گروه تروریستی "داعش" سلاح‌های خود را چگونه به دست می‌آورد؟

یک فروشگاه کوچک تلفن همراه که شش تن خمیر آلومینیوم سفارش می‌دهد، یک تاجر کود که به ۷۸ تن نوعی ماده افزودنی به مواد غذایی علاقه نشان می‌دهد، یک شرکت مستقر در بریتانیا که از آمریکا دستگاه کنترل حرکت سفارش می‌دهد در حالی که صورت حساب را یک دلال ترکیه‌ای خودروهای لوکس پرداخت می‌کند و ....

اینها نمونه‌ای از اقدام‌هایی هستند که گروه تروریستی دولت اسلامی (داعش) طی سال‌ها از طریق آنها زرادخانه خود را تجهیز می‌کرد.

این گونه فعالیت‌ها، به خصوص در ابتدای ظهور "داعش" زیاد مورد توجه قرار نمی‌گرفت زیرا کم بودند ناظرانی که تصوری از این پویایی، عزم و ظرافت عمل در میان جهادگرایان داشتند.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

نتایج تحقیقات موسسه پژوهشی Conflict Armament Research مستقر در لندن که روز گذشته (پنج‌شنبه ۱۰ دسامبر/ ۲۰ آذر) رسانه‌ای شد نشان می‌دهد که گروه دولت اسلامی پیگیرانه یک شبکه‌ای بین‌المللی را سازمان داده که از طریق آن به تامین حجم زیادی از سلاح و تجهیزات جنگی خود می‌پرداخته است.

تروریست‌های داعش، به ویژه از سال ۲۰۱۴ با اتکا به زرادخانه‌ای که از طریق این شبکه تامین می‌شد به گسترش نفوذ خود در مناطقی از عراق و سوریه اقدام کردند.

بر پایه پژوهش یاد شده، مرز مشترک میان  سوریه و ترکیه مهم‌ترین راه انتقال نیازمندی‌های گروه داعش بوده است. اعضا و وابستگان داعش، اغلب با هویت جعلی مواد مورد نیاز خود را به شرکت‌های فعال در مناطق مرزی سفارش می‌دادند.

پژوهشگران موسسه مستقر در لندن در گزارش خود بارها تاکید کرده‌اند که شرکت‌هایی که در مناطق مرزی این سفارش‌ها را دریافت می‌کردند از هویت واقعی سفارش‌دهندگان و وابستگی آنها به جهادگرایان بی‌خبر بوده‌اند.

پتر نویمن، استاد کالج سلطنتی لندن به دویچه‌وله می‌گوید گروه داعش کاملا آگاهانه منطقه‌ای را برای سفارش سلاح و مواد منفجره انتخاب کرده بود که این گونه داد و ستدها در آن غیر معمول نبود. به گفته او این راهکاری است که انقلابی‌هایی نظیر مائو و چه گوارا در جزوه‌های خود به آنها اشاره کرده‌اند.

پنهان کردن هویت واقعی

ظاهرا مهم‌ترین دلیلی که داعش توانست شبکه تدارکات خود را سال‌ها حفظ کند این بوده که رابطان آنها تحت هیچ شرایطی هویت واقعی خود را لو نمی‌دادند.

تمام ارتباط‌ها با شرکت‌های سفارش گیرنده از طریق ایمیل‌ها و وب‌سایت‌های جعلی یا پیام‌های صوتی برقرار می‌شد و پرداخت سفارش‌ها در اغلب موارد به صورت نقدی و از طریق شبکه‌های بین‌المللی فعال در این حوزه صورت می‌گرفت.

پژوهشگران موسسه مستقر در لندن به این نتیجه رسیده‌اند که پرداخت سفارش‌ها به طور معمول در منطقه‌ای متفاوت با محل دادن سفارش انجام می‌شده و آنها موفق شده‌اند ردپای برخی از آنها را تا کشورهای آسیایی دنبال کنند.

بخشی از جنگ‌افزارهای ارتش عراق که در موصل به چنگ تروریست‌های داعش افتاده بود

پتر نویمن می‌گوید بخش بزرگی از سلاح‌ها و تجهیزات جنگی جهادگرایان داعش از منابعی به جز آن چه بسیاری تصور می‌کردند تامین می‌شده است. او افزود در حالی که تصور می‌شد بخش بزرگی از سلاح‌های داعش از منطقه خلیج فارس تامین شده در واقعیت بسیاری از آنها را جهادگران خود تولید می‌کردند.

یکی دیگر از منابع تامین تجهیزات جنگی تروریست‌های دولت اسلامی که قبلا آشکار شده بود باقیمانده سلاح‌ها و تجهیزات ارتش سوریه و عراق در مناطقی است که داعش بر آنها تسلط پیدا کرده بود.

دوره مماشات ترکیه با داعش

به گفته نویمن این که داعش مدت‌ها مرکز تدارکات خود را در مناطق مرزی ترکیه حفظ کرد چندان عجیب نیست زیرا آنکارا در ابتدای شکل‌گیری گروه دولت اسلامی مانند بسیاری دیگر از کشورها از پویایی آنها غافلگیر شده بود و در عین حال از آنجا که آنها به اهدافی در ترکیه حمله نمی‌کردند تا حدودی از آزادی عمل برخوردار بودند.

استاد کالج سلطنتی لندن می‌گوید دولت ترکیه تروریست‌های داعش را "دشمن" تلقی نمی‌کردند، افزون بر این آنها مانند آنکارا علیه کردها هم می‌جنگیدند. او خاطر نشان کرد که مواضع ترکیه از سال ۲۰۱۵ که داعش قدرتمندتر و تهاجمی‌تر شد تغییر کرد.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

در حال حاضر شبکه تدارکات داعش تا حدود زیادی متلاشی شده است.

"او خاطر نشان کرد که مواضع ترکیه از سال ۲۰۱۵ که داعش قدرتمندتر و تهاجمی‌تر شد تغییر کرد.به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندیددر حال حاضر شبکه تدارکات داعش تا حدود زیادی متلاشی شده است"جاسم محمد، پژوهشگر مسائل تروریسم به دویچه‌وله می‌گوید جهاگرایان همچنان برای تهیه جنگ‌افزار تلاش می‌کنند اما اطلاعات دولت عراق حاکی است که آنها بیشتر به سلاح‌های سبک دسترسی دارند.

او می‌گوید گمان می‌رود که گروه دولت اسلامی نه تنها شبکه بین‌المللی تدارکات خود را از دست داده که منابع مالی لازم برای خرید جنگ‌افزار و تجهیزات نظامی را نیز در اختیار ندارد.

گفته می‌شود تحت نظر گرفتن جهادگرایان بالقوه در کشورهای مختلف باعث کاهش عملیات تروریستی گروه داعش شده باشد. افزون بر این داعش پس از شکست‌های پی در پی دیگر منطقه‌ای را تحت کنترل ندارد و از زیرساخت‌های لازم برای مونتاژ و تولید سلاح و مواد منفجره بی بهره است.

• رد پای داعش در ویرانه‌های رقه

  حمله از هوا

  شورشیان سوری از جانب آمریکا حمایت می‌شوند. نیروی هوایی آمریکا دائما حملاتی علیه مواضع داعش انجام می‌دهد. با این همه آزادسازی شهر به دشواری به پیش می‌رود. ویرانه‌های گسترده در شهر مجال پیشروی‌های سریع را ربوده است.

• رد پای داعش در ویرانه‌های رقه

  حضور زنان رزمنده

  دو زن رزمنده از واحدهای دفاعی کرد، تروریست‌های داعش را هدف گرفته‌اند.

  آن‌ها با نوع پوشش خود که در آن نه از روسری خبری هست و نه از حجاب اسلامی، مخالفتشان با جهان‌بینی بنیادگرایانه‌ شبه‌نظامیان داعش را که در همه جای رقه سایه افکنده نشان می‌دهند.

• رد پای داعش در ویرانه‌های رقه

  "جهاد در راه خدا"

  اینجا دفتر نیروهای پا به فرارگذاشته داعش است. تصویر بزرگ نصب‌شده بر دیوار نشان از جهان‌بینی آن‌ها دارد. در تصویری که به عربی "گفت رسول خدا" نوشته شده مردی دیده می‌شود که در حال دعاست. نیروهای داعش در نهایت خشونت در رقه و دیگر شهرهای تحت کنترل خود قرائت به شدت افراطی خود از اسلام را به زور برقرار کرده‌اند.

• رد پای داعش در ویرانه‌های رقه

  "نیست خدایی جز خدای یکتا"

  در حاشیه‌ها و حومه شهر هم می‌توان سمبل‌های سیادت بدون چون و چرای تروریست‌های "دولت اسلامی" را دید مثل این تابلو بر حاشیه خیابان که بر آن "نیست خدایی جز خدای یکتا" یا "لا الله الا الله" نوشته شده است.

  "افزون بر این داعش پس از شکست‌های پی در پی دیگر منطقه‌ای را تحت کنترل ندارد و از زیرساخت‌های لازم برای مونتاژ و تولید سلاح و مواد منفجره بی بهره است"اوایل ژوئن اما نیروهای داعش مجبور شدند از حومه رقه عقب رفته و مواضع خود را ترک کنند. از آن‌ها تنها شعارهایشان به‌ جا مانده است.

• رد پای داعش در ویرانه‌های رقه

  فرار از چنگ افراط‌گرایان

  تروریست‌ها با تسلط مستبدانه مردمان بیشماری را از خود بیزار ساخته‌اند. بسیاری از ساکنان رقه به اردوگاه‌ها فرار کرده و در آن‌جا پناه جسته‌اند. بخشی از ساکنان شهر یا نتوانسته و یا نخواسته‌اند فرار کنند.

  آن‌ها بین نفرات داعش و واحدهای ائتلاف نیروهای دمکراتیک سوریه گرفتار شده‌اند.

• رد پای داعش در ویرانه‌های رقه

  جنگ خانه به خانه

  جنگ علیه تروریست‌های داعش با این که موفقیت به همراه داشته به‌سختی پیش می‌رود. در مرکز رقه جنگاوران ائتلاف آزادیبخش باید خانه به خانه بجنگند. در این‌جا جنگاوری را می‌بینیم که از راه حفره‌ای در دیوار سعی دارد به طرف دیگر این خانه راه یابد.

• رد پای داعش در ویرانه‌های رقه

  بقایای رقه

  شهر در ابعادی وسیع ویران شده است. حملات هوایی نیروهای آمریکایی نیز در ویرانگری دست کمی از داعش نداشته است.

  " رد پای داعش در ویرانه‌های رقه حمله از هوا شورشیان سوری از جانب آمریکا حمایت می‌شوند"نیروهای "دولت اسلامی" به هنگام عقب‌نشینی عامدانه هر آن‌چه که می‌توانستند سالم باقی بگذارند را نیز خراب کردند. داعش می‌خواهد از این طریق گذشته را نیز ویران کند.

• رد پای داعش در ویرانه‌های رقه

  جنگ خیابانی

  نبرد در برخی‌ جاها خانه به خانه و اخیرا نیز منطقه به منطقه پیش می‌رود. در این تصویر رزمندگان کرد در حال پیشر‌وی‌اند تا چند متری دیگر از شهر را تحت کنترل خود در آورند. از حالت چهره و صورت آن‌ها هم می‌توان فهمید در چه وضعیت خطرناکی قرار دارند.

• رد پای داعش در ویرانه‌های رقه

  بهای آزادی

  رزمندگان بهای جنگ را با جان خود می‌پردازند. یکی از اعضای ائتلاف نیروهای دمکراتیک سوریه هدف شلیک شبه‌نظامیان داعش قرار گرفته است.

  در همین حین نیروهای عرب و کرد نفرات داعش را تا ۶۰ درصد از مناطق تحت کنترل ‌آن‌ها عقب رانده‌اند.

• رد پای داعش در ویرانه‌های رقه

  در زیر آوارها

  ویرانگری حملات هوایی با حملات زمینی قابل مقایسه نیست. بمب‌ها خانه‌ها را با خاک یکسان می‌کنند. در زیر آوارها گاهی می‌توان بازماندگان غیر نظامی را یافت. گاهی هم نیروهای داعش در آن‌جا گیر افتاده‌اند که باعث می‌شود کار تجسس دوبرابر خطرناک شود.

• رد پای داعش در ویرانه‌های رقه

  "احضار ارواح"

  یکی از جنگاوران ائتلاف دمکراتیک سوریه سیمایی شبیه به چهره‌‌های مرسوم تروریست‌های داعش را بر روی بطری آب نقاشی کرده است. معلوم نیست هدف او چه بوده.

  شاید می‌خواسته با این تصویر "ارواح شبه‌نظامیان داعش را دور نگه دارد." شاید هم می‌خواسته تنها هدفی بسازد تا تک‌تیراندازان با شلیک به آن مهارت تیراندازی خود را بالا ببرند.