کرونا؛ حالا دیگر بیماری نیست، بحران است

یعنی قسمت مدیریت بحران آن و نه قسمت پزشکی آن، بیان و با دلایل کافی به کمبودها و مشکلات برنامه های مقابله در کشور اشاره کرده ام، لذا لزومی برای تکرار مکررات نمی بینم.
فقط بصورت بسیار موجز به چند نکته حیاتی اشاره می کنم تا از بنده معلم، رفع تکلیف شود. رفع تکلیف بنده به همین مقدار ناچیز و عمل به فرمایش امام علی(ع) و امام  صادق (ع) یعنی برای ادای زکات همین دانش محدودم عمل کردن است  که شاید باعث نجات دوستی و هموطنی شود ان شا الله ؛
۱- در هشت ماه گذشته شرایط هر روز بدتر شده است که بهتر نشده است و این فقط حاکی از تهی بودن و ضعف و در حقیقت نبود برنامه مقابله جدی در کشور است؛

۲- برای برون رفت از این واگیر مهلک، اگر پروتکل ها کفایت می کرد حداقل در کشور های مقید به رعایت های بهداشت عمومی، فرجی می بایستی حاصل می شد که نشده است، پس نیاز برنامه های مقابله فراتر از چند سطر پروتکل می باشد؛

۳- جریمه و مطالبی از این قبیل فقط نشان از بی برنامگی و کمی توهین به شعور عمومی جامعه است لاغیر؛ 

۴- بیش از ۵۰٪ فوتی های بیماری کوید-۱۹ در تهران است (دکتر کوهپایه زاده، ریاست محترم دانشگاه علوم پزشکی ایران) لذا این موضوع ضعف و بی کفایتی برنامه ها را در کشور و بخصوص در کلان شهرها بخوبی نشان می دهد.
کمیته مقابله تهران بدون شهر تهران و شورای متاسفانه ضعیف ان توان پاسخگویی را تا به امروز نداشته و از این به بعد هم نخواهد داشت، خواسته یا ناخواسته باید شهرداری مستقیما داخل شود.
نقش ابر شهر ها در مدیریت مستقیم بحرانها در سوانح طبیعی شناخته شده و در علم مدیریت بحرانها کاملا مسلم و پذیرفته بود، ولیکن در این بیماری برای اینجانب بعنوان یک یافته نوین در اپیدمی ها نیز یعنی هدایت تیم های مدیریت بحران توسط خود ابر شهرها هم محرز شد، مقالات علمی برای چاپ در مراجع بین المللی برای تعییر روش ها در دست تهیه است؛

۵- مدیریت کلان بحران کوید-۱۹ باید از دست وزارت بهداشت خارج و توسط یک تیم متخصص بحران هدایت شود. شاید برای واگیرهای محدود آنهم فقط در سطوح استانی و شهری/روستایی ارگانهای بهداشتی توان پاسخگویی را داشته باشند. ولیکن امروزه کاملا مشخص است که باز به عنوان یک یافته بسیار مهم و جدید، در واگیرهای وسیع در کشور ها در سطح استراتژیک و ملی متولی اصلی مدیریت اپیدمی ها بلعکس روشهای پیشنهادی مرسوم و توصیه های سازمان بهداشت جهانی دیگر توسط تنها ارگانهای بهداشتی امکانپذیر نیست و باید علم مدیریت بحران «واگیرها »  را هم همانند سوانح طبیعی توصیه به هدایت توسط یک تیم و کمیته ملی خبره بحران و فقط مشارکت ارکان بهداشتی کشورها در آن کمیته بعنوان بک عضو فعال مطرح نماید.

همانگونه که در سطح دنیا و همچنین کشور تجربه شد، متاسفانه ارکان درمانی کشورها بدلایل گوناگون توان برنامه ریزی برای خروج از بیماری و نگاه وسیعتر به چرخه بحران که شامل مسایل بسیار زیادی از بندهای غیر درمانی نیز می باشد را ندارند.

این یافته به هیچ وجه تلاش و فداکاری بخش درمان کشورها  را زیر سوال نمی برد ولیکن شاید با توجه به نحوه تدریس در اموزش پزشکی که تشخیص و درمان بر اساس ازمایشات و تصویر برداری ها صورت می گیرد و نه بعنوان حل مسله  (problem solving-Eshghi ۲۰۲۰) لذا برای ارگانهای بهداشتی مسول خاتمه واگیر ها، خروج از بیماری آنقدر هم مورد توجه نمی باشد. در ضمن برخی از پزشکان و بیمارستانها، حامیان مالی، شرکت های بهداشتی و شرکت های داروسازی و غیره شاید به اتمام واگیر های بزرگ به هیج وجه تمایلی نشان ندهند و ادامه ان را تا سالها امری عادی فرض نمایند، کماکان که بارها این القا که تا چند سال دیگر میهمان این بیماری هستیم حتی توسط مسولان بهداشت کشور و پزشکان شنیده می شود !

امیدوارم با تجزیه و تحلیل بیشتر داده های موجود در رابطه با کوید-۱۹ و دلایل قوی و مکفی که در این بحث جهانی جمع اوری شده است و مطالعات موردی بر روی کشور های مختلف بزودی این نگرش و یافته جدید را در تغییر رویه نظام مدیریت واگیرها را طی مقاله ای در سطح بین الملل ارایه نمایم؛
۶- هشت ماه گذشت اوضاع بدتر از روزهای قبل شد، هشت ماه اینده هم اگر تغییرات فوق عملی نشود خواهد گذشت منتهی با شرایط خیلی بدتر

۷- جمع بندی حقیر، فورا کمیته ملی و کمیته تهران بعد از یک هفته لغو و در این یک هفته تا اتمام دوره کمیته ها بصورت موازی کمیته ای متشکل از مقام عالی کشور، نماینده رهبری، نماینده وزارت بهداشت، نماینده وزارت کشور، نماینده سازمان مدیریت، نماینده سازمان مدیریت بحران کشور، نماینده نیروهای مسلح، نماینده بسیج، شهردار تهران و تیمی متخصص در امور بحران تشکیل و چرخه مدیریت بحران بر اساس نیاز ها به این کمیته محول گردد.

واگیری که همه المانهای یک کشور را متاثر می کند دیگر یک بیماری نیست که باید توسط یک ارگان خاص مدیریت شود، ۸ ماه تجربه داخلی و بین المللی نشان داد که باید علم مدیریت بحران واگیر ها، هم در جهان و هم در ایران متحول و باید بازنگری شود، چقدر تلفات باید شاهد باشیم که تغییر را بپذیریم!

* استاد نمونه کشور در مهندسی سازه، زلزله و مدیریت بحران و بنیانگذار مقاوم سازی و مدیریت بحران کشور