مخالفت ایران با حذف یارانه‌های سوخت در اجلاس جهانی مبارزه با تغییرات اقلیمی

ایران مخالفت خود را با بند ۳۶ پیش‌نویس توافق اجلاس جهانی مبارزه با تغییرات اقلیمی موسوم به «کاپ ۲۶» که در گلاسکو بریتانیا برگزار می‌شود، اعلام کرد.

این بند در رابطه با حذف یارانه سوخت‌های فسیلی در جهان است که بنا بر گزارش‌های بین‌المللی سهم عمده‌ای در انتشار گازهای گلخانه‌ای و گرمایش زمین دارد.

به گزارش خبرگزاری رویترز و شبکه سی‌ان‌ان، هیات نمایندگی ایران روز شنبه ۲۲ آبان در اجلاس تغییرات اقلیمی گلاسکو با متهم کردن کشورهای ثروتمند به حمایت از حذف یارانه‌های سوخت‌های فسیلی گفت که مخالف «لحن بند ۳۶ پیش‌نویس توافق» است.

ایران، به عنوان دومین دارنده بزرگ ذخایر گازی و چهارمین دارنده بزرگ ذخایر نفتی جهان، طی دهه‌های گذشته همواره سیاست ارائه یارانه سوخت‌های فسیلی را در دستور کار داشته، و در چند سال گذشته نیز به بزرگترین یارانه‌دهنده سوخت‌های فسیلی در جهان تبدیل شده است.

علت این امر، افت چشمگیر ارزش ریال و تورم افسارگسیخته در کشور است، به طوری که اختلاف قیمت سوخت‌های فسیلی در داخل و خارج از کشور به شدت افزایش یافته و دولت مجبور به ارائه یارانه‌های آشکار و پنهان انرژی‌های فسیلی است.

بر اساس آمارهای آژانس بین‌المللی انرژی، ایران در سال ۲۰۱۹ حدود ۸۶ میلیارد دلار یارانه گاز، محصولات نفتی و برق داده است. با توجه به اینکه ۸۵ درصد برق تولیدی ایران در این سال مربوط به نیروگاه‌های حرارتی بوده که با گاز، گازوئیل و مازوت فعال هستند، یارانه محصولات نفتی و گاز ایران در سال ۲۰۱۹ حدود ۸۰ میلیارد دلار تخمین زده می‌شود که ارزش این رقم ۲.۵ برابر کل صادرات نفت، محصولات نفتی و گاز ایران در همان سال است.

پارسال این رقم به خاطر سقوط چشمگیر قیمت نفت و دیگر سوخت‌های فسیلی در جهان به خاطر شیوع کرونا، خصوصا افزایش چشمگیر قیمت بنزین در آبان ۹۸، به نزدیک ۳۰ میلیارد دلار کاهش یافت؛ اما همین رقم نیز ایران را دوباره در صدر کشورهای یارانه‌دهنده سوخت‌های فسیلی قرار داد، در حالی که کل صادرات نفت، محصولات نفتی و گاز ایران در سال گذشته خورشیدی بنابر آمارهای بانک مرکزی، تنها ۲۱ میلیارد دلار بود.

آمارهای آژانس بین‌المللی انرژی نشان می‌دهد ایران سهمی ۱۷ درصدی در کل یارانه‌های سوخت فسیلی جهان دارد؛ اما با خاطر سقوط ارزش ریال و اوج‌گیری فقر در کشور قادر به حذف این یارانه‌ها نیست.

پیش از این علی سلاجقه، رئیس سازمان محافظت زیست ایران مدعی شده بود که تهران به‌ دلیل تحریم‌ها نمی‌تواند با برنامه‌های تغییرات اقلیمی همکاری کند.

این در حالی است که پیش از تحریم‌ها نیز ایران یکی از بزرگترین انتشاردهنده گازهای گلخانه‌ای در جهان بوده و پارسال بر اساس آمارهای پروژه جهانی کربن، رتبه هفتم را در انتشار گازهای گلخانه‌ای جهان داشته است.

وزیر محیط زیست هند نیز روز شنبه در مخالفت با بند ۳۶ پیش‌نویس توافق مبارزه با تغییرات اقلیمی اجلاس گلاسکو، به لزوم ارائه یارانه برای تامین گاز مایع (کپسول‌های گاز پروپان و بوتان) به مردم فقیر کشور اشاره کرد و گفت که مبارزه با تغییرات اقلیمی باید تلاش دولت‌های در حال پیشرفت برای بالا بردن استانداردهای زندگی مردم فقیر را نیز در نظر بگیرد.

هند بعد از ایران و چین بیشترین یارانه انرژی‌های فسیلی را در جهان ارائه می‌کند. پارسال این کشور ۲۳.۷ میلیارد دلار یارانه سوخت‌های فسیلی داده که ۱۷.۱ میلیارد دلار آن مربوط به محصولات نفتی، از جمله گاز مایع بوده است.

با استفاده از گزارش سی‌ان‌ان، رویترز، آژانس بین‌المللی انرژی و رادیو فردا؛ د.خ/س.ن