه بود و پیشتر، معاون خدماتی شرکت چینی هوواوی، و رئیس واحد روسی شرکت نوکیا را عهده‌دار بود، و در سال ۲۰۱۸ به مقام ریاست هیات مدیره شورای آی تی یو رسید.