کدام ۲۰۰ نفر؟ / نگاهی به تفاوت آمار‌های پیشین کشته‌شدگان اعتراضات اخیر و بیانیه وزارت کشور

آفتاب‌‌نیوز :

بیانیه عریض و طویل شورای امنیت کشور تعداد فوتی‌های ۱۲ هفته پرالتهاب کشور را ۲۰۰ نفر اعلام کرد؛ اقدامی که خلاف سنت مرسوم سکوت وزارت کشور در قبال تعداد کشته‌شدگان در اعتراضات بود.

برای نخستین بار وزارت کشور یک عدد کلی اعلام کرده و گفته است که این ۲۰۰ جان انسان «شهدای امنیت، شهدای مردمی در اقدامات تروریستی، افراد بی‌گناه قربانی پروژه کشته‌سازی گروهک‌ها، مردم بیگناهی که در شرایط به‌هم‌ریختگی امنیتی جان باخته‌اند، اغتشاشگران و نیز عناصر ضدانقلاب مسلح عضو گروهک‌های تجزیه طلب» هستند، بدون آنکه تفکیکی درباره میزان هر کدام از این تقسیم‌بندی‌ها ارائه شود.

اصل صدور بیانیه‌ای با اعلام عدد و تعداد برای فوتی‌ها در جریان اعتراضاتی دنباله‌دار گام تازه‌ای است، اقدامی که در دی‌ماه سال ۹۶ و آبان سال ۹۸ انجام نشد. اگر چه وزیر وقت کشور، عبدالرضا رحمانی فضلی با اظهارات ناشیانه خود در کمیسیون‌های مجلس و برنامه صداوسیما داده‌هایی را ارائه داد که برای رسیدن به عدد کشته‌ها قابل تحلیل بود، اما هرگز نه وزارت کشور وقت و در نه در سطح تخصصی‌تر نهاد شورای امنیت کشور، برخاسته از بطن مسئول‌ترین وزارتخانه دولت در این زمینه، بیانیه‌ای در این‌باره صادر نکرد و همین سکوت بستری شد برای اینکه آمارهای غیررسمی نقل شده از نمایندگان مجلس و چهره‌های سیاسی و حتی رویترز در جایگاه آمارهای رسمی نقل شوند.

احتمالاً دولت سیدابراهیم رئیسی علی‌رغم اینکه در هر زمینه‌ای در ۱۲ هفته اخیر کوتاهی کرد، این بار دست پیش را گرفته و در یک بیانیه طولانی به سبک ادبیات رئیس دولت سیزدهم تعداد کشته‌شدگان را نیز اعلام کرد.

اما چهره‌های رسمی و نهادهای دیگر طی این دو هفته اعداد دیگری را نیز اطلاع‌رسانی کردند. به طور مثال، کمتر از یک هفته قبل سردار حاجی‌زاده تعداد کشته‌شدگان و شهدا را بالغ بر ۳۰۰ نفر اعلام کرد که مشخصاً نمی‌توان با گذشت زمان منطق کاهش تعداد فوتی‌ها را تایید کرد و یا آمارهای صداوسیما- اگرچه غیررسمی عنوان شده- در برهه زمانی ۳۱ شهریور تا هفتم مهر اعدادی را بازگو کرده که با طی زمانی حدود دو ماه با عدد فعلی مندرج در بیانیه قابل تطبیق نیست.

مطالبه اصلی در این شرایط اما شفاف‌سازی درباره این ۲۰۰ جان از دست رفته است؛ درباره توزیع زمانی و مکانی این مرگ‌ها در ۱۲ هفته گذشته، اسامی آنها و گزارش از نحوه و علت فوت‌شان. شاید این اعمال شفافیت وزارت کشور تکلیف اسامی سرگردان این روزها را تعیین کند.

چهره رسمی

تاریخ اظهارات

نقل قول درباره تعداد کشته شدگان

شورای امنیت کشور

۱۲ آذر

۲۰۰ نفر

امیرعلی حاجی‌زاده، فرمانده هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی

هفتم آذر

بیش از ۳۰۰ نفر در این دو ماه کشته و شهید شدند

صادق زیباکلام

هفتم آذر

بالغ بر ۴۰۰ کشته. او بعد از احضار به دادسرا اعلام کرد آمارش منبع موثقی ندارد و بر اساس اعلام «سازمان حقوق بشر ایران» است.

جلال محمودزاده، نماینده مهاباد در مجلس

ششم آذر

آمار کشته‌شدگان در شهرهای کردنشین «بر اساس آمارغیررسمی» ۱۰۵ است.

علی باقری، معاون سیاسی وزیر امور خارجه در مصاحبه با شبکه «ان‌دی‌تی‌وی» هند

سوم آذر

طبق آمار رسمی، ۵۰ نفر از نیروهای پلیس در اغتشاشات به شهادت رسیده‌اند

حسین مدرس خیابانی، استاندار سیستان و بلوچستان درباره درگیری‌های هشتم مهر موسوم به جمعه سیاه زاهدان

هشت مهر

۱۹ نفر کشته

خبرگزاری فارس

پنج مهر

۶۰ نفر

بخش خبری ۲۰:۳۰ صداوسیما 

دوم مهر

بر اساس آمار غیررسمی صداوسیما در جریان حوادث اخیر در نقاط مختلف کشور تاکنون ۴۱ نفر از حاضران در این رویداد‌ها جان خود را از دست داده‌اند

بخش خبری ۲۰:۳۰ صداوسیما 

اول مهر

تعداد جان‌باختگان بر اساس آمارهای غیررسمی افزایش یافته و به ۳۵ نفر رسیده است

بخش خبری ۲۰:۳۰ صداوسیما

۳۱ شهریور

آمار غیررسمی تعداد جان‌باختگان تجمعات و اعتراضات اخیر در کشورمان ۲۷ نفر است

شبکه خبر بخش خبری ۱۴ صداوسیما

۳۱ شهریور

بر اساس آمار غیررسمی در چند روز اخیر متاسفانه ۱۷ نفر از معترضان، رهگذران و ماموران جان باخته‌اند.