ساماندهی ثبت‌نام انتخابات ریاست‌جمهوری لازم بود/ جزئیات جلسه دولت و مجلس درباره داوطلبان رد صلاحیت شده شوراها/ تخصیص ۷۰ هزار شعبه اخذ رأی برای انتخابات ۱۴۰۰

خبرگزاری میزان - ندا فراهانی - در آستانه آغاز رویداد پرهیاهو و پرنشاط ثبت نام از داوطلبان انتخابات ریاست جمهوری در کشور که هر ۴ سال یک بار همه توجهات را به ستاد انتخابات کشور معطوف می‌دارد، سراغ جمال عرف رئیس ستاد انتخابات کشور رفتیم تا درباره مصوبه جدید شورای نگهبان، تعداد شعب اخذ رای الکترونیک و روند احراز صلاحیت داوطلبان انتخابات شورا‌های شهر و روستا به گفت‌وگو بنشینیم. مشروح این گفت‌وگو در ادامه از نظرتان می‌گذرد.   درباره مصوبه شورای نگهبان منتظر تعیین تکلیف معاونت حقوقی دولت هستیم میزان: نظرتان در خصوص مصوبه جدید شورای نگهبان در تعیین شرایط خاص برای داوطلبان ثبت نام انتخابات ریاست جمهوری چیست؟

عرف: با توجه به این که ما مجری قانون هستیم منتظر ابلاغ این مصوبه هستیم. درباره این مصوبه موافقان و مخالفان نظراتی دارند؛ لذا بنا شد ما از طریق بخش حقوقی دولت بابت اجرای این مصوبه تعیین تکلیف کنیم. در واقع به‌یک معنا ابلاغیه است و برخی صحبت از آیین نامه می‌کنند و عناوین مختلفی درباره آن مطرح می‌شود.

"درباره این مصوبه موافقان و مخالفان نظراتی دارند؛ لذا بنا شد ما از طریق بخش حقوقی دولت بابت اجرای این مصوبه تعیین تکلیف کنیم"حال به مجرد این که رئیس جمهور محترم اجرای آن را به ما اعلام کند، اقدام می‌کنیم.   لازم بود تدبیری برای ساماندهی داوطلبان پرتعداد انتخابات ریاست جمهوری اندیشیده شود

میزان: با توجه به اینکه پیش از این وزیر محترم کشور گفته بود بنا داریم برای مدیریت ثبت نام کنندگان در انتخابات ریاست جمهوری تدبیری بیندیشیم، به‌نظر شما این مصوبه چه قدر می‌تواند برای اجرای این هدف موثر باشد؟

عرف: ماده ۳۵ قانون که درباره شرایط انتخاب شوندگان انتخابات ریاست جمهوری است، شرایطی را مانند مدیر و مدبر بودن، رجل سیاسی و مذهبی بودن مطرح کرده است. قاعدتاً این موارد، چارچوب‌های کیفی هستند و ما نمی‌توانیم به عنوان مجری تشخیص دهیم فردی که برای ثبت نام در این انتخابات می‌آید، این ویژگی‌ها را دارد یا خیر؛ لذا تاکنون بنا بر این بوده همه کسانی که برای ثبت نام در انتخابات ریاست جمهوری به وزارت کشور مراجعه می‌کنند، ثبت نام شوند و تشخیص این که شرایط مذکور در قانون را دارند یا خیر، با شورای نگهبان بوده است. به هر حال این مسئله باعث می‌شد جمعیت قابل توجهی ثبت نام کنند که بخش بزرگی از همین تعداد هم تأیید نمی‌شدند. به‌خاطر همین لازم بود برای ساماندهی این روند، تدبیری اندیشیده شود.

پیشنهادات مختلفی در قالب لایحه جامع انتخابات دیده شد و دولت مدت‌ها روی آن کار کرد و بهمن ۹۷ سال، رئیس جمهور این لایحه را امضا کرده و برای رئیس مجلس دهم فرستادند، اما این لایحه پشت خط تصویب ماند، چون در آن زمان نمایندگان مجلس دهم دنبال طرحی به نام استانی شدن انتخابات بودند که آن هم به نتیجه نرسید. مجلس یازدهم نیز که روی کار آمد هم موفق به بررسی این لایحه نشدند، چون تعدادی از نمایندگان مجلس یازدهم، طرحی برای انتخابات داشتند. با همه این تفاسیر، دولت اجرای لایحه جامع انتخابات را مدنظر دارد. همه ابعاد انتخابات در این لایحه دیده شده است. اگر نمایندگان در طول این دو سال مجلس دهم و یازدهم وقت گذاشته و این لایحه را بررسی می‌کردند، به یک قانون جامع برای انتخابات می‌رسیدیم.

"در واقع به‌یک معنا ابلاغیه است و برخی صحبت از آیین نامه می‌کنند و عناوین مختلفی درباره آن مطرح می‌شود"    انتخابات این دوره نیز با قانون قبلی برگزار می‌شود

میزان: با این وجود، قانون انتخابات ریاست جمهوری و شورا‌های شهر و روستا نیز برای اجرا به این دوره از انتخابات نمی‌رسند؟

عرف: خیر. این دوره از انتخابات هم با قانون قبلی برگزار می‌شود.   برگزاری دو انتخابات سراسری در کشور 

میزان: با توجه به این که در روز ۲۸ خرداد ۴ انتخابات برگزار می‌شود لطفاً درباره چگونگی اخذ رای توضیح دهید.

عرف: انتخابات میاندوره‌ای مجلس شورای اسلامی در ۶ حوزه برگزار می‌شود. در ۴ استان برای ۶ کرسی خبرگان رهبری هم انتخابات داریم.

به لحاظ سراسری دو انتخابات سیزدهمین دوره ریاست جمهوری و ششمین دوره شورا‌های شهر و روستا را داریم. تهران یکی از شهر‌هایی است که در آن هر ۴ انتخابات برگزار می‌شود، ولی در برخی شهر‌ها ۳ انتخابات داریم. مثلاً در استان مازندران انتخابات خبرگان رهبری برگزار می‌شود و در شهر آستانه اشرفیه نیز انتخابات میاندوره‌ای مجلس هم برگزار می‌شود.       تمهیدات بهداشتی ستاد انتخابات کشور در زمان رای گیری

میزان: با توجه به تعدد انتخابات در برخی شهر‌ها و استان‌ها و نیز پاندمی ویروس کرونا، چه تمهیداتی برای حفظ جان مردم و نیز عوامل اجرایی انتخابات اندیشیده اید؟

عرف: از تجارب خودمان در انتخابات ۹۸ و نیز مرحله دوم آن در سال ۹۹ و نیز از تجارب بقیه کشور‌های دنیا که بعد از شیوع کرونا انتخاباتی داشتند، از طریق وزارت امور خارجه استفاده کردیم و در نهایت پروتکل انتخابات را تنظیم کرده و برای ستاد ملی مقابله با کرونا ارسال کردیم و اخیراً هم آقای رئیس جمهور آن را برای اجرا، ابلاغ کردند که این امر در دستورکار قرار گرفت.
آمادگی کامل برای برگزاری انتخابات داریم و پروتکل‌هایی که تصویب شده است، جزییات زیادی دارد، اما یکی از نکات مهم آن بحث زمان است که ساعات رأی گیری را افزایش دادیم.

"به هر حال این مسئله باعث می‌شد جمعیت قابل توجهی ثبت نام کنند که بخش بزرگی از همین تعداد هم تأیید نمی‌شدند"مسلماً در ساعات ابتدایی روز، شعب و حتی خیابان‌ها خلوت‌تر هستند و هوا نیز خنک‌تر است. دومین اقدام این بود که تعداد شعب رأی گیری را افزایش دادیم. در ۴ سال قبل حدود ۶۲ هزار و ۴۰۰ هزار شعبه داشتیم که این تعداد را به ۷۰ هزار شعبه رساندیم. استان‌ها و شهرستان‌هایی که ازدحام داشتند شناسایی شدند و به فرمانداران آن‌ها اجازه داده شده برای آن جمعیت زیاد رأی دهندگان درخواست افزایش شعب رأی گیری را داشته باشد. در آنالیز‌هایی که داشتیم متوجه شدیم، شعبی هستند که بالای دو هزار رأی گرفته اند و شعبه‌ای هم داریم که در آن ۱۰ رأی گرفته شده است و این شعبه در یکی از روستا‌های یکی از شهر‌های کشور بوده است.

باید فکری می‌شد تا برخی شعب، تعداد بسیار کم و برخی شعبات با تعداد زیاد رأی دهندگان، مواجه نباشند؛ لذا یک مبنایی قرار دادیم و عدد هزار را برای آن در نظر گرفتیم، لذا برای کلیه شعبی که بیش از هزار رأی در انتخابات گذشته داشتند، شعبه‌ای در کنار شعبه قبلی اعم از ثابت و سیار در نظر گرفته شد تا ازدحامی در آن جا صورت نگیرد. سوم اینکه، یک اپلیکیشن شعبه یاب هم طراحی شده است و مردم از طریق این اپلیکیشن می‌توانند نزدیک‌ترین و خلوت‌ترین شعب رأی را پیدا کنند. اقدام دیگری که مدنظر است این که رأی گیری در فضای باز صورت بگیرد و حتماً از فضا‌هایی استفاده شود که دارای تهویه مناسب هستند. هم چنین بنا شده از وسایل ضدعفونی کننده قبل، حین و بعد از رأی دادن استفاده شود. عوامل اجرایی حتماً از ماسک، دستکش و شیلد استفاده کنند و فواصل اجتماعی رعایت شود تا ازدحام ایجاد نشود و امیدواریم این ۷۰ هزار شعبه‌ای که ایجاد شده است مکان‌های ایمن و سالمی باشند تا مردم دغدغه‌ای بابت سلامت خود در زمان رأی گیری نداشته باشند.

"مجلس یازدهم نیز که روی کار آمد هم موفق به بررسی این لایحه نشدند، چون تعدادی از نمایندگان مجلس یازدهم، طرحی برای انتخابات داشتند"عوامل اجرایی ممکن است حداقل ۲۴ ساعت و در برخی شعب تا ۷۲ ساعت در شعبه باشند که حفظ سلامت آنان برای ما مهم و الزام آور است. برای این مورد هم پیش بینی‌هایی شده است و در حال پیگیری هستیم تا عوامل اجرایی انتخابات نیز با تضمین سلامت از سوی ما در شعب رأی گیری کار کنند، یک شعبه به شکل کلی دو قسمت دارد؛ یکی مجری و ناظر در این سمت و یک قسمت هم مردم هستند که هر دو سمت باید احساس امنیت و سلامت داشته باشند و این شعبه سالم می‌شود که بنا داریم به این سمت حرکت کنیم.       انجام یک پنجم ثبت نام‌ها با استفاده از تلفن همراه و رایانه شخصی 

میزان: امسال به خاطر شیوع کرونا شاهد وجود دو نوع ثبت نام حضوری و غیرحضوری برای ثبت نام کنندگان انتخابات بودیم. روند استقبال از ثبت نام غیر حضوری بیش‌تر بود یا غیر حضوری؟

عرف: امسال اولین بار بود که ثبت نام در انتخابات شورا‌های اسلامی از طریق تلفن همراه، رایانه و دفاتر پیشخوان انجام شد؛ البته روش حضوری یعنی مراجعه به بخشداری و فرمانداری‌ها نیز در نظر گرفته شده بود. طبق آمار ثبت نام با تلفن همراه و رایانه شخصی در اولویت بوده و یک پنجم ثبت نام‌ها را پوشش داده است که به نظر ورودی خوبی برای ثبت نام‌های غیر حضوری در انتخابات بود.

اگر رقم ثبت نام پیشخوان‌ها را هم به آن اضافه کنیم این عدد بیشتر می‌شود، اما هنوز هم بیش از ۵۰ درصد افراد با مراجعه حضوری کار ثبت نام خود را انجام دادند. شاید برای قدم اول تجربه خوبی بود و باید به سمتی برویم که در ۴ سال آینده حداقل ۵۰ درصد مردم ترجیح دهند با روش غیر حضوری ثبت نام کنند. البته شاید زیرساخت‌های ما نیز در برخی مناطق مشکل داشته است که باید حل و فصل شود. در این دوره شورا‌های شهر و روستا‌ها قریب به ۳۰۰ هزار نفر ثبت نام کرده اند که اگر همه این تعداد می‌خواستند ثبت نام حضوری داشته باشند، مشکل ساز بود؛ لذا این تجربه خوبی بود که باید تقویت شود و ادامه یابد.   ۷۰ هزار شعبه اخذ رای در نظر گرفته شده است 

میزان: به تعداد ثبت نام کنندگان انتخابات شورا‌ها اشاره کردید.

"اگر نمایندگان در طول این دو سال مجلس دهم و یازدهم وقت گذاشته و این لایحه را بررسی می‌کردند، به یک قانون جامع برای انتخابات می‌رسیدیم"برای این دوره از انتخابات شورا‌ها چند صندوق رأی در نظر گرفته شده است و در چه تعداد از شهر‌ها رأی گیری الکترونیک برگزار می‌شود؟

عرف: ۴ سال پیش، در توافق وزارت کشور با هیئت نظارت مرکزی آن دوره، در ۱۳۹ شهر، انتخابات شورا‌ها به صورت الکترونیکی برگزار شد. در این دوره نیز به اعضای هیئت نظارت مجلس یازدهم اعلام کردیم وزارت کشور آمادگی دارد در آن ۱۳۹ شهر انتخابات الکترونیک داشته باشد، ولی پیشنهاد ما این است که در کلانشهر‌ها انتخابات الکترونیک شورا‌ها را داشته باشیم. اغلب کلانشهر‌ها و تعداد قابل توجهی از مراکز استان‌ها و تعدادی از شهر‌ها را نیز پیشنهاد دادیم که با برگزاری انتخابات الکترونیک شورا‌ها در کلانشهر‌ها و مراکز استان‌ها موافقت کردند.
وزارت کشور ۳۳ هزار صندوق رأی الکترونیک در اختیار دارد، البته ممکن است در برخی شعب با توجه به تعداد مراجعانی که وجود دارد ۲-۳ صندوق گذاشته شود؛ لذا می‌توانیم یک سوم از آن ۷۰ هزار شعبه را زیر پوشش صندوق‌های الکترونیک شورا‌ها ببریم که اقدام خوبی است و در واقع عملی کردن بند ۱۲ سیاست‌های کلی انتخابات است که در آن جا اعلام شده است استفاده از فناوری‌های نوین در مرحله اخذ و شمارش و اعلام نتایج آرا دیده شود. خیلی امیدوار هستم این تجربه، برای بار دوم اعتماد همگان را به این شیوه رأی گیری جلب کند، کشور ۴ سال آینده وقت دارد که بتواند تمام شعب را الکترونیک کند.

      الکترونیکی برگزارشدن انتخابات به شفافیت بیشتر کمک می کند  میزان: با توجه به این که تنها ۲ مورد از فرایند‌های انتخاباتی الکترونیک نشده است، چه مشکلی وجود دارد که هدف الکترونیکی برگزار شدن انتخابات تحقق پیدا نمی‌کند؟

عرف: به لحاظ فنی، در شورای نگهبان سوالاتی درباره صندوق‌های رأی الکترونیک وجود دارد، اسناد مربوط به هر سوالی را برایشان ارسال کردیم و نکته دوم این است که پذیرش این موضوع که در همه کشور صندوق الکترونیک رأی گیری داشته باشیم، ایجاد شود. به نظر من کمی زمان لازم است تا همگان به این روند اعتماد کنند. امیدواریم ۴ سال بعد همه فرآیند‌های انتخاباتی الکترونیکی شود. نکته مثبت الکترونیکی برگزار شدن انتخابات در عین این که تحقق سیاست‌های کلی انتخابات ابلاغی از سوی مقام معظم رهبری است به شفافیت بیشتر هم کمک می‌کند.
هم اکنون شمارش آرا، به جز در شهر‌هایی که از صندوق الکترونیک استفاده می‌شود، به صورت دستی انجام می‌شود؛ لذا همیشه احتمال بروز خطا به خاطر خستگی وجود دارد، اما وقتی این شمارش الکترونیک باشد، کاربر یک کد را وارد می‌کند و اطلاعات روی صفحه مانیتور می‌آید و اگر کاربر آن اطلاعات را تأیید کند، آن رأی به دیگر رأی‌ها اضافه و در حافظه جمع آوری می‌شود.

"    انتخابات این دوره نیز با قانون قبلی برگزار می‌شودمیزان: با این وجود، قانون انتخابات ریاست جمهوری و شورا‌های شهر و روستا نیز برای اجرا به این دوره از انتخابات نمی‌رسند؟ عرف: خیر"در صورت اجرای این روش، ناظر می‌تواند حافظه صندوق را نگاه کند و مقدار رأی‌ها را با برگه‌هایی که وجود دارد تطبیق دهد و ظرف ۲-۳ ساعت نتایج را اعلام کند. استفاده از این روش، سرعت، دقت و شفافیت را افزایش می‌دهد.
میزان: اخیراً وزیر کشور و اعضای ستاد انتخابات به خاطر رد صلاحیت ثبت نام کنندگان در انتخابات شورا‌ها در هیأت‌های نظارت جلسه‌ای با رییس و تعدادی از نمایندگان مجلس داشتند. نتیجه این جلسه چه شد؟

عرف: جلسه خوبی بود. آقای وزیر برای برگزاری جلسه مشترک تقاضا کردند و آقای قالیباف هم پذیرفت.

سه نفر از اعضای هیئت نظارت مرکزی نیز حضور داشتند. آقای وزیر نگرانی خود را درباره اخبار و گزارش‌هایی که از بررسی صلاحیت افراد در هیئت‌های نظارت شهرستان‌ها آمده بود، ارائه کرد و آقای قالیباف هم در این جلسه خیلی خوب برخورد کرده و گفتند، همه کار‌ها باید بر اساس قانون صورت بگیرد و حق کسی ضایع نشود و هرکسی هم که در موضع انتخاب قرار می‌گیرد باید حق الناس را رعایت کند تا حق کسی ضایع نشود. فردای آن روز هم جلسه‌ای با حضور بنده و رئیس هیئت نظارت مرکزی و سه نفر دیگر از اعضا برگزار شد که جزیی‌تر بحث کردیم. قرار شد بر اساس قانون بررسی‌ها انجام شود تا حق کسی ضایع نشود.
البته از یاد نبریم که بعد از بررسی صلاحیت‌ها در هیئت نظارت شهرستان، دو مرحله دیگر هم وجود دارد؛ یکی هیئت عالی نظارت استان‌ها و بعد هیئت مرکزی نظارت که امیدواریم در آن دو مرحله کسانی که استحقاق دارند، تأیید شوند و فضای رقابتی بیشتر و بهتری ایجاد شود.

"  برگزاری دو انتخابات سراسری در کشور میزان: با توجه به این که در روز ۲۸ خرداد ۴ انتخابات برگزار می‌شود لطفاً درباره چگونگی اخذ رای توضیح دهید"هر اندازه انتخابات شورا‌ها با شوق بیش‌تر و رقابتی‌تر برگزار شود، فضا را برای مشارکت در انتخابات ریاست جمهوری آماده‌تر می‌کند.       مهلت بررسی اعتراضات رد صلاحیت شدگان در انتخابات شورا‌ها  تا نیمه خرداد ماه

میزان: بازه زمانی بررسی نظارت ثبت نام کنندگان انتخابات شورا‌ها تا چه زمانی ادامه دارد؟

عرف: تا نیمه خرداد ماه برای این منظور زمان لازم وجود دارد. به عنوان نمونه در شهر تهران، تعدادی از اعضای شورای شهر فعلی رد صلاحیت شده اند. این افراد می‌توانند به هیئت عالی استان شکایت کنند، قانونگذار حتی این امکان را داده است که اگر فردی در هیئت اجرایی رد شد بتواند به هیئت نظارت شکایت کند. نظارت برای همین بالاتر از اجرا قرار گرفته است تا افراد بتوانند مراجعه کرده و سوال و اعتراض کنند.

خیلی امیدوار هستیم که فضا با رعایت قانون و ضوابط به این سمت این برود که افراد زیادی وارد گردونه رقابت انتخاباتی شوند تا هم احقاق حق شود و هم فضای سیاسی جامعه انتخاباتی‌تر شود.   هزار نفر از اعضای فعلی شورا‌ها رد صلاحیت شده اند

میزان: کدام استان‌ها رد صلاحیت گسترده‌تری داشتند؟

عرف: آمار نهایی همان است که اخیراً سخنگوی دولت اعلام کرده است. یک نکته هم وجود دارد که حدود هزار نفر از اعضای فعلی شورا‌ها رد صلاحیت شده اند، اعضای فعلی شورا‌ها ۴ سال پیش تأیید صلاحیت شدند و اگر این افراد یک بار تأیید شده اند، باید ببینیم در این ۴ سال چه تخلفی داشتند که رد صلاحیت شدند، بنا شد این موارد بررسی و درباره آن‌ها اعلام نظر شود.   سیستم نظارت بر فعالیت داوطلبان شورا‌ها باید کارآمد، مستمر و قوی باشد

میزان: رد صلاحیت هزار نفر از اعضای فعلی شورا‌ها ضرورت نظارت بیشتر روی فعالیت اعضای شورا‌های شهر و روستا را جدی‌تر نمی‌کند؟

عرف: نکته این است که اگر بر فعالیت هرکسی که در هر مقامی قرار می‌گیرد، نظارت کافی داشته باشیم، آن فرد یا تخلف نمی‌کند و یا امکانی برای تخلفش به وجود نمی‌آید. ما نباید افراد را در هر مقامی که قرار می‌گیرند، در زمان انجام مسؤولیت شان رها کنیم.

"به لحاظ سراسری دو انتخابات سیزدهمین دوره ریاست جمهوری و ششمین دوره شورا‌های شهر و روستا را داریم"باید مستمراً نظارت و پیگیری کرده و تذکر دهیم. سیستم نظارت بر فعالیت داوطلبان شورا‌ها باید کارآمد، مستمر و قوی باشد که امکان تخلف به کسی ندهد و بخشی از آن به سیستمی بودن بر می‌گردد. تصمیمات نباید خارج از یک سیستم شفاف صورت بگیرد و اگر همه تصمیماتی که می‌تواند منشأ فساد باشد، در یک سیستم و قابل مشاهده باشند، تعداد تخلفات بسیار کم می‌شود.  

• بیشتر بخوانید: 
• وزیر کشور: با شورای نگهبان همکاری خواهیم کرد/ مصوبه ساماندهی ثبت‌نام‌ها را اجرا می‌کنیم
• عرف: ثبت نام از داوطلبان انتخابات ریاست جمهوری از فردا ۸ صبح آغاز می‌شود
  
  

انتهای پیام/