از بغداد تا دمشق؛نگاه‌ها به وزرای خارجه ایران و عربستان بود

 ابوالفضل خدائی: روز شنبه ششم شهریور ماه نشست بغداد با عنوان «کنفرانس همکاری و شراکت بغداد» با حضور سران و مقامات کشورهای مختلف از جمله فرانسه، ایران، ترکیه، عربستان، مصر، اردن، امارات، قطر، کویت و برخی از نهادهای بین المللی و منطقه ای برگزار شد. حسین امیرعبداللهیان وزیرامور خارجه ایران اولین سفر رسمی خود را با این نشست آغاز کرد و در بدو ورود به بغداد به محل یادمان سردار شهید قاسم سلیمانی و ابومهدی المهندس رفت و وعده داد که وزارت امور خارجه پیگیر حقوقی و بین المللی ترور فرماندهان شهید مقاومت، سپهبدحاج قاسم سلیمانی فرمانده سپاه قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و ابومهدی المهندس فرمانده الحشد الشعبی خواهد بود.

وزیر امور خارجه کشورمان در حاشیه این نشست دیدارهایی با وزیرخارجه ترکیه، نخست وزیر و رئیس جمهور عراق، وزیر امور خارجه کویت و همچنین رئیس مجلس عراق دیدار و گفتگو کرد که گسترش روابط دو جانبه و رایزنی در خصوص تحولات منطقه از جمله محورهای مهم این دیدارها بود.

همچنین نشست مشترک وزیر امور خارجه کشورمان با سفیر، روسای نمایندگی های کشورمان و مسئولین دیگر نهادهای مستقر در سفر ایران در عراق برگزار شد. حسین امیرعبداللهیان با تاکید بر نقش سردار شهید سلیمانی و دیگر شهدای مقاومت از جمله ابومهدی المهندس به تشریح عمق روابط دو کشور ایران و عراق و شکل گیری روابط دولتی و مردمی فی‌مابین بر پایه های عمیق دینی و تمدنی، حوزه های مختلف روابط در بخش‌های سیاسی، فرهنگی، اجتماعی،  علمی و فن آوری را مورد اشاره قرار داد و با توجه به اهمیت روابط همسایگی در دولت جدید جمهوری اسلامی ایران، ضرورت توسعه مناسبات فیمابین را موردتاکید قرار داد.

همچنین در حاشیه نشست امیرعبداللهیان با مصطفی الکاظمی نخست وزیر عراق دیدار کرد و با ابلاغ سلام رئیس جمهور کشورمان و تبریک برگزاری موفق نشست حمایت از عراق، حضور خود به نمایندگی از ریاست جمهوری کشورمان را تاکیدی بر عزم راسخ جمهوری اسلامی ایران مبنی بر حمایت از عراق دانست.

امیر عبداللهیان همچنین در خصوص پروژه های اقتصادی فی‌مابین که منافع اقتصادی آن به دو کشور باز می گردد و زیارت زوار ایرانی در ایام اربعین نیز با نخست وزیر عراق به گفتگو وتبادل نظر پرداخت.

وزیرخارجه کشورمان ضمن دیدر با برهم صالح رئیس جمهور عراق حمایت جمهوری اسلامی ایران از استقلال، حاکمیت ملی و تمامیت ارضی عراق را مورد تاکید قرار داد.

حسین امیر عبداللهیان همچنین با احمد ناصر المحمد الصباح وزیر امور خارجه دولت کویت، ضمن قدردانی از حضور وی در مراسم تحلیف سیزدهمین رئیس جمهور اسلامی ایران بر روابط دوکشور در حوزه های مختلف سیاسی و اقتصادی، بر ضرورت فعال سازی روابط و به فعلیت در آوردن توافقات پیشین دو کشور تاکید کرد و آمادگی کامل جمهوری اسلامی ایران برای گشایش همکاری‌های فی‌مابین را مورد تصریح قرار داد.

امیر عبداللهیان با تشریح دیدگاه دولت سیزدهم در حوزه سیاست همسایگی و اهمیت همکاری بین کشورهای منطقه، از هرگونه اقدام برای فعال کردن کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی دو کشور با بهره گیری از روش‌های خلاقانه اعلام حمایت کرد.

با آغاز «کنفرانس همکاری و شراکت بغداد» مقام های شرکت کننده در آن به سخنرانی و تببین مواضع پرداختند. نکته اصلی سخنرانی امیرعبداللهیان بر روی امنیت پایدار منطقه ای و مشارکت کشورهای منطقه تمرکز داشت.

"همچنین نشست مشترک وزیر امور خارجه کشورمان با سفیر، روسای نمایندگی های کشورمان و مسئولین دیگر نهادهای مستقر در سفر ایران در عراق برگزار شد"وی با تاکید بر اینکه سرنوشت دولت و ملت‌های این منطقه بنا به علاقه‌های مشترک به هم پیوند خورده است گفت: آنچه که امروزه بیش از پیش به آن نیازمندیم، "امنیت پایدار منطقه‌ای" با مشارکت کشورهای منطقه است که تحقق آن در گرو صرف منابع اقتصادی برای تحقق ائتلاف برای صلح و توسعه است

.

وی همچنین نسبت به عدم حضور سوریه در این نشست ابراز تأسف کرد.

پس از پایان کنفرانس بغداد امیرعبداللهیان راهی دمشق شد که با استقبال گرم بشار اسد مواجه شد. وی در دیدار با رئیس جمهور سوریه با تاکید بر اینکه حضور نیروهای بیگانه هیچ کمکی به امنیت و ثبات پایدار در این منطقه حساس نخواهد داشت، گفت: بدون تردید رایزنی‌ها و همکاری‌های کشورهای منطقه و کشورهای مسلمان نقش مهمی در ایجاد امنیت پایدار در منطقه ما خواهد داشت.

امیرعبداللهیان با اشاره به بررسی آخرین تحولات منطقه ای در این دیدار تاکید کرد: هرگونه ترتیبات سیاسی و امنیتی در منطقه با حضور و مشارکت همه کشورهای منطقه از جمله جمهوری عربی سوریه محقق می‌شود و در این مسیر نقش عراق و سوریه را برای کمک به ایجاد تسهیلات جدید منطقه‌ای در حوزه‌های اقتصادی امنیتی و سیاسی مهم می‌دانیم.

رئیس دستگاه دیپلماسی در دیدار با فیصل مقداد وزیرخارجه سوریه نیز با ابراز خرسندی از انجام نخستین سفر دوجانبه خود در سمت وزیر امور خارجه به سوریه و  با اعلام حمایت و پشتیبانی جمهوری اسلامی ایران از این کشور و همچنین قدردانی از مواضع سوریه بعنوان یک عضو موثر و در خط مقدم محور مقاومت، برگزاری موفق انتخابات ریاست جمهوری در سوریه را تبریک گفت و سوریه امروز را سوریه ورود به عرصه اقتصادی،  بازسازی و زمینه سازی بازگشت آوارگان دانست و ضرورت عملیاتی ساختن همکاری ‌های دو کشور در سطوح کمیسیون مشترک همکاری ها و همچنین کمیسیون مشترک عالی بین دو کشور را خصوصا با توجه به تشکیل دولت های جدید در دوکشور و در پرتو انتخابات را مورد تاکید قرار داد.

تحلیل ها و نگاه رسانه ها از اولین سفر دیپلماتیک امیرعبداللهیان

اکثر رسانه های عراقی بر این بخش از سخنان امیرعبداللهیان تاکید کردند که «امنیتی جز از طریق اعتماد متقابل بین کشورهای منطقه میسر نمی شود و تهران از نقش عراق در ترویج زبان گفت و گو حمایت می کند.»امیرعبداللهیان همچنین از ایران به عنوان پیشگام کشورهای منطقه برای توسعه اقتصادی و حل مشکلات از طریق گفت وگو یاد و بر ضرورت همکاری بین کشورهای منطقه به ویژه توسعه اقتصادی به دور از دخالت بیگانگان تاکید کرد.

برخی کاربران شبکه های اجتماعی و تحلیل گران رسانه ای عراقی این سخنرانی عربی وزیر امور خارجه ایران را حاوی پیام هایی برای طرف های حاضر در اجلاس دانستند. به باور این ناظران، سخنرانی عربی امیرعبداللهیان تاثیر مثبتی بر فضای تفاهم بیشتر منطقه ای بین ایران و سایر کشورها خواهد گذاشت؛ امری که مورد توجه بعضی رسانه های عراقی قرار گرفت.

برگزاری نشست بغداد که ایده آن با الکاظمی نخست وزیر عراق بود از جهاتی مورد توجه رسانه ها قرار گرفت. چرا که بغداد پیش تر محل مذاکرات هیأت های ایران و عربستان و گامی در راستای تنش زدایی بود. به ویژه اینکه این بار نیز الکاظمی توانست نظر سران چند کشور مهم دیگر را برای شرکت در این نشست جلب کند.

اگرچه برخی از تحلیلگران نیز بر این باورند که هدف اصلی این اجلاس حل اختلافات نبود بلکه بیشتر معطوف به همکاری های منطقه‌ای بود. با اینحال نشست بغداد اولین سفر مهم و منطقه ای امیرعبداللهیان به حساب می آید که مورد ازمایش کشورهای دیگر قرار گرفت.

در همین راستا شبکه خبری الجزیره با اشاره به اولین حضور وزیرخارجه جدید ایران در کنفرانس بغداد به روابط تهران و ریاض اشاره کرد و نوشت: عراق میزبان یک کنفرانسی منطقه ای با هدف کاهش تنش ها در خاورمیانه و تأکید بر نقش جدید این کشور عربی به عنوان میانجی بود. این رسانه نوشت: هیچ نشانی از ملاقات مستقیم بین ایران و عربستان وجود ندارد ، اما عراق گفت که مذاکرات بین دو کشور که در آوریل آغاز شده بود ، ادامه دارد.الجزیره همچنین نوشت: علی رغم اختلافات بین تهران و ریاض تلاش ها برای بازگشایی سفارت عربستان در ایران ادامه دارد.

در همین راستا خبرگزاری رویترز هم به حضور وزیر جدید ایران اشاره و بر روابط منطقه ای ایران و عربستان متمرکز بود، این خبرگزاری با اشاره به اولین سفر امیرعبدالهیان نوشت: مقامات ایرانی و اعراب خلیج فارس روز شنبه در حاشیه نشست منطقه ای در بغداد در حالی ملاقات کردند که عراق امیدوار بود همسایگان خود را تشویق کند تا به جای تسویه حساب در سرزمین خود با یکدیگر صحبت کنند. این دیدارها ماه ها پس از از سرگیری مذاکرات مستقیم ایران و عربستان سعودی در عراق صورت می گیرد که هیچ پیشرفتی به دست نیاورده اما به جبران تشدید تنش در خاورمیانه کمک کرده است.

در همین راستا پایگاه المانیتور نیز نوشت که وزیر خارجه جدید ایران به امید کاهش تنش ها با عربستان به نشست بغداد سفر کرد.  این پایگاه همچنین اشاره کرد که ابراهیم رئیسی رئیس جمهور ایران نیز به این نشست دعوت شده بود.

فایننشال تریبون نیز گزارش خود را به بخش هایی از صحبت های امیرعبداللهیان اختصاص داد و نوشت: دیپلمات ارشد ایران بر ضرورت ایجاد امنیت پایدار در خاورمیانه از طریق تلاش های جمعی کشورهای منطقه تأکید کرد.

یک کارشناس روابط بین الملل در همین باره به خبرآنلاین گفت: اهداف سفرهای  وزیر خارجه کشورمان به بغداد ودمشق را  بشرح ذیل خلاصه نمود:

۱-ایجاد چارچوبی برای حل وفصل اختلافات  فیمابین و سیاست خارجی متوازن میان دول منطقه :به نظر میرسد در میان کشورهای منطقه چارچوبی برای تبادل نظر  و مدیریت بحرانهای منطقه ای  خالی است .اجلاس بغداد میتواند مقدمه ای برای ایجاد چنین ساز و کاری باشد.

"نکته اصلی سخنرانی امیرعبداللهیان بر روی امنیت پایدار منطقه ای و مشارکت کشورهای منطقه تمرکز داشت"با افزایش احتمال خروج بیگانگان از منطقه ،نیاز به چنین ساختاری ضروری به نظر میرسد .

۲-تاکید بر اینکه کشورمان خواهان ارتباط مسالمت امیز  و دوستانه با همه دول منطقه است و مخالف حضور بیگانگان‌ در منطقه و گسترش تروریسم می باشد .زیرا بیگانگان با ایجاد اختلافات  در جستجوی منافع خود بوده و هستند .

۳-تاکید برگسترش همکاری های اقتصادی  در میان کشورهای منطقه :به جرات می توان گفت حجم‌ تبادلات تجاری جمعی از کشورهای  منطقه  با جهان بالغ بر هفتصدو پنجاه میلیارد دلار است  که حجم عمده  این تبادلات با چین ،اروپا ،ژاپن ،کره و آمریکا انجام میشود .

جمهوری اسلامی ایران تاکید دارد که بسیاری از تبادلات اقتصادی می تواند در  داخل کشورهای منطقه با تاکید بر بومی سازی  تبادلات اقتصادی  و همچنین کاهش موانع گمرگی انجام پذیرد . خودکفایی و تعاملات  اقتصادی میان کشورهای منطقه می تواند نگرشهای نخبگان این کشورها را به یکدیگر نزدیک نموده و زبان مشترکی را در  راستای امنیت منطقه ای  ایجاد کند.زیرا با تلاشهای جمهوری اسلامی ایران و سردار شهید سلیمانی  نقش تروریستها در مناطقی مانند سوریه کاهش یافته  و هم اکنون  زمان بازسازی سوریه و مناطق اسیب دیده دیگر منطقه است. در این راستا ایجاد یک هویت منطقه ای مشترک میان مردم کشورهای منطقه ضروری به نظر میرسد.

۴-رایزنی با دول منطقه و مقامات سوریه در جهت حل بحرانهایی از قبیل تروریسم ؛ مقابله با ویروس کرونا ؛  وآمادگی برای مشارکت  در بازسازی سوریه  و عراق از جمله اهداف مهم دیگر سفرهای اخیر وزیر امور خارجه محسوب میگردد.

با توجه به رویکرد سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران مبتنی براولویت روابط با همسایگان  و افزایش روابط  اقتصادی منطقه ای  امید است منطقه با همکاری های امنیتی به صلح و امنیت و به اوج‌ شکوفایی اقتصادی نائل گردد.

>>> این مطالب را هم بخوانید:

پیام جدید الکاظمی به کشورهای عربی از بغداد
منافع ملی ما در گوشه‌ای کز کرده؛آیا راهبرد امیرعبداللهیان راه‌گشاست؟
بغداد می‌تواند تهران و ریاض را به ماه عسل ببرد؟
اولویت‌های امیرعبداللهیان برای سیاست خارجی واقعی است یا رویایی؟

۳۱۰۳۱۱