واکنش‌ها به حمله مسلحانه به سفارت جمهوری آذربایجان در تهران ـ اردوغان حمله را «شنیع» توصیف کرد

ساعت هشت صبح جمعه هفتم بهمن/ ۲۷ ژانویه، در حمله مسلحانه به سفارت جمهوری آذربایجان در تهران، عسگروف اورخان رضوان اوغلو، مسئول امنیتی سفارت کشته و دو کارمند دیگر آن زخمی شدند. این رویداد منجر به تنش‌های جدیدی میان جمهوری اسلامی ایران و جمهوری آذربایجان شد.

دادسرای جنایی تهران اعلام کرد در تحقیقات اولیه متهم مدعی شده است که همسرش فروردین امسال به سفارت آذربایجان به تهران مراجعه کرده و دیگر به خانه بازنگشته است. او گفت فکر می‌کرده همسرش در سفارت جمهوری آذربایجان در تهران است و حاضر به دیدار با او نیست؛ به همین دلیل تصمیم گرفته با اسلحه کلاشنیکفی که از قبل تهیه کرده بود به سفارت برود.

دادسرای جنایی تهران گفته فرد مهاجم مدعی شده که انگیزه‌اش از حمله به سفارت جمهوری آذربایجان در تهران «کاملاً شخصی» بوده است.

حسین رحیمی، رئیس پلیس تهران هم به شبکه خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی گفت که «مهاجم ایرانی است و همسر او ملیت آذربایجانی دارد».

سردار رحیمی دلیل این‌که چرا مأمور پلیس دیپلماتیک که در کیوسک کنار سفارت حاضر بود واکنشی نشان نداده است، گفت مأمور مسلح نبوده و با دستور ایست مهاجم اقدامی نکرده است.

واکنش جمهوری آذربایجان

با انتشار خبر حمله مسلحانه به سفارت جمهوری آذربایجان، واکنش‌ها به آن نیز آغاز شد.

وزارت امور خارجه آذربایجان این حمله را به‌شدت محکوم کرد و گفت «کارزار ضدآذربایجانی اخیر در ایران» عامل حمله تروریستی به سفارت بوده است.

روابط ایران و آذربایجان در دو سال اخیر با تنش‌هایی همراه بود. ایران چندین بار نگرانی خود را از حضور اسرائیل و فعالیت نظامی این کشور در خاک جمهوری آذربایجان اعلام کرده و آن را تهدیدی برای خود دانسته است. آذربایجان نیز از رویکرد ایران در قبال ارمنستان و تغییر احتمالی در مرزهای منطقه ابراز نگرانی کرده بود.

وزارت امور خارجه جمهوری آذربایجان در بیانیه‌ای که لحن آن تند است، نوشت:

«ایران باید امنیت سفارت و کارکنان آن را مطابق با تعهدات کنوانسیون وین در مورد روابط دیپلماتیک تضمین می‌کرد.»

این بیانیه افزود:

«اقداماتی برای جلوگیری از چنین مواردی و تضمین امنیت نمایندگی‌های دیپلماتیک از سوی ما همواره به ایران بیان شده است.

"ساعت هشت صبح جمعه هفتم بهمن/ ۲۷ ژانویه، در حمله مسلحانه به سفارت جمهوری آذربایجان در تهران، عسگروف اورخان رضوان اوغلو، مسئول امنیتی سفارت کشته و دو کارمند دیگر آن زخمی شدند"متأسفانه آخرین حمله تروریستی خونین نشان می‌دهد عدم حساسیت لازم نسبت به درخواست‌های فوری ما در این راستا عواقب جدی دارد.»

وزارت امور خارجه آذربایجان از جمهوری اسلامی خواست تا «عاملان حمله تروریستی و آمران این اقدام خونین را هر چه سریع‌تر شناسایی و به اشد مجازات» برساند.

این وزارت‌خانه همچنین با توجه به وضعیت پیش آمده اعلام کرد اقدامات لازم را برای تخلیه کارکنان سفارت و اعضای خانواده آن‌ها انجام خواهد داد.

آیحان حاجی‌زاده، سخنگوی وزارت امور خارجه آذربایجان نیز در گفت‌وگویی با شبکه تی‌آرتی ترکیه از دولت ایران خواست تا «عاملان و طراحان» این حمله را شناسایی کند. او گفت طرف ایرانی مسئولیت کامل حمله به سفارت آذربایجان در تهران را برعهده دارد.

حاجی‌زاده افزود باکو درصدد است تا در آینده‌ای نزدیک سفارت خود در ایران را تخلیه کند.

الهام علی‌اف، رئیس‌جمهوری آذربایجان نیز در این‌باره بیانیه‌ای منتشر کرد و ضمن بیان این‌که «حمله تروریستی به نمایندگی‌های دیپلماتیک غیرقابل قبول است»، گفت: «من اقدام تروریستی امروز علیه سفارت کشورمان در تهران را به‌شدت محکوم می‌کنم.»

از سوی دیگر وزارت امور خارجه آذربایجان، سیدعباس موسوی، سفیر جمهوری اسلامی در باکو را احضار کرد و به او گفت که «این وظیفه کشور میزبان است که از ساختمان‌های دیپلماتیک در برابر هر حمله‌ای دفاع کند».

جمهوری آذربایجان همچنین در این دیدار به کنوانسیون وین برای محافظت از اماکن دیپلماتیک و جان کارمندان و دیپلمات‌های خارجی اشاره کرد.

واکنش جمهوری اسلامی

در مقابل این اظهارات و اقدامات مسئولان جمهوری آذربایجان، مقام‌های جمهوری اسلامی تلاش کردند اوضاع را آرام کنند.

حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه در گفت‌وگوی تلفنی با جیحون بایراموف، همتای آذربایجانی خود، حمله به سفارت جمهوری آذربایجان را محکوم کرد و گفت:

«نباید اجازه دهیم این حادثه بر مناسبات دو کشور تأثیر منفی بگذارد.»

امیرعبداللهیان پیشنهاد کرد برای روشن شدن ابعاد مختلف حادثه، نهاد‌های امنیتی دو کشور در همکاری نزدیک با یکدیگر موضوع را پیگیری و بررسی کنند.

محمد جمشیدی، معاون سیاسی ابراهیم رئیسی، رئیس دولت سیزدهم هم از دستور او برای بررسی این حمله خبر داد و گفت رئیسی «بلافاصله پس از شنیدن این خبر ناگوار دستور بررسی همه‌جانبه» موضوع را داده است.

معاون سیاسی رئیسی شامگاه جمعه اعلام کرد که «گفت‌وگوهای سازنده بین ایران و آذربایجان انجام شد».

او افزود:

«اقدام مجرمانه و شخصی نمی‌تواند مخل روابط دو کشور شود.»

ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی در این‌باره گفت:

«با دستور ویژه مقامات سیاسی و امنیتی کشور، موضوع با اولویت و حساسیت بالا در حال بررسی است تا ابعاد این اقدام و انگیزه ضارب مشخص شود.»

کنعانی از رسانه‌ها خواست تا از انتشار «اخبار غیرموثق و گمانه‌زنی‌ها» در این رابطه پرهیز کنند.

واکنش کشورهای دیگر

رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه در پیامی توئیتری حمله مسلحانه به سفارت جمهوری آذربایجان را اقدامی «شنیع» دانست و آن را به‌شدت محکوم کرد.

اردوغان همچنین این حادثه را به مردم آذربایجان تسلیت گفت و برای مجروحان آرزوی بهبودی کرد.

رئیس جمهوری ترکیه تأکید کرد که این کشور همواره در کنار آذربایجان قرار دارد.

کوبانیچ‌بک اومورعلی‌اف، دبیرکل سازمان کشورهای تُرک نیز حمله مسلحانه به سفارت آذربایجان در تهران را محکوم کرد و از مقامات ایران خواست عاملان آن را شناسایی کنند.

وزارت امور خارجه عربستان سعودی نیز ضمن ابراز همبستگی با جمهوری آذربایجان خواستار احترام به مصونیت نمایندگی‌‌های دیپلماتیک و تحت پیگرد قرار دادن عاملان جنایت در تهران شد.

ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه در کانال تلگرامی خود نوشت از این حمله «شوکه شده‌ایم». او به همتایان آذربایجانی تسلیت گفت و حمایت خود را از آن‌ها ابراز کرد.

اولگ نیکولنگو، سخنگوی وزارت امور خارجه اوکراین نیز در توئیتی حمله امروز به سفارت آذربایجان در تهران را قویاً محکوم کرد و به آذربایجان تسلیت گفت.

خبرگزاری آذرنیوز جمهوری آذربایجان هم پیام‌های متعدد همدردی و محکومیت این اقدام از سوی کشورهای دیگر را منتشر کرده است.

سفارت‌ها و وزارت‌های امور خارجه ایتالیا، مصر، بلاروس، گرجستان، مولداوی، مکزیک، فنلاند، لیتوانی و … این حمله را محکوم کرده و آن را «کاملاً غیرقابل قبول» خوانده‌اند.