پیامبری برای احیای حرمت وکرامت انسان

هدف از بعثت پیامبران، و در صدر همه آنها پیامبر خاتم (ص)، چیست؟ چرا باید مردان بزرگی که دوست و دشمن به پاکی و خیرخواهی آنان اعتراف کرده و می کنند، دچار زحمت ومشقت های کمرشکنی شوند که در پی انتخاب و برانگیختن آنان به رسالت الهی تحمل کردند؟

تاریخ نشان می دهد که پیامبران خدا از محترم ترین بندگان او در میان مردم بوده ومی توانستند در کمال عزت و آرامش روزگار خود راسپری کنند. اما چه هدف یا اهداف بزرگی داشته اند که برای تحقق آنها چنین دشواری هایی را برخود روا می دیده اند؟ و آیا به اهداف خود دست پیدا کرده اند؟ چرا؟

پاسخی که نخستین مومن و برترین شاگرد مکتب رسول خدا (ص) به این پرسش ها داده است، درخور تامل و بازخوانی مکرر است. نگاهی به خطبه های نهج البلاغه نشان می دهد که احیای کرامت وحقوق انسان ها ونجات بشر از حقارت و تحقیر، اصلی ترین هدف بعثت همه پیامبران بوده است؛ چنانکه در بخشی از خطبه اول فرمود: «پیامبران از پی یکدیگر آمدند تا از مردم بخواهند که پیمان فطری خود با خدا را به یاد آورند، حجت را بر انسان تمام کنند، و بار دیگرگنجینه های عقلشان را که مدفون ساخته بودند، استخراج نمایند؛ وَ یُثِیرُوا لَهُمْ دَفَائِنَ اَلْعُقُولِ.»

به هنگام بعثت، انسان که می تواند ، و بلکه باید، گل سرسبد جهان آفرینش باشد، چنان سقوط کرده بود که حتی از کرامت در معیشت و آسایش در زندگی مادی هم محروم شده بود، والبته مکان بعثت، یعنی جزیره العرب در این انحطاط گوی سبقت از همه ربوده بود. در خطبه ۲۶ آمده است: «خداوند، محمد (ص) را مبعوث داشت که بیم‏دهنده جهانیان باشد و امین وحی او. و شما ای جماعت عربها، پیش از آن ، بدترین آیین را داشتید و در بدترین جاها به سر می‏بردید و در زمین های سنگلاخ و ناهموار می‏زیستید و با مارهای سخت همخانه بودید.

"در خطبه ۲۶ آمده است: «خداوند، محمد (ص) را مبعوث داشت که بیم‏دهنده جهانیان باشد و امین وحی او"آبی تیره و ناگوار می‏نوشیدید و طعامی درشت و خشن می‏خوردید و خون یکدیگر می‏ریختید و قطع رحم می کردید. بتان در میان شما برپا بودند و خود غرق گناه بودید.»

اکنون پیامبر خدا آمده است تا چنین مردمی را به کرامت وحقوق خود برساند؛ و به تعبیر خطبه ۳۳ نهج البلاغه، «خداوند سبحان، محمد (ص) را به پیامبری فرستاد؛ در حالی که در میان قوم عرب کسی نبود که کتابی خوانده باشد یا دعوی پیامبری کرده باشد. پس محمد (ص) مردم جاهلی را تا جایگاه کرامت انسانی پیش برد و به رستگاری رساند».

پیامبر آمد تا از همین مردم مقداد، ابوذر، سلمان و حتی علی(ع) بسازد! آیا هدفی بزرگتر از این ممکن است؟! به تعبیر امام خمینی(ره) : «روز بعثت روزی است که خدای تبارک و تعالی، موجود کاملی که از او کاملتر نیست و نمی‏شود باشد مأمور کرد که تکمیل کند موجودات را، انسانها را .... پیغمبر می‏خواست همه مردم را علی بن ابی طالب کند ولی نمی‏شد. و اگر بعثت پیغمبر هیچ ثمره‏ای نداشت الاّ وجود علی بن ابی طالب و وجودامام زمان- سلام اللَّه علیه- این هم توفیق بسیار بزرگی بود.

اگر خدای تبارک و تعالی، پیغمبر را بعث می‏کرد برای ساختن یک همچه انسانهای کامل، سزاوار بود؛ لکن آنها می‏خواستند که همه آن طور بشوند، آن توفیق حاصل نشد» (صحیفه امام، ج‏۱۲، صص۴۲۱- ۴۲۵). برای همین است که از نظر ایشان هیچ روزی به بزرگی وبرکت مبعث نبوده ونخواهد بود (صحیفه امام ، ج‏۱۲،ص۴۲۰).

او درچنان زمان ومکانی با این پیام آمد که «ما فرزندان آدم را کرامت بخشیدیم»، وخود با اینکه برترین مخلوق و علت خلقت بود، ولی در همان حال، کرامت هیچ بشری را نادیده نمی‌گرفت؛ با ضعیف‌ترین‌ها نشست و برخاست داشت، از گمنام‌ترین‌ها دلجویی می‌کرد و پایمال کردن حق هیچ کس را برنمی‌تافت؛ به ویژه کسانی که فریادشان به جایی نمی‌رسید و تضییع حقوق آنها هزینه‌ای در بر نداشت. پیامبر ما چنان به انسان و حرمت او می‌اندیشید که حتی پیکر بی‌جان او را نیز شایسته احترام می‌دید.

همین نگاه وحیانی و منطبق با فطرت بود که دوست و دشمن را پروانه‌وار گرد شمع وجودش جمع کرده و زمینه را برای جهان‌گیر شدن پیامش، با شتابی باور نکردنی، آماده کرده بود: «هر آینه پیامبری از خود شما بر شما مبعوث شد که هر آنچه شما را رنج می دهد بر او گران می آید، سخت به شما دلبسته است و با مؤمنان رئوف و مهربان است».

آمدن این پیامبر رحمت مبارک و پیامش عالَمگیر باد.